Durdurun Dünya’yı, Merkür Geriliyor!

Gökbilimsel açıdan oldukça eskimiş yer merkezli bir gözlem tanımlaması olan burçlar kuşağına dayanan yıldız falcılığının, ona ilgi duyanlarla karşılıklı olarak artmış şekilde etkileşmesi sonucunda “yükselen burç” gibi artık klişe olmuş ayırımların ötesinde terminolojiye yeni tanımlar ekleyerek kendisine olan ilgiyi canlı tutması oldukça anlaşılabilir yöntem.

Evet, Merkür geriliyor…

Meraklısı için çok tanıdık bir tümce. Hatta bu olayın üzerimizdeki etkileri de bir o kadar iyi tanımlanmış; önemli kararlar vermememiz, iş anlaşmaları yapmamamız, ilk buluşmamızı ertelememiz ve özetle yaşamımızı bir şekilde durdurmamız salık veriliyor. Hatta haberleşme ve teknoloji gerektiren diğer önemli faaliyetlerin sekteye uğramasını olası görenlere dahi rastlamak mümkün. Gerilediği dönemlerde yaşantımızdaki tüm olumsuzlukların faturasını keseceğiniz şey bulundu denebilir, Merkür.

Peki, Merkür’ün gerilemesinden ne anlamalıyız?

Orijinal terimi bilimsel dille çevirdiğimizde gezegenin retrograd (ters yönde, geriye doğru)  hareketi anlatılmak isteniyor. Altını çizerek belirtelim ki aslında Merkür’ün yön değiştirmesi, yörüngesinin tersine dönmesi gibi bir durum kesinlikle söz konusu değil. Retrograd hareket, belirli bir gözlem noktasına göre, bir gezegenin, sistemdeki diğer uzay cisimlerinin aksi yönde yer değiştiriyormuş gibi gözlenmesi ve algılanmasıdır ve eliptik/dairesel yörüngesi olan tüm cisimler için yerküreden yapılan gözlemlerde geçerli bir “yanıltıcı” devinimdir. Özetle, göreli bir tanımdır, yerküredeki seyir noktasından, diğer cisimlere göre ters yönlü bir hareket izlenimi söz konusudur.

Bir gezegen retrograd devinimi (gerileme) sırasında belli tarihlerde gözlemlendiğinde A2 noktasından sonra sanki geriye gidiyormuş gibi A3 ve A4 noktalarında izlenir (Wikipedia).

Gökteki cisimlerin hareketleri batıdan doğuya doğru gerçekleşir. Ancak gerilemeye giren bir gezegenin hareketi, gerileme süresi boyunca doğudan batıya doğru izlenir. Bu “sahte” hareket sistemimizdeki tüm gezegenler için geçerlidir. Bunlardan en ünlüsü aslında Merkür değil, Mars’ın gerileme hareketidir. İki yılda bir olması ve herkes tarafından gözlemlenebilir olması bakımından retrograd devinimin popüler örneğidir. Merkür’den kütlece büyük ve yerküreye daha yakın olmasına rağmen Mars’ın gerilemesinin üzerimizde pek bir etki oluşturmaması başka bir yazıda irdelenmeyi hak etmektedir.

Diğer gezegenlerdeki gerileme döngüleri yaklaşık olarak Venüs için 20 ayda, gaz devleri için de 12-13 ayda bir değişken süreler boyunca gerçekleşmektedir. Merkür’ün gerileme periyodu, Güneş’e en yakın gezegen olması ve dolayısıyla yörünge mesafesinin kısa, hızının yüksek olması nedeniyle 3.8 ayda bir, yani yılda dört kez gerçekleşmektedir. Gerilediği süre, yani ters yönde dönüyormuş gibi gözlemlenmesi 21 gün kadar sürer. Merkür’le ilgili bir tuhaflık da yörüngesel hızının, kendi ekseni etrafındaki dönüş hızından oldukça fazla olmasıdır. Bu durum Dünya’daki insanları nasıl etkiliyor bilinmez ama gerilediği dönemde Merkür’de olan bir kişi Güneş’in gerilemesinden bahsedebilir. Yani aynı gün içinde Güneş, Merkür göğünde yükseldikten sonra diğer taraftan batmak yerine aynı yolu izleyerek geri döner. Bu olayın Merkür’dekini nasıl etkileyeceğini bilemiyoruz.

Kaynak
*Bilimfili - "Durdurun Dünya’yı, Merkür Geriliyor!"
http://bilimfili.com/durdurun-dunyayi-merkur-geriliyor/