Ölmekte Olan Bir Yıldız Bütün Yıldız Sistemini Yanında Götürüyor
Aşırı bir yıldız yamyamlığı eyleminde, beyaz bir cüce gezegen sistemini yavaş yavaş yok ediyor.

Gökbilimciler ilk kez, asteroitleri ve kuyruklu yıldızları atıştıran beyaz cüce gözlemlediler. Dünya'dan 86 ışık yılı uzaklıkta bulunan bu cismin iç ve dış yıldız sistemini bozduğu düşünülüyor.

UCLA'da fizik ve astronomi mezunu olan baş araştırmacı Ted Johnson yaptığı açıklamada, "Bu tür cisimlerin her ikisinin aynı anda bir beyaz cüce üzerine toplandığını hiç görmemiştik." dedi. "Bu beyaz cüceleri inceleyerek, hâlâ bozulmamış olan gezegen sistemlerini daha iyi anlamayı umuyoruz." 240. Amerikan Astronomi Topluluğu Toplantısında sunulan bu keşfin etkisini takdir etmek için, bir yıldızın nasıl beyaz cüceye dönüştüğüne bakmamız gerek.

Güneş gibi yıldızların yaşam döngüsü oldukça basittir. Sonunda yanacak hidrojenleri biter ve çekirdeklerinde helyumu eritmeye başvururlar. Bu süreç, yıldızların şiştiği ve en yakın gezegenlerini yutabileceği kırmızı dev aşamasında gerçekleşir. Yıldız yaşlanmaya devam ettikçe dış katmanını kaybeder ve sonunda helyum tükenerek beyaz cüceye dönüşür.

Bu cisimler yoğun yıldız çekirdeği kalıntılarıdır. Işıkları artık termal enerjidir ve içlerinde füzyon gerçekleşmez. Beyaz cüce evresinin başlangıç dönemi – kabaca 100 milyon yıl – bu araştırmanın da doğruladığı gibi, yıldız sistemleri için çalkantılı olabilir.

Diyagram, beyaz cüce maddeyi atmosferine yavaşça çekerken G238-44'ün gezegen sisteminin nasıl değiştiğini göstermekte.

 

Ekip, beyaz cücenin atmosferinin nitrojen, oksijen, magnezyum, silikon ve demir gibi çeşitli elementler tarafından kirlendiğini gözlemledi. Bu elementlerden bazıları hem karasal gezegenlerin hem de asteroitlerin oluşumunda en bol bulunanları, diğerleri ise buz dünyaları ve kuyruklu yıldızlarda yaygın.

Johnson, "Verilerimiz için en uygun olanı, Merkür benzeri madde ile buz ve tozdan oluşan kuyruklu yıldız benzeri maddenin neredeyse ikiye bir karışımıydı." dedi. "Demir metali ve nitrojen buzunun her biri, gezegen oluşumu için son derece farklı koşullar öne sürer. Her ikisinden de bu kadar çok olan bilinen bir Güneş Sistemi cismi yok.”

Bu bizim Güneş Sistemimiz olsaydı, gelecekteki Güneş beyaz cücesi kayalık gezegenlerin ve asteroit kuşağının kalıntılarıyla beslenirken, aynı zamanda Neptün'ün yörüngesinin ötesinde, Arrokoth gibi buzlu cisimlerle dolu bölge olan Kuiper Kuşağı'ndan bir madde tufanı elde ederdi.

Beyaz cüce G238-44'ün keşfi, su bu uzak cisimler tarafından Dünya'ya getirilmiş olabileceğinden buzlu rezervuarların, yaşam için doğru koşula sahip gezegenler için ilgi çekici çıkarımlarla, yıldız sistemlerinde ortak bir özellik olabileceğini düşündürmekte.

UCLA fizik ve astronomi profesörü Benjamin Zuckerman, “Bildiğimiz yaşam karbon, nitrojen ve oksijen gibi çeşitli uçucu elementlerle kaplı kayalık bir gezegen gerektiriyor.” diye ekledi. "Bu beyaz cücede gördüğümüz elementlerin bolluğu, hem kayalık bir ana gövdeden hem de uçucu açısından zengin bir ana gövdeden gelmiş gibi görünüyor - yüzlerce beyaz cüce üzerinde yaptığımız incelemelerde bulduğumuz ilk örnek."

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum