Güneş Sisteminin En Garip Nesnelerinden Biri Yeniden Patladı

Kuyruklu yıldız 29P/Schwassmann-Wachmann bildiğimiz başka hiçbir nesne gibi davranmıyor. Kendi yüksek standartlarına göre bile son birkaç ay çok tuhaftı. Bir kuyruklu yıldız olarak sınıflandırılmasına rağmen, 29P hala bilinmeyen ancak diğer kuyruklu yıldızlarda görülenlerle aynı olmayan nedenlerle patlamalar yaşıyor. Eylül ayında olan 40 yıldaki en büyük patlama setinden sonra, bir tane daha oldu.

29P keşfedildiğinde sıradan bir kuyruklu yıldız gibi görünüyordu, neredeyse dairesel bir yörüngeye sahip olması ve çok uzaklardan görülebilecek kadar büyük olmasıyla ayırt ediliyordu yalnızca. Yaklaşık bir yüzyıl sonra, durumun kesinlikle böyle olmadığı biliniyor ancak bunun neden bildiğimiz başka hiçbir şeye benzemediği açıklanamadı.

Kuyruklu yıldızlarda patlamalar yaygındır, ancak bunun nedeni Güneş'e çok fazla maruz kalmaktır. Aynı gökbilimciler tarafından keşfedilen 73P/Schwassmann-Wachmann, Güneş'e her beş yılda bir yaklaşan ve buzun uzaya kaçışıyla birlikte toz taşıyarak bu süreçte parlayan tipik bir kısa periyotlu kuyruklu yıldızdır. Son ziyaretlerinin sonucunda birçok parçaya ayrıldı. 29P ise asla Jüpiter'in yörüngesinden daha yakın olamaz ve bu nedenle buzlarını eritecek kadar ısınmamalıdır. 29P çok sayıda patlama yaşar - genellikle yılda yedi olarak rapor edilir, ancak bazı son tahminlere göre çok daha fazlası - ve en büyüğü 100 kat parlamasına neden olur. Bu yıl 29P, 25 Ağustos'ta büyük bir patlama yaşadıktan bir ay sonra bir süper patlama yaşadı ve dört hafta sonra tekrar patladı. En son patlamada bir günde neredeyse üç derece büyüklüğünde sıçradığını görüldü. 29P şu anda Auriga'da olduğundan Dünya'dan gözlemler için zamanlama iyiydi, bu da onu gecenin çoğunda Kuzey Yarımküre'den görünür kılıyor.

Hubble'ın davranışıyla ilgili bazı önemli açıklamalar sağlayabilecek olan 29P'ye bir göz atması için planlar vardı, ancak bu başka bir kapanışla suya düştü. Birkaç profesyonel Dünya tabanlı teleskop bunu bir öncelik haline getirdi, bu yüzden bildiklerimizin çoğu amatör gözlemlerden geliyor. 29P'nin garip davranışının genel açıklaması, nitrojen ve karbon monoksit tarafından desteklenen birçok buz volkanını bir şekilde destekleyen yaklaşık 60 kilometre (40 mil) genişliğinde bir buz topu olmasıdır. Parlaklıklar, gazlar tarafından dünya dışına taşınan malzeme güneş ışığını yansıtmak için çok daha geniş bir yüzey alanına sahip olduğunda ortaya çıkan büyük komaların bir sonucudur.

Çoğu kuyruklu yıldızın çapının onda birinden daha az olmasına ve dolayısıyla hacmin binde birine sahip olmasına rağmen, diğer nesneler göstermediğinde 29P'nin neden bu kadar karmaşık davranış gösterdiği hala açık değildir. Megacomet C/2014 UN271'in (Bernardinelli-Bernstein) çapının iki katından fazla olduğu düşünülüyor, ancak şimdiye kadar benzer patlamalar gözlenmedi. 

29P için rotasyon süresinin nispeten görkemli bir 58 gün olduğu düşünülmektedir. İngiliz Astronomi Derneği'nden Dr Richard Miles SpaceWeather'a konuştu; "En son patlama, 25 Ağustos'taki benzer bir olaydan yaklaşık 59 gün sonra gerçekleşti ve çekirdeğin bir sonraki dönüşünde ikinci kez patlayan aynı kriyovolkan patlamasının bir örneği olabilir." 56 saat içinde dört yanardağın patlamasına neden olduğu düşünülen Eylül ayı sonundaki patlamanın tesadüf olup olmadığını kimse bilmiyor.

 

Kaynak:

https://www.iflscience.com/space/one-of-the-solar-systems-strangest-objects-is-exploding-again/