6.sınıf Seden.
Fizik böyle bir şey. Evrenin nasıl işlediğini anlamak, açıklamak...
Senin gibi meraklı, araştıran, anlamaya çalışan insanlara bu ülkenin ihtiyacı var. Bu merak duygunu hiç kaybetmezsin umarım. (Sırf senin için bir istisna olarak yazıyorum)
Her şeyin teorisi demek şöyle bir şey oluyor;
Bir tuğla yaparsan onunla bir duvar örebilirsin. Eğer çimento gibi yan ürünler de kullanırsan sağlam bir duvar örebilirsin. Evren de nihayetinde küçük parçaların bir araya gelmesinden oluşuyor. Eğer bu parçaları üretip, denetleyebilirsen bir evren, bir dünya, insan meydana getirebilirsin. Ama...
Bir insan on üzeri 28, yani 1 rakamından sonra 28 sıfırlı sayıda parçacıktan meydana gelir. Tüm bu parçacıkları eğer tek tek kontrol edebilirsen teorik olarak bir insan meydana getirebilirsin. Bunun ne kadar zor bir şey olduğu malumdur. Çünkü o küçük parçacıkların dünyasında her şey çok hızlı ve değişkendir. Yine de canlı olmayan malzemeler şimdi bile üç boyutlu yazıcılarla yapılabiliyor. Yani bir açıdan bakarsak ileride canlı olanların da kopyalarının yapılabileceğini düşünebiliyor insan. Neden olmasın, ileride öyle güçlü bilgisayarlar yapılabilir ki, tüm o küçük parçacıkları tek tek denetleyebilir. İşte her şeyin teorisi demek, evrenin her şeyini bir tek denklemle çözmek demek.
Şimdi bu iş başarılabilir gibi geldi değil mi? O zaman Kuantum Fiziği\'ne hoş geldin demek isterim sana. Çünkü bundan sonrası kuantum fiziğine girer. Kuantum fiziğinde belirsizlik ilkesi diye bir ilke var. Şöyle;
Şimdi bir kuşun kanat çırptığı bir resme baktığını hayal et. Kuşun kanatlarının izdüşümleri resimde görünüyor olsun. Kuşun hareket ettiğini hemen anlarsın. Ama kuş bir tek belirli konumda değildir. Pek çok kanat, pek çok kuş vardır resimde. Üstelik resim pek net de değildir. Şimdi o resmi güzelce netleştirelim. Yani bir tek kuş ve açılmış bir çift kanat kalsın. Resim gayet net, kuşun her ayrıntısı resme yansımış olsun. Şimdi biz neyi kaybettik? Kuşun hareketini algılayamayız artık. Yani biz aynı anda hem hareketi, hem de konumu saptayamayız.
İşte o yukarıda bahsettiğim küçük parçacıklar da aynı yasaya tabidirler. Yani, bir parçacığın aynı anda hem hızını hem de konumunu ölçemeyiz. Hızını ne kadar doğru ölçersek konumunu o kadar belirsiz kılarız. Tersi de aynen geçerlidir.
İşte bu belirsizlik ilkesi yüzünden her şeyin teorisi denilen şey başarılamaz. Ama kuantum fiziği olasılıklarla çalışır. Parçacıkların tam olarak hızlarını ve konumlarını bilmesek de yüzde kaç olasılıkla nerede ve hangi hızda olduğunu tahmin edebiliriz. Yaklaşık olarak bazı kuramlar üretebiliriz. Ama bunun da bir sakıncası olur, denetleyemediğimiz o parçacıklar bizim hiç istemediğimiz şekillerde olaylara neden olabilirler. Her şeyi ne kadar denetlemeye çalışırsak çalışalım kontrol dışı olaylar her zaman meydana gelebilir.
Artık her şeyin teorisinin ne olduğunu anlamışsındır sanırım. Merak duygunu hiç kaybetmemen dileğiyle...
![Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]](https://fizikist.com/uploads/img/uzay-calismalarinin-onemi.jpg "Uzay Çalışmalarının Önemi - Süleyman Fişek [Röportaj]")