Mars'ın Neden Kırmızı Olduğu Konusunda Yanılmış Olabiliriz

Yeni araştırma, Mars kayalarındaki demirin oksidasyonunun, daha önce düşünüldüğü gibi hematitin kuru oksidasyonundan ziyade suyun varlığının bir sonucu olduğunu gösteriyor.

ABD'deki Brown Üniversitesi'nden gezegen jeoloğu Adomas Valantinas, “Farklı demir oksit türleri kullanarak laboratuvarda Mars tozunun bir kopyasını oluşturmaya çalışıyorduk” diyor. “Volkanik bir kaya olan bazalt ile karıştırılmış ferrihidritin Mars'ta uzay araçları tarafından görülen minerallere en iyi şekilde uyduğunu gördük.”

Demir açısından zengin olan Mars'ın uzun zaman önce meydana gelen paslanma süreçleri nedeniyle kırmızı olduğu oldukça iyi bilinmektedir. Çağlar boyunca demir içeren kayalar parçalanarak gezegeni o kadar canlı bir tozla kapladı ki çıplak gözle bakıldığında bile Mars gece gökyüzünde kırmızımsı bir renk alıyor.

Ancak bir kayayı paslandırmanın birden fazla yolu vardır ve mesele de budur - çünkü her biri Mars'ın su ve mineral geçmişi hakkında farklı bir hikaye anlatır.

Kızıl gezegenin yüzeyinde bir zamanlar sıvı halde su bulunduğuna artık şüphe yok. Keşif araçları tarafından toplanan bir dizi kanıt, bir zamanlar ıslak olan Mars'a işaret ediyor. Ancak gezegeni inceleyen uzay araçları tarafından toplanan Mars tozuna ilişkin gözlemlerde su izine rastlanmadı.

Bu da bilim insanlarını Mars'ın renk tonundan sorumlu mineralin kuru koşullar altında oluşan ve kırmızımsı bir renge sahip olabilen hematit olması gerektiği sonucuna götürdü. Bu modele göre, hematit Mars yüzeyinden su kaybolduktan sonra oluşmuştur.

Ancak Valantinas ve meslektaşları, başka bir mineral olan ferrihidritin Mars'ın paslanması için makul bir yol olduğunu ikna edici bir şekilde gösterdiler. Bu, soğuk suyun varlığında hızla oluşan bir demir oksit mineralidir ve bilim insanları daha önce Mars'ın kırmızılığında bir rol oynayabileceğini düşünmüşlerdi. Ancak bunun için kanıt eksikti.

Araştırmacılar, yörüngedeki birden fazla uzay aracından elde edilen Mars verilerini dikkatle inceledi ve analiz etti. Hipotezlerini Mars'tan gelen bir göktaşının bileşiminin yanı sıra yıllar boyunca birden fazla Mars gezgini tarafından yapılan ölçümlerle karşılaştırdılar. Bu analizlerin sonuçları, ferrihidritin Mars'taki oksitlenmiş demir için makul bir açıklama olduğunu gösterdi.

Daha sonra, farklı oksitlenmiş demir minerallerini Mars'taki toz taneciklerinin boyutuna eşdeğer bir tane boyutuna getirmek için güçlü bir öğütücü kullandılar ve elde edilen örnekleri Mars tozunu analiz etmek için kullanılan tekniklerin aynısını kullanarak analiz ettiler.

Mars'taki gözlemler ile öğütülmüş örnekler arasındaki en iyi eşleşme hematit değil, Fe5O8H - nH2O formülüne sahip ferrihidritti. Bu da minerallerin Mars hala ıslakken oluşmuş olması gerektiğini ve daha sonra parçalanıp her tarafa savrularak sulu imzalarını koruduklarını gösteriyor.

Dolayısıyla, Mars'ın jeolojik geçmişine ilişkin anlayışımızı değiştirmemiz gerekebilir.

"Mars hâlâ kızıl gezegen. Sadece Mars'ın neden kırmızı olduğuna dair anlayışımız değişti," diyor Valantinas.

"Bunun en önemli sonucu, ferrihidritin ancak yüzeyde hala su varken oluşmuş olabileceğinden, Mars'ın daha önce düşündüğümüzden daha erken paslanmış olmasıdır. Dahası, ferrihidrit Mars'taki günümüz koşulları altında kararlı kalmaktadır."

Elbette tüm bunların doğrulanması gerekiyor. Ancak Mars örnekleri kutularda toplanmayı beklerken, emin olmamız çok uzun sürmeyebilir.

Avrupa Uzay Ajansı'ndan fizikçi Colin Wilson, “Bu değerli örnekleri laboratuara getirdiğimizde,” diyor, “tozun tam olarak ne kadar ferrihidrit içerdiğini ve bunun Mars'taki suyun geçmişini- ve yaşam olasılığını - anlamamız için ne anlama geldiğini ölçebileceğiz.”

Bu yazı SCIENCEALERT’ de yayınlanmıştır.