Asteroit Toz Parçacıklarından Elde Edilen İpuçları Gezegen Savunmamızı Yeniden Şekillendirebilir

Hayabusa görevi tarafından asteroit 25413 Itokawa'dan getirilen toz tanecikleri bilimsel bir altın madeni olup, doğal ortamında, Dünya atmosferinden geçişten etkilenmemiş bir gök taşını görmemizi sağlar. Bu taneciklerden üçünü incelemek, bir ekibin Itokawa'nın hayal ettiğimizden çok farklı bir geçmişi olduğu ve gezegen savunma projeleri için büyük çıkarımları olduğu sonucuna varmasına yol açtı.

Itokawa bir moloz yığını asteroittir. Tek bir katı gök taşından ziyade, gevşekçe bir arada tutulan kayalardan oluşan bir koleksiyondur. Bu kulağa çok kararlı gelmiyor ve böyle bir cismin ne kadar küçük olursa olsun başka bir asteroitle ilk karşılaşmasından daha uzun süre dayanmamasını bekleyebiliriz.

Ancak yeni bir makalede, Curtin Üniversitesi'nden Profesör Fred Jourdan ve ortak yazarlar bunu tersine çevirdi. Itokawa'nın yaklaşık 4,2 milyar yıldır bir moloz yığını olduğunu buldular. Dahası, bu zamanın büyük bir kısmını, tek parça bir asteroidi parçalamaya yetecek kadar büyük cisimler tarafından kesinlikle birçok kez vurulacağı ana asteroit kuşağında geçirdi.

Görünüşe göre moloz yığınları katı kayalardan daha fazla vurulabiliyor, gözeneklilikleri bir çarpışmanın etkisinin çoğunu nispeten zarar görmeden emmelerine izin veriyor. Jourdan, bir açıklamada, "Itokawa dev bir uzay yastığı gibi ve yok edilmesi çok zor." dedi.

Bunun, Dünya'yı asteroit tehditlerine karşı korumaya yönelik görevler için iki anlamı var. İlk olarak, yaklaşan bir asteroitle başa çıkmak için düşünülen bazı fikirler, oldukça dirençli moloz yığınlarına karşı pek işe yaramayabilir. Dahası, Jourdan ve ortak yazarlar, moloz yığınlarının uzun ömürlü olmasının, muhtemelen daha önce düşünülenden çok daha yaygın oldukları anlamına geldiğine dikkat çekiyor. Itokawa'nın yaşam döngüsü oldukça tipik olabilir - bir cisim sizi neredeyse yenilmez bir moloz yığınına dönüştürmeden önce katı bir asteroit olarak birkaç yüz milyon yıl ve de bu durumda dört milyar yıldan fazla geçiriyorsunuz.

Itokawa'nın yaşam döngüsü

 

Moloz yığını asteroitler istisna değil de normsa, onlarla nasıl başa çıkacağımızı planlasak iyi olur - ancak Jourdan gelen bir taşın hangi kategoriye girdiğini söylemenin ne kadar kolay olacağından emin değil.

Yeterince uyarımız olması koşuluyla Jourdan, IFLScience'a, Dimorphos ile denenen yaklaşımın işe yaraması gerektiğini söyledi. Moloz yığını bir asteroide ateşlenen ağır bir cismin kinetik enerjisi, moloz yığını daha hafif olacağından, yörüngesini eşdeğer boyuttaki bir tek taştan daha fazla değiştirecektir. Erken yapılan küçük bir değişiklik bile, kritik an geldiğinde doğrudan Dünya'ya giden bir asteroidin rotasından on binlerce kilometre sapmasına neden olacaktır.

Böyle bir yörünge eninde sonunda Dünya'yı vuracaktır, ancak Jourdan'ın IFLScience'a söylediği gibi; "Gecikme iyidir." Bir sonraki yakın yaklaşıma hazırlanmak için yıllar hatta on yıllar geçmesi gerektiyse, hiçbir tehdit oluşturmayana kadar cismi dürtmeye devam etmek kolay olacaktır.

Ekip, sorunun, yaklaşan bir moloz yığınının yalnızca birkaç ay önceden fark edilip edilmeyeceği olduğu sonucuna varıyor. Jourdan, IFLScience'a, Hollywood'un bunu sevebileceğini, ancak asteroidi parçalamanın sorunlu olduğunu, çünkü bazı parçaların Dünya'ya yine de çarpacağını, ancak muhtemelen orijinalinden farklı yerlerde olacağını söyledi. Jourdan, hasar büyük ölçüde azaltılmış olsa bile, Avustralya'ya giden bir asteroidin parçalarının bunun yerine Çin'e inmesinin, asteroitten fazla insanı öldürecek bir savaş başlatmanın harika bir yolu olabileceğini kaydetti.

Popüler olmasa da Jourdan, geç keşfedilen bir moloz yığınına tek çözümün bir tarafa uygulanan bir nükleer bomba olduğunu düşünüyor. Şok dalgasının yeterli yörünge kaymasına neden olacağını umuyor, ancak bunun yerine cismi patlatıp patlatmayacağını şu anda bilmediğimizi kabul ediyor.

Jourdan, IFLScience'a, "Denememiz ve işe yarayıp yaramadığını görmemiz gerekiyor." dedi.

Güçlü bağları olmayan bir şeyin bu kadar kalıcı olması fikri mantıksız ancak Jourdan, “Her şey enerji korumayla ilgili. İç boşluklar enerjiyi emer.” diye açıkladı.

Ekibin vardığı sonuç, Hayabusa'nın iki tanesindeki Argon izotoplarının oranlarına dayanıyor ve bu, bunların başlangıçta yaklaşık 4.56 milyar yıl önce, Itokawa'nın tek parça bir atasının güneş sistemiyle birlikte oluştuğu zaman soğuduğunu gösteriyor.

Daha sonra, 4,2 milyar yıl önce, katı asteroidi bir moloz yığınına dönüştüren bir çarpışmayla tutarlı bir bozulma yaşadılar. O zamandan bu yana önemli bir bozulma olmadı, bu da sonraki herhangi bir çarpışmanın yığından birkaç parçayı düşürmüş olabileceğini, ancak sıcaklığı 50 dereceden fazla yükseltmeye veya katı kayayı parçalamaya yetmediğini gösteriyor.

Makale Proceedings Of The National Academy of Sciences'da yayınlandı.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.