Dünya'ya En Yakın Kara Delik Keşfedildi

Uluslararası bir gök bilimciler grubu, Dünya'ya en yakın kara deliği saptadı. Ve Güneşimize benzer bir yıldız yörüngesinde dönüyor. Galaksimizde ilk defa böyle bir ikili sistem keşfedildi. Gaia BH1 olarak bilinen cisim, 1.600 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor ve Güneşimizin yaklaşık 10 katı kütleye sahip.

Bunun gibi kara delikler yıldız kütleli kara delikler olarak bilinir. Kütleleri Güneşimizinkinin en fazla 100 katıdır ve yıkıcı süpernova patlamalarında oluşmuşlardır. Bu cisimlerin yaklaşık 100 milyonu Samanyolu'nda bulunmalıdır, ancak yalnızca birkaçı keşfedilmiştir. Bunların neredeyse hepsi aktif olarak besleniyor, yoldaş yıldızdan madde çalıyor ve büyük miktarda X-ışını salıyor.

Ancak Gaia BH1 farklıdır. Yoldaş yıldızından hiçbir şey çalmıyor, bu yüzden uykuda olarak kabul ediliyor. Cisim ilk olarak Avrupa Uzay Ajansı'nın Gaia uzay aracı tarafından tespit edildi. Gaia, yoldaş yıldızda tuhaf düzensizlikler yakaladı. Uluslararası Gemini Gözlemevi ile yapılan takip gözlemleri, yıldızın hareketlerinin okumalarını genişletti ve muhtemelen bir kara deliğin yörüngesinde döndüğünü doğruladı.

Harvard & Smithsonian Astrofizik Merkezi ve Max Planck Astronomi Enstitüsü'nde astrofizikçi olan baş yazar Kareem El-Badry, bir açıklamada, "Güneş Sistemi’ni alın, Güneş'in olduğu yere bir kara delik ve Dünya'nın olduğu yere Güneş'i koyun, bu sistemi elde edersiniz." dedi. “Bunun gibi sistemlerin birçok tespiti iddia edilmiş olsa da, neredeyse tüm bu keşifler daha sonra çürütüldü. Bu, galaksimizde, yıldız kütleli bir kara deliğin etrafındaki geniş bir yörüngede Güneş benzeri bir yıldızın ilk kesin tespitidir.”

Ekip, uyuyan kara delikler için yıllarca süren avdan sonra bu tespiti kesin olarak değerlendiriyor. Ve veriler sağlam görünse de, bu sistemin tam olarak nasıl ortaya çıktığı net değil. İkili sistem, hala gözlemleyebildiğimiz Güneş benzeri bir yoldaşın yörüngede döndüğü, Güneşimizin yaklaşık 20 katı büyüklüğünde devasa bir yıldız tarafından oluşturulmuş olmalıdır.

Bu devasa yıldız, milyonlarca yıl içinde süper kırmızı dev yıldıza dönüşürdü. Bu yıldızın dış katmanı, süpernovanın kaçınılmaz çöküşü ve ardından patlamasından önce yoldaşını yutmuş olmalıydı. Yoldaşın tüm bunlardan nasıl kurtulduğu bir gizem, bu da kara delik ikililerinin nasıl oluştuğunu ve geliştiğini tam olarak anlayamamış olabileceğimizi düşündürüyor.

El-Badry, "Bu sistemin standart ikili evrim modellerine kolaylıkla uyum sağlamaması ilginçtir." diyerek sözlerini tamamladı. "Bu ikili sistemin nasıl oluştuğu ve bu uyuyan kara deliklerden kaç tane olduğu hakkında birçok soru ortaya çıkarıyor."

Çalışma, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society'de yayınlandı.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.