Samanyolu'ndaki En Eski Gezegen Kalıntıları Keşfedildi ve Yakındalar
Eski gezegen parçaları bileşiminin, beyaz cüceleri kirlettiği tespit edildi.

Gök bilimciler Samanyolu'ndaki en eski gezegen kalıntılarını tespit ettiler. Ve nispeten yakınlar, Dünya'dan sadece 90 ışık yılı uzaklıkta. Araştırmacılar, beyaz cüce gözlemlerini, gezegen yığınları ve diğer enkazlarla "kirlenmiş" olanları tanımlamak için kullandılar ve tahminen 10,7 milyar yıldır var olan birini buldular. Bu, kendi Dünyamızın yaşının iki katından fazla.

Beyaz cüce, Güneşimiz gibi yıldızların evriminde geç bir aşamadır. Artık hidrojeni birleştiremediklerinde, yıldızlar küçülür ve helyumu ateşler, bu da onları bir kırmızı dev yıldıza dönüşmeye zorlar. Zamanla, bu tür yıldızlar gevşek bağlı dış katmanlarını kaybederler ve bir süpernovaya dönüşecek kadar büyük değillerse, çekirdekleri beyaz cücelere dönüşür.

Bu dramatik dönüşümlerden önce orijinal yıldızın yörüngesinde dönen gezegenler genellikle parçalanır. Bu gezegensel enkaz daha sonra beyaz cücenin üzerine düşebilir ve kimyasını gök bilimcilerin ölçebileceği şekilde değiştirebilir.

Warwick Üniversitesi'nde lisansüstü araştırmacı baş yazar Abbigail Elms, bir açıklamada, "Bir zamanlar Dünya benzeri gezegenler tarafından kirletilmiş, Samanyolu'ndaki en eski yıldız kalıntılarını buluyoruz. Bunun 10 milyar yıl ölçeğinde gerçekleştiğini ve bu gezegenlerin Dünya daha oluşmadan çok önce öldüğünü düşünmek inanılmaz." dedi.

Ekip, 10.2 milyar yılını beyaz cüce olarak geçiren, 10,7 milyar yaşında olduğu tahmin edilen "kırmızı" beyaz cüce WDJ2147-4035'i tespit etti. Bu yıldızda bulunan ağır elementler arasında sodyum, lityum ve potasyum ile olası karbon vardı. Cisim gerçekten de kafa karıştırıcı ve sadece kirli olduğu için değil.

Elms, "Kızıl yıldız WDJ2147-4035, biriken gezegensel enkaz lityum ve potasyum açısından zengin olduğu ve kendi güneş sistemimizde bilinen hiçbir şeye benzemediği için bir gizemdir. Bu çok ilginç bir beyaz cüce, çünkü ultra soğuk yüzey sıcaklığı, onu kirleten metaller, yaşlılığı ve manyetik olduğu gerçeği onu son derece nadir kılıyor." diye devam etti.

Ekip ayrıca ikinci bir kirli beyaz cüce, "mavi" yıldız WDJ1922+0233 tespit etti. Her iki yıldız da bugüne kadarki en soğuk kirli beyaz cücelerdir. Bu ikinci cisimden gezegensel enkazın bileşimi, Dünya'nın kıtasal kabuğuyla çok daha uyumludur. Beyaz cüce, atmosferindeki tuhaf bir helyum ve hidrojen karışımından dolayı mavi görünür.

Yine Warwick Üniversitesi'nden kıdemli yazar Profesör Pier-Emmanuel Tremblay, "Bu eski yıldızlar 10 milyar yıldan daha uzun bir süre önce oluştuğunda, metaller evrimleşmiş yıldızlarda ve devasa yıldız patlamalarında oluştuğundan, evren şimdikinden daha az metal zenginiydi. Gözlenen iki beyaz cüce, güneş sisteminin oluştuğu koşullardan farklı olan, metal açısından fakir ve gaz açısından zengin bir ortamda gezegen oluşumuna yönelik heyecan verici bir pencere sunuyor." dedi.

Bileşim açısından Dünya'ya benzeyen eski gezegenlere ilişkin daha fazla kanıt, yaşamın bu dünyalarda evrimleşmiş olma olasılığının ne kadar olduğunu merak etmemize neden oluyor. WDJ2147-4035 özel durumunda, işler bir yıldızdan beyaz cüceye çok hızlı ilerlemiş gibi görünüyor, ancak belki de dışarıda hayatta kalan başka dünyalar da vardır (ve varsa, herkes nerede?).

Çalışma, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society’de yayınlandı.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum