JWST, Güney Halka Bulutsusu'nun Nasıl Oluştuğuna Işık Tutuyor
Gök bilimciler, bu çarpıcı cismi en az dört yıldızın oluşturduğunu düşünüyor.

Güney Halka Bulutsusu, JWST'nin ilk bilim hedeflerinden biriydi. Gök cismi, kırmızı bir devin beyaz bir cüceye dönüşmesiyle salınan madde tarafından oluşturulmuş gezegenimsi bir bulutsudur - ancak yeni bir analiz, tüm hikayenin bundan ibaret olmadığını öne sürüyor. Gök bilimciler artık daha fazla katılımcının dahil olduğuna inanıyor: Gördüğümüz yapının arkasında en az dört yıldız olabilir.

Bulutsu, Dünya'dan yaklaşık 2.000 ışık yılı uzaklıktadır. JWST görüntülerinden birinde beyaz cüce ve bir yoldaş yıldızı görmek mümkün. Ancak, en yeni büyük uzay gözlemevinin inanılmaz bakış açısıyla bile, göründüğünden daha fazlası var. Beyaz cücenin etrafında iki yıldız daha olması bekleniyor.

Macquarie Üniversitesi'nden baş yazar Dr. Orsola De Marco, IFLScience'a, "Teknik olarak onları görmedik, ancak varlıklarını tahmin ettik. Yalnızca ana yıldızı ve bulutsunun oluşumunda pek aktif bir rol oynamayan en uzaktaki yoldaşı ‘görüyoruz’." dedi. "Ancak yıldızların 'sürü halinde avlandığı' gerçeğine alışmaya başlıyoruz!"

JWST'nin yakın-kızılötesi ve orta-kızılötesi gözlemlerinin ayrıntılı analizi, beyaz cüceye yakın bir yoldaşın şu anda merkezi yıldızın etrafındaki bir disk tarafından gizlendiğini gösteriyor. Bu diskteki geçmiş etkileşimler, bu görünmeyen yıldızın kanıtı. Ayrıca, bu yakın çiftin yörüngesinde dönen başka bir gizli yoldaşına atfedilen, bulutsunun büyük moleküler halesine kazınmış kemerler de var.

Dr. De Marco IFLScience'a, "Çoklu yıldız sistemi, özellikle sistem daha büyük olduğunda (0,5 güneş kütleli yıldızların genellikle kendilerinden daha az kütleli yoldaşları bulunmazken, 100 güneş kütleli yıldızın her zaman ÇOK yoldaşı vardır), nadir değildir. Bunu artık bir gerçek olarak biliyoruz, bu nedenle gezegenimsi bulutsuların merkez yıldızlarının da çoklu sistemlerde olması şaşırtıcı değil. Yıldız evrimleştiğinde, yoldaş(lar)ın yörüngelerine doğru genişler ve genellikle bir etkileşim ortaya çıkar." dedi.

Modellerle birleştirilen ayrıntılı gözlemler, sistemin çok daha net bir şekilde anlaşılmasına ve ayrıca ata yıldızın kütlesinin kesin bir tahminine imkan verir: Güneşimizin kütlesinin yaklaşık 2,86 katı.

Bu sonuçlar, gezegenimsi bulutsuların yanı sıra süpernovalar ve güçlü  kütleçekimsel dalgalar üreten olaylar gibi diğer karmaşık rüzgar etkileşimi sistemleri üzerindeki gelecek JWST çalışmaları için temel oluşturabilir.

Makale Nature Astronomy dergisinde yayınlandı.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum