Canlılık evrimsel yolculuğunun başlangıcında dünyanın doğal koşullarında, doğanın tarlasında tek hücre benzeri yapılardan çevresiyle etkileşip gelişerek çok hücreli, daha organize haline gelebilmiştir. Başlangıçaki tek hücre benzeri oluşuma yumurtada diyebiliriz tek hücreli canlımsıda. Yumurta olması için illede sert kabuk gerekli olmamalıdır. Bu şekilde süreci en başından almaya kalksak bile tavuk yada yumurtayı seçmenin yeterli olmayacağı görülür. Tavukta yumurtada aynı bütünün evreleridirler ve ekosistemleriyle, çevreleriyle etkileşerek evrilirler. Tek hücreliden başlayan etkileşim,çevresel değişimler,etmenler, hücre birleşmeleri, hücre bölünmesi, bölünerek çoğalma etkileri ve çok nedenlerle evrim sürmüştür.. Çevreyle olan etkileşim zamanla genlerin oluşumuna etken olmuştur. Evrimsel süreçte tavuktan çok önceki ata nesillerde yumurta olduğundan tavuktan önce yumurta vardı öyleyse tavuk yumurtadan çıktı diye düşünürken yumurta hep sabit yumurta olarak algılanıyor.Yumurta algılanma konusunda avantajlı. Tavuğun öncül atalarıysa tavuktan tamamen alakasız algılanıyor. Yani tavuktan önce öncül tavuk yumurtası varsa öncül tavuk potansiyeli canlıda vardı. Evrimsel süreçte yumurta ne zaman tavuk yumurtası, yumurtadan çıkan ne zaman tavuk olmuş olacaktır. Evrimsel atasından çıkan yumurtadan ilk tavuksu oluşmuştur desek bu durumda tavuğun atasınında yaşadığı çevre ile etkileşimi bu etkileşimlerin kendisindeki değişimleri yumurtayı etkilemiştir(Epigenetik). Yumurta sadece raslantısal mutasyonlarla deyil tavuğun atasının ortamla etkileşmesi ve vucudundaki etkileri yumurtayı etkiliyordur. Eğer bu etkileri göz ardı edersek biriken evrimsel etki yumurtada değişimlerini vererek ilerlemektedir diyebiliriz.Böylece değişimler yavrularda şekillenir. Ve tavuk yumurtadan çıkmış olur. Ancak durumun aynı şeyin ayrılmaz bütünleri olduklarıda anlaşılmaktadır. Evrimleşme her ikisinin etkisiyle oluşuyordur.(Belkide tavuğun ilk öncülsü etkileri görülmesi iki yakın türün çiftleşmesi sonucu yumurtanın genetiğinin epey değişip yumurtadan çıkmış desek bile bu soru sadece tavuk yumurta için deyil tüm yumurtlayanlar içinde geçerli olmalıdır. Hepsimi öyle oldu? ) Evrimleşme çok yönlüdür ama şu yönüyle ele alırsak, canlıların yaşanılan ortamla etkileşmesi olup oluşacak yavrusuna evrimsel değişimin ortamını diğer etmenlerle birlikte hazırlamasıdır(Epigenetik). Canlının çok uzun zamanlardaki çevreyle etkileşimi, hareketleri, davranışları, ortamla etkileşen, sahada olan yönünün evrime önemli etkileri olmalıdır. Varlığın hiçbir zamanı evriminden ayrı düşünülmemelidir. Gen seçiliminden tutunda yumurta içi protein çeşitliliği ve miktarı, yumurta içindeki evrimi, benzer şekilde anne karnındadaki evrimi ortamla etkileşiminin kendisine olan etkileriyle oluşuyor görünmektedir.Sınırları nasıl ayırabilirizki? Kendi sınırlarımızın başlayıp bittiği bir ayrım yapabilirmiyiz? Raslantısal mutasyonların değişime etkisi vardır. Ancak hayatın evrimi çok yönlüdür.Raslantı sadece bir etkendir. Yumurta hücresinin tavukta hem genleri evrimleşir hemde bulunulan ortamın beslenme yoğunluğuna ve ekolojik durumuna göre yumurtanın möleküler içeriği hafif değişimlerle civcivin möleküler olarak dış ortamdan haberdarlığı ve mölekül çeşiti, miktarına belki yumurtanın değişen enerji alanına ve başkada nedenlerle civcivin evrimi etkileniyordur. Gen seçilimlerinin ortam etkenlerinden ve etkileşimlerinden ayrı tutulmaması gerektiği anlaşılmaktadır. Seçilen her gen farkı uzun evrimsel yolculukta hem farklı yol hemde türün farklı zaman ve bölgelerdeki deneyimlerini, bilgilerini harmanlamaktır. Evrim yolculuğunun önemli zaman kazanımıdır. Tavuk yumurta benzeri tek hücreden evrimleşen bizler genlerimi oluşturuyoruz yoksa genlermi bizi oluşturuyor? Sonuçta bu soruyu yani tavuk yumurta sorusunu genel olarak canlılığa uygulayabiliriz. Döllenip genleri tamamlanan tek hücreyede yumurta diyebiliriz. Biri anne karnında gelişirken biri dışarıda gelişiyor. Önce hangisi seçiminin anlamlı olmadığı, aynı şeyi bölmeye çalışmak olduğu anlaşılır. Yaşadığımız süreçteki jeolojik koşullar, davranışlarımız, ortamla etkileşimimiz, ekosistemsel etkilerin bizde oluşturduğu etkileri, zihin-beden işleyişimizdeki değişiklikler, kimyamızın, özellikle beynimizde genlerimizin işleyiş yoğunluğu farklılıkları, bulunulan bölgedeki değişimler, gıda çeşitlilikleri, havası, suyu, soğuğu, sıcağı, yüksekliği, manyetik alanı ve anlayıp anlayamadığımız çok etmenlerle canlılarda oluşan genetik olmayan işleyiş farkı değişiklikleri,vücut kimyalarındaki oran değişiklikleri yeni nesillerin genlerinin seçiliminde etkili olabilecektir(Epigenetik etmenler). İşte tavuğa evrimleşecek olan ata canlıda ortam etkilerini ve etkileşimlerini yumurtaya aktarabiliyordur. Böylece dışarıda başlayıp yumurtaya aktarılan gen seçilimi farklılığı ve ortamın kimyasındanda etkilenen yumurta biriken etkilerin değişime geçeceği yer olacaktır. Canlılar yaşadıklarını, ortamla etkileşimlerini, ortamın etkilerini temel olarak yavrularda evrimleştirirler. Yumurta sonuçta bir hücredir. Hücremi? önce tavukmu? Dersek önce hücremsi, hücre vardı ve evrimsel süreçte çevresel etkileşimle hücrelerden oluşan tavuğa evrildi. Evrim, enerji her alanda bütünden yerele, yerelden bütüne yani bütünsel olarak etkileşim içindedir. Hücre ve oluşturacağı tavuk çevresel etkileşimlerle birlikte birbirlerini evrimleştirdiler. Baştaki hücre tavuk hücresi değildi ama hücreler tavuğu oluşturduğundan, tavuğun yapıtaşları olduğundan ve yumurtada bir hücre olduğundan önce hücre vardı. Bu açıdan bakınca tavuk yumurtadan (hücreden) çıkmış oluyor gibi gözüksede tavukta hücreler topluluğunun, bütünün organize işleyişidir. Ve bir hücreden fazlasıdır. Bütünün, canlının ortamla etkileşiminin etkileri, epigenetik olarak hücreye aktarılıyordur. Sonuç olarak etkileşimin sınırları çizilemiyor görünümdedir.