Uzayda Bulunan En Büyük Alkol Molekülü, Yıldız Oluşumunun Anahtarı Olabilir

Uzayda alkol vardır. Hayır, dikkatsiz astronotlar tarafından sağa sola fırlatılan şarap şişeleri yüzünden değil; daha ziyade, mikroskobik moleküler formdadır. Şimdi araştırmacılar, propanol formunda uzaydaki en büyük alkol molekülünü keşfettiklerini düşünüyorlar.

Propanol molekülleri iki formda veya izomerde bulunur, bunların her ikisi de gözlemlerle tanımlanmıştır. Şimdi, yıldız oluşturan bir bölgede ilk kez tespit edilen normal propanol ve iso-propanol, daha önce hiç yıldızlararası ortamda görülmemiştir.

Bu keşifler, kuyruklu yıldızlar ve yıldızlar gibi gök cisimlerinin nasıl oluştuğuna ışık tutabilir.

Bu alkol molekülleri, yıldızların 'teslimat odası' olarak bilinen, Yay B2 (Sgr B2) adı verilen devasa yıldız oluşum bölgesinde bulundu. Bölge, Samanyolu'nun merkezinde ve galaksimizin etrafında inşa edildiği süper kütleli kara delik olan Yay A*'ya (Sgr A*) yakındır.

Derin uzayın bu tür moleküler analizi 15 yılı aşkın bir süredir devam ederken, Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizisi (ALMA) teleskobunun 10 yıl önce Şili'ye gelişi, gökbilimcilerin erişebileceği ayrıntı düzeyini artırdı.

ALMA, daha yüksek bir çözünürlük ve daha yüksek bir hassasiyet seviyesi sunarak, araştırmacıların daha önce görünmeyen molekülleri tanımlamasına olanak tanır. Sgr B2 gibi uzayın yoğun bir bölümünde her molekül tarafından yayılan spesifik radyasyon frekansını ayırabilmek, orada ne olduğunu hesaplamak için çok önemlidir.

Almanya'daki Köln Üniversitesi'nden fizikçi Holger Müller, "Molekül ne kadar büyükse, ürettiği farklı frekanslarda o kadar çok spektral çizgiler" diyor. "Sgr B2 gibi bir kaynakta, gözlemlenen radyasyona katkıda bulunan o kadar çok molekül var ki onları tek tek tanımlamak zor."

ALMA'nın çok dar spektral çizgileri tespit edebilmesi ve propanol izomerlerinin uzayda vereceği imzaları kapsamlı bir şekilde karakterize eden laboratuvar çalışmaları sayesinde keşif yapıldı.

Normal-propanol ve izo-propanol gibi yakından bağlantılı molekülleri bulmak ve birbirlerine göre ne kadar bol olduklarını ölçmek, bilim insanlarının onları üreten kimyasal reaksiyonlara daha ayrıntılı bakmalarını sağlar.

Çalışmalar, Sgr B2'de daha fazla yıldızlararası molekül keşfetmeye ve yıldız oluşumuna yol açan kimyasal erime potasını anlamaya devam ediyor. Organik moleküller izo-propil siyanür, N-metilformamid ve üre de ALMA tarafından tespit edilmiştir.

Almanya'daki Max Planck Radyo Astronomi Enstitüsü'nden gökbilimci Karl Menten, "Sgr B2'nin ALMA spektrumunda hala tanımlanamayan birçok tayfsal çizgi var, bu da kimyasal bileşimini deşifre etmek için hala çok iş olduğu anlamına geliyor" diyor.

Yakın gelecekte, ALMA enstrümantasyonunun daha düşük frekanslara genişletilmesi, muhtemelen spektral karışıklığı daha da azaltmamıza yardımcı olacak ve muhtemelen bu muhteşem kaynakta ek organik moleküllerin tanımlanmasına izin verecektir.