Isaac Newton

Şimdi kısaca kendisini tanıyalım, hayatından bazı kesitlere göz atalım, yaptığı işleri inceleyelim ve belki de daha da etkileyici işler yapmasını engelleyen hastalığını masaya yatıralım.

Newton için tek bir sıfat kullanmak yanlış olur. Kısaca matematikçi ya da fizikçidir diyerek geçemeyiz. Aynı zamanda mucittir, kimyagerdir, astronomdur ve hatta felsefecidir. Bilimin hemen her alanına adeta sihirli bir değnekle dokunmuştur. Kendisini deniz kıyısında elinde deniz kabuğu olan bir çocuğa benzetmektedir. Bilim dünyası devasadır ve o daha çok küçük bir kısmını keşfetmiştir. 1642-1727 yılları arasında yaşamıştır ve 85 yaşında hayata gözlerini yummuştur. Erken doğumla dünyaya gelmesinden dolayı fazlasıyla zayıf ve çelimsiz bir bebeklik ve çocukluk geçirmiştir. Annesinin ikinci kez evlenmesi ve babasının da kendi doğumundan 3 ay önce ölmesi sebebiyle çocukluğunu anneannesiyle geçirmiştir. Yaşıtlarının aksine zamanını yalnız geçirmiş ve mucit kimliğini bu yıllarda oluşturmuştur. ⁽¹⁾ İlerleyen yıllarda üniversiteye gitmeye karar vermiş ve 1661 yılında Cambridge Üniversitesine yazılmıştır. Eğitimini bitirdikten kısa bir süre sonra üniversitede ders vermeye başlamış ve 1696 yılına kadar ders vermeyi bırakmamıştır. ⁽²⁾

Şimdi bilim dünyasına katkılarını alanlara ayırarak inceleyebiliriz. Matematik, fizik, kimya, astronomi ve felsefe alanlarında yaptığı çalışmalardan tek tek kısaca bahsedebiliriz.

Matematik dünyasının dâhisi olarak bilindiğinden, matematik çalışmalarıyla başlıyorum. Özellikle Descartes’in analitik geometri çalışmaları matematik çalışmalarının altyapısını oluşturmuştur. Matematikte Newton en çok diferansiyel ve integral alanında yaptığı çalışmalarıyla bilinir. Maalesef okullarda türev “üssü bir azalt katsayı olarak başa geçir”, integralde de “türevin ters işlemini yap” olarak basit bir mantıkla anlatılır. Aslında türev integral matematikte çok önemli bir yere sahiptirler. Türev matematiksel olarak kısaca grafiğe çizilen teğet çizgisinin eğimidir. Daha anlaşılır bir tanım olarak ise belli bir zaman aralığındaki değişim miktarıdır. İntegral ise bir fonksiyonun eğrisinin altında kalan alan olarak tanımlanabilir. Ya da belli bir aralıktaki toplam değişimdir. Bu kavramları ve ilişkili teoremlerin temelini Newton atmıştır. Kısaca Kalkulus’un babasıdır denilebilir.

Sırada Newton’un Fizik dünyasındaki önemi var. Hepimize daha ilkokuldan itibaren öğretildi. Yerçekimi diye bir gerçek vardır ve elmayı bıraktığımızda yere düşmesini sağlayan bu kuvvet aslında Newton’un başına bir gün bir ağacın altında elmanın düşmesiyle bulunmamıştır. Newton yerçekimi yasasını gezegenlerin hareketini inceleyerek ortaya koymuş ve gezegenlerin nasıl birbirine çarpmadığı gerçeğini bilimsel olarak açıklamıştır. Newton’un hareket yasalarını 3 başlık altında toplamak da mümkündür. 1. Yasaya göre durgun bir cisme kuvvet uygulanmadığı sürece cisim durgunluğunu korur. 2. Yasaya göre kuvvet kütle ile ivmenin çarpımına eşittir. 3. Yasaya göre ise her etkiye karşılık bir tepki vardır. Tabi ki bu yasaların uzun uzun açıklamaları yapılabilir ama ben yazımda kısaca tanımlarını verdim.

Newton’un diğer önemli buluşu ise beyaz ışığın aslında salt beyaz ışık olmamasıdır. Beyaz ışık aslında yedi renkten oluşmaktadır. Bu sonuca Newton beyaz ışığı bir prizmaya tutarak varmış ve 7 ayrı renge ayrıştığını görmüştür. ⁽³⁾   

Newton kimya alanında simyacı olarak bilinir. Bildiğiniz üzere simya halk dilinde madenleri altına çevirme olarak bilinir. Newton’un maddeyi farklı formlara çevirme isteği ve laboratuvarında yaptığı çalışmalar ardında bıraktığı belgelerle doğrulanmıştır. Notlarına bakıldığında Newton’un her derde deva olarak nitelendirilebilecek felsefe taşını yapmanın peşinde olduğunu söyleyenler de vardır.

Astronomi alanına baktığımızda ise, Newton’un yaptığı teleskop akla ilk gelen icadıdır. Newton Galileo’nun mercekli teleskoplarını temel almış fakat kendi yansıtmalı teleskoplarında ayna kullanmıştır. Mercekli teleskoplardaki bulanıklık ve renk saçaklanmasını önlemesi açısından Newton’un aynalı teleskobu çok önemlidir. ⁽⁴⁾

Son olarak felsefe alanındaki çalışmalarından da bahsederek Newton’un çalışmalarını kabaca anlatmış oluyorum. Newton doğa felsefesiyle ilgilenmiştir. Aslında doğa felsefesini doğa biliminden ayırmak pek de mümkün değildir. Newton değerli düşüncelerini Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica kitabında toparlamıştır. Bilim dünyasında altın bir eser niteliğindedir. Newton eserinde kendi adıyla anılan kütle çekim yasalarından da bahsetmiştir. Maalesef kitap Latince yazılmış olması sebebiyle çok geniş kitlelere ulaşamamıştır. ⁽⁵⁾

Newton hiçbir zaman evlenmemiştir. Hayatını çalışmalarına adamıştır. Ve maalesef ciddi hastalıklarla da hayatı boyunca uğraştığı söylenmiştir. ⁽⁶⁾  Yazılanlara göre Newton sürekli mod değişikliği yaşamıştır. Tıpta bu hastalık manik depresif yani bipolar (iki uçluluk) olarak geçmektedir. Ama tüm bunlara rağmen mutlu bir hayat yaşamış ve çalışmalarında mutlak bir başarıya ulaşmıştır.

Yazımı Newton’un hayatla ilgili felsefik birkaç sözü ile tamamlıyorum. Yazması benden üzerine düşünmesi sizden...

“Biz düşünceIerimiz değiIiz, biz düşünceIerimizin düşüncesiyiz.”

“Eğer diğer insanIardan benim için bir şeyIer yapmaIarını bekIeseydim hiçbir şey yapamazdım.”

 

Kaynaklar
http://www.biyografi.info/kisi/isaac-newton (1)
https://www.newton.ac.uk/about/isaac-newton/life (2)
http://www.webexhibits.org/colorart/bh.html (3)
http://voyager.egglescliffe.org.uk/physics/astronomy/telescope/newtontele.html (4)
https://tr.wikipedia.org/wiki/Philosophi%C3%A6_Naturalis_Principia_Mathematica (5)
http://mentalfloss.com/article/12500/11-historical-geniuses-and-their-possible-mental-disorders (6)