Bu Fransadaki ITER projesi uluslar arası destek alan büyük bir proje. Fakat 2020ye kadar bitmeyecek proje, 2040a kadar ancak tümüyle fonksiyonel şekilde çalıştırılabilecek. Bunun nedeni devasa reaktörün inanılmaz pahalı bir mühendisliğe sahip olması.
Fakat Lockheed Martinin T4 olarak bilinen projesi geçen sene verilen bilgilere kadar ancak bir sırdan ibaretti. Avation Week da ise Tom McGuire tarafında modüler bir reaktörün tasarımı yayınlandı. Jet motoru büyüklüğündeki Lockheed CFR(Compact Fusion Reactor) reaktörü, ağır hidrojen izotopu döteryum ve trityumu yakıt olarak kullanıyor. Yeterli basınç ve sıcaklık altında , iyonize hidrojen atomları birleşerek helyum(4) oluşturarak büyük miktarda enerji yayıyor. Locheed CFR halka(simit) kullanmak manyetik kutuplara sahip manyetik şişeler kullanarak plazmayı daha dar çizgiler içinde tutabiliyor ve bu nedenle daha küçük bir alana sığabiliyor.
Süperiletken bobinler sayesinde yeni bir manyetik alan geometrisi kullanarak önceki reaktör tasarımlarıyla yani Polywell reaktörü gibi negatif yükü pozitif iyonlarla iliştirerek çarpışmaları arttırabiliyor. Böylece füzyon olasılığı artıyor. Lockheede göre ITERin Tokamakındaki problem, 500 MWlık reaktörün büyük manyetik alanının küçük miktarda hidrojeni halkada toplayarak ısıtabilmesi. Bu nedenle önemli bir füzyon reaksiyonu beta limitine takılıyor. ITER de bu ancak % 5 civarında. Eğer aşırı plazma yüklerseniz iç hatta bu dağılıyor ve bu nedenle alan çöküyor. Lockheed CFR reaktörü statik manyetik alanda plazmayı tutmak yerine plazmayı tek bir noktada toplayarak giderek artan bir kuvvetle yani besleme mekanizmasıyla plazmayı besliyor. Lockheed Martine göre bu sayede Beta limitin % 100 ü aşabiliyor. Bunun anlamı ise daha az kuvvetle Lockheed CFR , ITER kadar güç üretebiliyor . Ayrıca ITERin sadece 10da biri kadar büyüklükte. Ayrıca bu sayede reaktörün gelişimi oldukça hızlı gerçekleşiyor. Lockheed teknolojinin fizyon teknolojisiyle uranyum ve plütonyum kullanan reaktörlerden çok daha geniş uygulama alanına sahip olduğunu belirtiyor. Ayrıca füzyon teknolojisinde üretilen maddeler kısa ömürlü ve çok az atık yaratırken, tehlikeli nükleer silahlar taşımıyor hatta kendi hidrojen yakıtını üretiyor.
CFR için 100 MegaWattlık bir reaktör bir gemi konteynıra konulacak kadar küçük. 25 kglık yakıtla yıllarca çalışarak- (15 yıl civarı) kolaylıkla gemilerde ve denizaltılarda taşınabilir. Ayrıca bu sayede gelişmemiş bölgelere enerji taşınabilir. Prototipe bağlı olarak ilk versiyonun 5 yıl içinde üretilebileceği belirtiliyor.
Kaynak
0 yorum