Dünyanın İlk Yapay Embriyosu Petri Kabında Üretildi

Herhangi bir yumurta veya sperm hücresi gerektirmeyen ve rahmin dışında yetiştirilebilen deneme embriyolar için, iki tür kök hücre kullandılar. Sıfırdan fonksiyonel ve suni bir embriyo geliştirmeyi başardılar. Kök hücreler, vücut dışında, içinde jöle bulunan bir petri kabında üretildi. Bu kök hücreler, tıpkı normal bir embriyo gibi erken evrelerde iç organlara dönüşebildiler. Araştırmacılar, bu teknik sayesinde canlılığın başlangıcı ile ilgili bazı gizemleri de çözeceklerine inanıyorlar.

İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi’nden araştırma görevlisi Magdalena Zernicka Goetz The Guardian’a verdiği demeçte, “Kök hücreler, analitik olarak doğru bölgelerde ve doğru zamanlarda gelişmektedir. Bu bizim için oldukça şaşırtıcıydı.” dedi.

Araştırmacılar, daha önce de yapay bir embriyo üretmeyi denediler. Fakat, bu deneme sadece embriyonik kök hücrelerle (ESC'lerle) yapılmaya çalışıldığından dolayı kısa sürede başarısızlıkla sonuçlandı. Çünkü, canlılığın başlaması için sadece embriyonik kök hücrelerin kullanılması yeterli değildi. Ekstra embriyonik trofoblast kök hücreleri(TSC’ler) ve ilkel endoderm kök hücreleri olarak adlandırılan diğer iki kök hücre türü de gelişimin düzgün olması için hayati önem taşıyorlar. ESC’lerle birlikte çalışan bu ekstra kök hücreler, plasentayı ve yumurta kesesini oluşturuyorlar. Ayrıca, bu ekstra kök hücreler organların düzgün gelişebilmesine ve beslenme ihtiyaçlarının sürekli karşılanmasına yarıyorlar.

Bu nedenle, Zernicka Goetz ve ekibi, kök hücrelerin gelişebilmeleri için, genetiği değiştirilmiş fare ESC’lerini ve TSC’lerini içeren bir karışım kullanmayı denediler. Bu karışım, kök hücrelerin doğal bir embriyo gibi davranmalarını sağlayan, jel tabanlı bir karışımdır. Yaklaşık 4,5 gün sonra araştırmacılar, normal fare embriyolarına benzeyen birkaç canlı embriyo elde ettiler. Hatta bu embriyolarda, çeşitli doku ve organların farklılaşmaya başladığı gözlemlendi.

Zernicka-Goetz, New Scientist’te Andy Coghlan’a yaptığı açıklamada, “Doğal fare embriyolarına çok benziyorlar. Daha önce hiç yapılmayan bir şey yaptık. İki kök hücre tipini bir araya getirdik. Bu hücrelerin birbirleriyle etkileşmelerini sağladık. Hücrelerin yardım almadan kendilerini organize edebildiklerini gördük. Farklı kök hücre türleri arasındaki etkileşimlerin, gelişim için önemli olduğunu biliyorduk, ancak yeni çalışmalarımızın gösterdiği en çarpıcı şey, bunun gerçek bir ortaklık olmasıdır. Bu hücreler gerçekten birbirlerini yönlendiriyor. Bu ortaklık olmazsa, şekilsel ve biçimsel olarak doğru bir gelişim gerçekleşmiyor, kilit biyolojik yapılar da zamanında yapmaları gereken faaliyetleri düzgün bir şekilde yerine getirmiyorlar.

Fare kök hücrelerinde kullandığımız tekniğe benzer bir yaklaşımı insan kök hücrelerinde de kullanmayı düşünüyoruz. 14 günlükten daha küçük insan embriyonik ve ekstra embriyonik kök hücrelerde meydana gelen gelişim olaylarının benzerlerini yapabileceğiz. İnsan embriyosunun gelişimindeki önemli olayları, gerçek embriyolar kullanmadan inceleyebileceğiz. Bu konuda çok umutluyuz. Embriyoların nasıl geliştiğini bilirsek, nerede hata yaptığımızı da anlayabileceğiz. Amacımız, yapay bir canlı üretmek değil, yaşamın erken safhalarında neler yaşandığını gösteren bir pencere açmak.” dedi..

Kapaktaki resimde, fare embriyosunun 96 saatteki(solda) aşaması ve 48 saatteki blastosist aşaması (sağda) vardır. Kırmızı kısım embriyoniktir, mavi kısım ise ekstra-embriyoniktir ve daha sonra plasentayı oluşturacaktır.

Araştırma, Science’de yayınlandı.

Kaynak
http://www.sciencealert.com/scientists-have-grown-the-world-s-first-artificial-embryo-and-it-s-nuts