Süper Kütleli Kara Deliğimizin Çevresinde Üçte Bir Işık Hızında Dönerken Görülen Sıcak Gaz Kabarcığı
Sagittarius A*'nın çevresinde neler olup bittiğini anlamaya başlıyoruz.

Samanyolu'nun merkezindeki süper kütleli kara delik Sagittarius A*'nın çevresinde dönen bir sıcak gaz kabarcığı tespit edildi. Işık hızının yaklaşık üçte biri hızında hareket eden sıcak nokta, ana galaksimizin kara deliğini çevreleyen ortamın türüne dair yeni bilgiler sağlıyor.

Max Planck Radyo Astronomi Enstitüsü'nden Maciek Wielgus bir açıklamada, "Sagittarius A* çevresinde Merkür gezegenininkine benzer bir yörüngede dönen, ancak yaklaşık 70 dakikada tam bir döngü yapan sıcak bir gaz kabarcığına baktığımızı düşünüyoruz." dedi.

Keşfi açıklayan yeni bir çalışmanın yazarlarından olan Wielgus, "Bu, ışık hızının yaklaşık yüzde 30'u kadar akıllara durgunluk veren bir hız gerektiriyor." diye devam ediyor.

Böyle bir gözlem, bu yılın başlarında Sagittarius A*'nın ilk görüntüsünü ortaya çıkarmak için dünyanın dört bir yanından sekiz radyo teleskobunu bir araya getiren Olay Ufku Teleskobu (EHT) iş birliğinin arkasından geliyor. Sıcak nokta, gök bilimciler bu teleskoplardan birinden, Şili'deki Atacama Çölü'nde bulunan Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizisi (ALMA), gelen verileri tek başına analiz ettiğinde tespit edildi.

Nisan 2017'de veri kaydederken, ALMA, galaktik merkezden yayılan bir parlama tespit etti. Bu tür parlamaların, kara deliklere çok yakın yörüngede inanılmaz hızlarda dönen sıcak gaz ceplerinin neden olduğu manyetik etkileşimlerden kaynaklandığı düşünülüyor.

Ancak, bu teorinin doğrulanması zor oldu - bunun gibi parlamalar daha önce sadece X-ışını ve kızılötesi teleskoplar tarafından gözlemlenmişti. Diğer yandan ALMA, polarize radyo emisyonlarını tespit edebilir ve böylece gökbilimcilerin Sagittarius A* çevresindeki manyetik alanı incelemesine olanak sağlar.

Wielgus, "Gerçekten yeni ve ilginç olan şey, bu tür parlamaların şimdiye kadar sadece Sagittarius A*'nın X-ışını ve kızılötesi gözlemlerinde açıkça mevcut olmasıydı." diyor. "Burada ilk kez, yörüngedeki sıcak noktaların radyo gözlemlerinde de mevcut olduğuna dair çok güçlü bir işaret görüyoruz."

Ortak yazar Monika Mościbrodzka, bu gözlemin sonuçlarını özetleyerek, "bu parlamaların manyetik kökenine dair güçlü kanıtlar bulduk ve gözlemlerimiz bize sürecin geometrisi hakkında bir ipucu veriyor." dedi.

Örneğin, analiz, sıcak gaz kabarcığının, kara deliğin etrafında saat yönünde dönen çalkalanan bir malzeme diski içinde oturduğunu gösterdi. Bu da Sagittarius A* çevresindeki manyetik alanın şekli ve hareketi hakkında yeni ipuçları sağlar.

Bu bulgular bizi galaksimizin merkezinde gizlenen tuhaflığı anlamaya bir adım daha yaklaştırırken, kara deliğin çevresini aydınlatmak için gelecekteki parlamaların daha ayrıntılı gözlemlerine ihtiyaç duyulacak.

Wielgus, "Umarım bir gün, Sagittarius A*'da neler olup bittiğini 'bildiğimizi' rahatlıkla söyleyebiliriz." diyor.

Çalışma, Astronomy & Astrophysics dergisinde yayınlandı.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum