Galaksimizin Merkezine Yolculuk

Birkaç ön plan mavi yıldızlar dışında, görseldeki neredeyse tüm yıldızlar Samanyolu’nun en yoğun ve büyük nükleer yıldızlar kümesinin bir üyesi. Bu kümenin merkezinde ise bir süper kütleli kara delik bulunuyor.

Takımyıldızı Sagittarius’tan 27.000 ışık yılı uzaklıktaki Samanyolu’nun merkezi kalabalık bir yer. Bu alan o kadar sıkışıktır ki, bir milyon yıldızın, 4.3 ışık yılı mesafedeki Alpha Centauri ile bizim aramıza tıka basa doldurulması gibidir. Galaksimizin tam merkezinde, Güneş’imizin kütlesinin dört milyon katı, Sagittarius A* olarak bilinen süper kütleli kara deliği bu yıldızlar çevrelemiştir.

Kalabalık merkez, galaksinin diskinde bulunan kalın toz bulutlarının örtmesinden kaynaklı görünür dalga boyunda ölçülemeyen sayısız objeye de sahip. Astronomlar da bu yüzden, bu toz bulutlarının engelinden kurtulmak için Hubble’ın kızıl ötesi görüş özelliğini kullanıyorlar. Sonrasında ise, tüm resmin görkemini ortaya çıkarmak adına, insan gözünün algılayamadığı kızıl ötesi ışığın her bir dalga boyuna görünür renklerden atıyorlar.

Nükleer yıldız kümesine göre Dünya’ya daha yakın olan görseldeki mavi yıldızlar ön plan yıldızları iken, kırmızı yıldızlar aradaki toz bulutlarının ya da kendi tozlarının arkasında kalıyorlar. Bazı aşırı yoğun gaz ve toz bulutları silüet gibi görünüyor. Bu bulutlar o kadar kalın ki Hubble’ın kızıl ötesi kapasitesi bile hiçbir işe yaramıyor. Astronomlar, toz tarafından gizlenmiş yıldızlar da dahil, yıldız kümesinde yaklaşık on milyon tane yıldız olduğu yaklaşımında bulundurlar.

Bunun yanında astronomlar yıldızların hareketlerini dört yıllık periyotlar halinde elde edebiliyorlar da. Bu bilgiyi kullanarak, nükleer yıldız kümesinin kütle ve yapı dağılımı gibi önemli özelliklerini elde edebiliyorlar. Yıldızların hareketleri aynı zamanda, astronomlara nükleer yıldız kümelerinin nasıl oluştuğu hakkında kabaca bilgi de veriyor.

[2]

Yukardaki dört panelli görsel, Hubble’ın odaklandığı galaksimizin merkezine ait. İlk panel, görünür ışıkta Samanyolu’nu gösteriyor. İkinci panel, ilk paneldeki kutu içindeki yerin yakınlaştırılmış hali - yıldızlararası tozun merkezin görüntüsünü nasıl kapadığını gösteriyor. Üçüncü panel, ikincisinin daha da yakınlaştırılmış hali ama merkezi toz bulutlarının ardından görebilmek için kızıl ötesi ışıkta. Son olarak dördüncü panel de, Hubble ile kızıl ötesi dalga boyunda merkeze en yakın bakış. Merkezdeki işaret, süper kütleli  kara deliğin yerini gösteriyor.

Aşağıdaki videoda da Samanyolu’nun merkezine odaklanalım:

Kaynaklar
http://www.spacetelescope.org/news/heic1606/
http://hubblesite.org/newscenter/archive/releases/2016/11/

Görsel Kaynaklar
[1] Kapak Görseli: NASA, ESA, and the Hubble Heritage Team (STScI/AURA)
[2] NASA, ESA, and Z. Levay (STScI)

Video Kaynak
NASA, ESA, and G. Bacon (STScI)