10.7 Milyar Işık Yılı Uzaklıktaki Galakside Açıklanamayan Bir Patlama Keşfedildi

Bilim insanları, evrenin en derin X-ışını görüntüsünü elde ettiler ve bu görüntüde, 10.7 milyar ışık yılı uzaklıktaki bir galakside açıklanamayan büyük bir patlamanın izlerini buldular.

Galaksinin kendisi biraz soluk ve belirleyici bir özelliği yok gibi görünüyordu, ama hiçlikte solup gitmeden önce Kasım 2014’de aniden birkaç saat içinde en az 1000 kat daha parlak oldu. Bilim adamlarının bildiği hiçbir astronomik olgu bu olayı açıklayamıyor.

“Belki de çok fazla tahribata sebep olan tamamen yeni bir patlama çeşidi bulmuş olabiliriz.”  dedi İsviçre’deki ETH Zurich araştırmacılardan biri olan Kevin Schawinski.

Gizemli patlama birkaç dakika sürmesine rağmen çok güçlüydü ve galaksideki bütün yıldızlardan 1000 kat daha fazla enerji üretti.

Evrende bu patlamaya benzer bir olaya daha önce hiç rastlanmamıştı..

“Bu kaynağı keşfettikten sonra, yerini öğrenmek için çok mücadele verdik.” dedi Şili Pontifical Catholic Üniversitesi üyesi Franz Bauer.

 

[1]

“Öyle görünüyor ki bu bir yapboz, ama ne yazık ki biz bütün parçalara sahip değiliz.”

Araştırmacılar ilk başta biraz şaşırmış olsalar da bu patlamayı açıklamak için bazı olası hipotezler sundular. Üç ana gruptan biri dışında, diğer ikisi patlamanın merkezi etrafında gamma-ışını patlaması (GRB) olduğu yönünde.

Aşina olmayanlar için, gama ışını patlaması evrende bilinen en parlak elektromanyetik olaydır.

Bu tarz patlamalar son derece yüksek enerjiler oluşturur ve muazzam yıldızların çökmesiyle veya iki nötron yıldızının birleşmesiyle ya da bir yıldızın bir karadelikle birleşmesiyle olduğunu akıllara getiriyor.

Bize doğru gelen gama ışını patlamalarını tespit edebiliriz ama bu gama-ışını patlamaları Dünya’ya doğru gelirse, X-ışını gibi zayıf radyasyona maruz kalırdık.

İlk olasılığa göre, böyle bir şeyi daha önce yapmadığımız için, Dünya’ya doğru olmayan bu X-ışını patlamasını, gama ışını patlaması olarak algılamış olabiliriz. Bu yüzden, bu patlamalar bize yeni gözükecektir. İkinci bir olasılık ise, bu patlamanın galaksinin ötesinde gerçekleşen bir gamma-ışını patlaması olduğu yönünde.

Üçüncü bir olasılık ise, bir kara delik beyaz cüce bir yıldızı uzak bir galakside parçaladığı yönünde.

Bu olayların nasıl olduğu hakkında daha iyi bir fikre sahip olmak için, son patlamanın gizemini çözmemiz gerek.

“Bu tarz fikirlerden hiç biri, elimizdeki veriyle mükemmel bir şekilde uyuşmuyor.” dedi Şile Pontifical Catholic Üniversitesi araştırmacısı Ezequiel Treister.

“Ancak daha sonra, gerçek verilerde böyle bir şeye hiç rastlamadığımız için patlamayı anlayabilmiş değiliz.”

Tuhaf X-ışını patlaması, NASA’nın son 17 yılda galaksiyi 2.5 ay gözlemleyen NASA’nın X-ışını Gözlemevi Chandra tarafından yakalandı ve buna benzer hiçbir olay daha önce tespit edilmemişti.

Hubble ve Spitzer Uzay Teleskopları yardımıyla araştırmacılar, X-ışını patlamasının kaynağının yerini Dünya’dan 10.7 milyar ışık-yılı uzaklıktaki küçük bir galaksiye kadar daraltabildiler ve Chandra Deep Field South olarak bilinen bir galaksi bölgesinde bulundu.

Araştırmacılar, Chandra arşivlerine geri dönüp araştırmayı sürdürmeyi planlıyorlar. Bununla beraber, Avrupa Uzay Ajansı’nın XMM- Newton teleskobunu ve NASA’nın Swift uydusunu evrende bu olaya benzer herhangi bir kanıt bulmak için kullanacaklar. Çünkü bu patlamalar çok kısa sürdüğünden bazıları kaçırılmış olabilir.

Araştırmacılar ayrıca Chandra ile bu galaksiyi daha fazla gözlemlemek istiyorlar.

Bu gözlemler, sadece Evren’in uzak köşesinden toplanan açıklanamayan sinyallerden oluşmamaktadır. Bu duruma büyük miktarlarda enerji üreten hızlı radyo patlamaları da sebep olmuş olabilir. Buna rağmen araştırmacılar, yavaş yavaş olayın potansiyel kaynaklarının alanını daraltıyorlar.

Bu tür olayları uzaylılar olarak yazmak cazip olsa da bizim henüz anlamadığımız ya da bilmediğimiz birçok şey Evren’de gerçekleşiyor.

Buna benzer gizemli enerji patlamalarını çalışmak, önümüzdeki yıllarda gezegenimizin güvenliğinden uzaklaştığımızda, karşımıza çıkan şeyleri anlamak için bir ilk adımdır.

Kaynaklar:
http://www.sciencealert.com/scientists-have-detected-an-unexplained-cosmic-explosion-coming-from-a-galaxy-10-7-billion-light-years-away

[1] Chandra/NASA
Kapak Görseli: NASA/CXC/Pontifical Catholic Univ./F.Bauer et al.