Dev Yıldızlar Nasıl “İmkansız” Konumlarda Sona Eriyor?

Dev yıldızlar bazen galaktik düzlemden uzakta, olmaması gereken yerlerde gizemli bir şekilde bulunurlar, gök bilimciler şimdi bunun nedenini keşfettiler. Açıklama, yıldız evriminin genellikle kabul edilenden çok daha karmaşık olabileceğini hatırlatıyor.

Yıldızlar - özellikle büyük olanlar - galaktik çıkıntının veya düzlemin yakınında oluşur. Gaz, yoğunlaşıp bir yıldız oluşturacak kadar nadiren yoğundur. Düzlemin yakınında doğan yıldızlar bazen düzlemin çok üstünde veya altında yolculuk yaparlar. Bu yıldızlardan birkaçının ömrü kısa olduğu için, doğdukları yerden seyahat edebileceklerinden daha fazla uzaklaşmaları bir gizem oluşturur. The Astronomical Journal'daki makale, bu yıldızların görünen yaşları ile hesaplanan seyahat süreleri arasındaki tutarsızlığa bir cevap sunmak için dev yıldız HD93521 örneğini kullanıyor.

Georgia Eyaletinden çalışma yazarı Profesör Douglas Gies yaptığı açıklamada, "Gök bilimciler, kökenlerinden çok uzakta büyük yıldızlar buluyorlar, aslında oraya ulaşmak yıldızın ömründen daha uzun sürüyor." dedi.

Bir yıldızın kütlesi ne kadar fazlaysa, o kadar parlak parlar ve malzemesini o kadar hızlı tüketir. Kütle ve yaşam süresi arasındaki ilişki neredeyse bir ters küp yasasıdır; Güneş'in 10 katı kütleye sahip bir yıldızın ömrü yaklaşık bin kat daha kısa olacaktır.

HD3521, Güneş'in kütlesinin 17 katı kadar fazla kütlesiyle etkileyici bir yıldızdır. Tüm ömrü yaklaşık 20 milyon yıl olmalıdır. Dönüştürülmemiş orijinal helyumuyla, sadece 5 milyon yaşında gibi görünür. Şu anki hareketine göre, oluşumdan hemen sonra başlasa bile, oraya ulaşması 39 milyon yıl (artı eksi üç milyon) alacaktı. Bunun gibi durumlar gök bilimcilere üç olası açıklama bırakıyor: yıldız göründüğünden çok daha yaşlı, bir şekilde galaktik düzlemden çok uzakta oluşmuş veya başlangıçta şaşırtıcı bir hızla hareket ediyordu ve bir şey onu yavaşlattı. Bir frenleme kuvveti sağlayacak komşuların olmaması, bunların sonuncusunu büyük ölçüde dışlar.

Çalışma yazarları, HD3521'i iki yıldızın yakın zamanda birleşmesi olarak açıklıyor. İki veya daha fazla yıldıza dağıtılan aynı kütle daha yavaş birleşir. Şimdi HD3521'i oluşturan malzeme önceden neredeyse eşit olarak bölünseydi, her bir bileşenin mevcut geliştirme aşamasına ulaşması yaklaşık 40 milyon yıl alacaktı.

İkiz yıldızların oluşumlarından kısa bir süre sonra başlayarak galaktik düzlemden birlikte seyahat etmeleri gerekirdi - ancak yörüngelerine erken başlamaları şaşırtıcı değildir. Devasa yıldızlar genellikle güçlü kuvvetlerin onları dışarı fırlatabileceği kümelerde doğar; ya daha büyük bir çiftten gelen yer çekimi etkisi ya da yakındaki bir süpernova patlaması.

Yıldızların birleşmesi yaygın değildir, ancak orijinal yörüngeleri çok dar olduğunda olur. Geçmişteki bir birleşmenin açıklayıcı işareti hızlı dönüştür - karşılıklı yörüngelerinin açısal momentumunun bir yere gitmesi gerekir ve sonunda birleşmiş yıldızı çok hızlı döndürür. HD93521'in dönüş hızını ölçmek zordur, ancak görülen en hızlı yıldızlardan biri gibi görünüyor.

Ortak yazarlardan yüksek lisans öğrencisi Peter Wysocki, HD3521'in tek örnek olmadığını göstermek için yeni örnekler arıyor. Kısa süre önce, büyük kaçak çift IT Librae'nin bir üyesinin tam birleşmeden önce diğerinden malzeme çaldığını bildiren bir makale sundu.

 

Kaynak:

https://www.iflscience.com/space/how-giant-stars-end-up-in-impossible-locations/