Eşek Hıyarı ile Tanışın!

Tohumlarını, yaklaşık 6 bar ( 87 psi ) değerinde basınçla fırlatarak 36 km/h gibi bir hıza ulaştırabilmektedir. Hem de bunu yapması için olgunlaşan meyvesine hafifçe dokunmak yeterli!

Eşek hıyarı diye bilinen Ecballium elaterium bitkisi, cırtatan, acı dülek, şeytan keleği, yabani kavun, acı kavun gibi yörelere göre değişen isimlerle de anılmaktadır.

Cucurbitaceae ailesine mensup çiçekli bir bitki türü olan Ecballium elaterium bitkisinin toksik özellikleri, uzun yıllar tıpta kullanımına imkan vermemiştir.

Grafik 1: Bitkinin yaşadığı yerler

Meyve ve kökleri eski Mısırlılar döneminden beri tanınmakla beraber antik çağlarda istenmeyen hamileliklerde düşük yapmak için kullanıldığı bilinmektedir. Bunların dışında aniden başlayan ve ölüme neden olabilen ciddi alerjik reaksiyonlar (anafilaktik reaksiyonlar) oluşturabileceği ve yine vücudunuzun sıvı kaybetmesi sonucu ortaya çıkan hipovolemik şoka neden olduğu da bilinmektedir. 

Akdeniz bölgesi ülkelerinde farklı amaçlar için kullanılan bu bitki için Lanfranco G., Türkler tarafından bu bitkinin, baş ağrısı ve sarılığı tedavi etmede kullanıldığını belirtmiştir. Anadolu’da sinüzit tedavisi amacıyla da kullanılmakla beraber insan sağlığı için ciddi rahatsızlıklar da ortaya çıkartabildiği unutulmamalıdır.

Yüksek miktarlarda alındığında özellikle kalın bağırsağı tahriş ederek kanlı ishallere neden olduğu da bilinmektedir.

Kaynaklar
Ekoloji Çevre Dergisi - Nisan-Mayıs-Haziran 1998 Sayı: 27 – Sayfa : 24-25
http://www.ecballium.com/images/ecballium.pdf

BAUN Fen Bil. Enst. Dergisi, Cilt 18(1), 49-57, (2016)
http://fbed.balikesir.edu.tr/index.php/dergi/article/viewFile/329/308
https://tr.wikipedia.org/wiki/E%C5%9Fek_h%C4%B1yar%C4%B1
http://www.e-kutuphane.teb.org.tr/pdf/pharmacia/1985_1_2/7.pdf
Grafik 1: http://www.discoverlife.org/mp/20m?kind=Ecballium+elaterium

Kapak Görseli
https://elizabethwinpennylawson.files.wordpress.com/2014/03/img_0680.jpg