Medikal Fizik Nedir?

Medikal Fizik, hastalıkların tanı ve tedavisinde fiziksel, matematiksel teknik ve kavramların tıbbın her hangi bir alanında uygulanması ile ilgili bir bilim dalıdır.

Üniversitelerin fizik, fizik mühendisliği ve nükleer enerji mühendisliği bölümlerinden mezun olup medikal fizik anabilimdalında yüksek lisans eğitimini tamamlayıp, medikal fizik uzmanları gözetiminde bir yıllık klinik tecrübeye sahip olanlar medikal fizik uzmanı ünvanını almaya hak kazanırlar.

Medikal fizik uzmanı hastanelerin radyasyon onkolojisi, nükleer tıp ve radyoloji kliniklerinde çalışmaktadırlar. Ülkemizde yaklaşık 500 medikal fizikçi vardır ve bunların büyük bir kısmı radyasyon onkolojisi kliniğinde çalışmaktadırlar. Zira radyasyon onkolojisinde yer alan radyoterapi cihazlarını çalıştırma ehliyetini veren Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) klinikte medikal fizik uzmanı bulundurma şartı koşmakta nitekim cihazı da sorumlu medikal fizik uzmanı ve sorumlu radyasyon onkoloğunun üzerine lisanlamaktadır. Medikal Fizik Uzmanının klinikte ki sorumluluklarına gelecek olursak öncelikle medikal fizik uzmanı çalıştığı klinikte bulunan radyoterapi cihazının doz doğrulamasından sorumludur. Yani cihaz bilgisayara rakamla girilen dozu gerçekten tam olarak veriyor mu? Bu doz güvencesi medikal fizik uzmanının sorumluluğundadır. Hastaya verilmesi muhtemel eksik veya fazla doz medikal fizik uzmanının sorumluluğundadır. 

Medikal fizik uzmanı çıkış doz ölçümünü günlük yapar. (bu zaman aralığı medikal fizik uzmanının insiyatifine göre daha da açılabilir.) Medikal fizik uzmanının bir diğer görevi de klinikteki radyasyon güvenliğini sağlamaktır. Cihazı çevreleyen duvarlarda kullanılan malzeme miktarı ve çeşidini ilgilendiren zırhlama hesabını medikal fizik uzmanı yapar.

Medikal fizik uzmanının klinikte mesai saatleri içerisinde yaptığı rutin işlere gelecek olursak, tedaviye girecek olan hastaların radyasyon onkoloğunun endikasyonunu koyduğu ve tedaviye girmesine karar verdiği tedavi planlamalarını yapar. Biraz daha açacak olursak radyasyon onkoloğu bilgisayar ortamında tümör ve etrafındaki kritik organları çizerek sınırlarını belirler. 

Hastalığın türüne göre tedavi dozları farklılıklar göstermektedir ve tabiki kritk organların da aşmaması gereken belirli dozları vardır. Tümörün tamamına istenilen doz verilirken, kritik organlarında belirlenmiş sınır dozlarını aşmaması gereken bir tedavi planına ihtiyaç vardır. Bu planlama cihazların özelliklerine göre özel olarak yazılmış planlama programları kullanılarak medikal fizik uzmanı tarafından yapılmaktadır. 

Ortalama bir klinikte medikal fizik uzmanları günde iki veya üç tedavi planı yapmaktadırlar. Bunların dışında yapılan planların kalite kontrolü tedavi esnasında meydana gelmesi muhtemel aksilikler ve tedaviyi uygulayan teknikerlerin eğitimlerinden de medikal fizik uzmanı sorumludur. Medikal Fizik Uzmanlarının sorunları Medikal fizik uzmanlarının sorunlarının başında kpss alımında yaşanan aksaklıklar gelmektedir. Kpss tercihlerinde lisans mezunları ve farklı alan yüksek lisansına sahip fizikçi ve fizik mühendislerin bu kadroları tercih ederek kadroyu doldurmaları medikal fizik uzmanlarının önünü kapatmaktadır. Nitekim hastaneler yeterliliği olmayan fizikçilere göreve başlama izni vermemekte ve kadrolar yine boş kalmaktadır. 

1. İ.Ü. Sağlık bilimleri; http://www.istanbul.edu.tr

2. H.Ü. Onkoloji Enstitüsü; http://www.onkoloji.hacettepe.edu.tr

3. D.E.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü; htttp://deu.edu.tr

4. E.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü; http://www.ege.edu.tr

5. U.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü; http://saglikbilimleri.uludag.edu.tr

6. A.Ü. Fen Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü; htttp://ankara.edu.tr

7. E.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü; http://sagens.erciyes.edu.tr

8. A.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü; http://www.acıbadem.edu.tr

9. T.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü; http://www.trakya.edu.tr