Biyoloji

CRISPR’ın DNA’yı Nasıl Düzenlediği Gerçek Zamanlı Olarak İlk Kez Görüntülendi

Halime Serinçay

28-11-2017 17:31
177643 kez okundu.

CRISPR’ın DNA’yı Nasıl Düzenlediği Gerçek Zamanlı Olarak İlk Kez Görüntülendi — Geçtiğimiz günlerde bilim dünyasını heyecanlandıran bir video yayınlandı. Yayınlanan videoda, CRISPR-Cas9‘un bir DNA parçasını nasıl kopardığı gerçek zamanlı olarak izlenebiliyor.

Videoda CRISPR-Cas9’un DNA’yı düzenleme süreci tam da bilim insanlarının tahmin ettiği şekilde görülüyor.

Video, Haziran ayından Montana’da düzenlenen CRISPR 2017 konferansında, Tokyo Üniversitesi’nden Biyolog Osamu Nureki’nin sunumu ile ilk kez izletildi.

CRISPR-Cas9, genom düzenlemesinde son yıllarda dalgalanmalar yaratan bir tekniktir. Bu teknik; bakterilerin bağışıklık sisteminin bir kısmını oluşturan DNA dizilerinden meydana gelmektedir.

CRISPR, virus DNA’sı ile doldurulduğunda, kısa RNA dizilerini kopyalar ve “rehber RNA” olarak isimlendirilir. Cas enzimleri “rehber RNA”yı hücre boyunca takip eder ve “rehber RNA” ile eşleşen DNA ile karşılaştığında moleküler makas gibi davranarak DNA’yı parçalamak sureti ile yok eder.

CRISPR-Cas9 teknolojisi, 2012 yılında hedefli genom düzenleme sistemi olarak tanıtıldı ve bugüne kadar pek çok alanda kullanıldı. Bu alanlardan bazıları; farelerin genetik hastalıkları, çiçeklerin renklerinin değiştirilmesi, canlı hayvanlardan HIV virüsünün uzaklaştırılması, kanser hücrelerinin büyümelerinin yavaşlatılması ve insan embriyosundan kalp hastalıklarına neden olan genlerin uzaklaştırılması şeklinde sıralanabilir. Bu kadar çok alanda başarı ile kullanılıyor olmasına rağmen şimdiye kadar CRISPR’ın çalışma prensibine dair bilinenler hipotezden öteye gidememişti. Şimdi ise bu sistemin çalışmasını gerçek zamanlı olarak doğrudan izleyebiliyoruz.

Nureki ve ekibi bu görüntüyü yüksek hızlı Atomik Kuvvet Mikroskobu (AFM) kullanarak elde ettiler. Atomik Kuvvet Mikroskobu, keskin bir uç ve buna bağlı bir maniveladan oluşur. Sivri uç yüzey üzerinde dolaşarak yüzeyin özelliklerini lazer yardımıyla saptar ve sivri uçtan elde edilen bu bilgiler taranan yüzeyin görüntüsünü oluşturur.

Videoda sarı olarak görülen kütlenin Cas9, kahverengi olarak görülen kısmın ise DNA olduğu belirtilmektedir.