Neandertaller Ölülerini Gömüyorlardı, Ama Çok Farklı Şekillerde

Batı Asya'daki Levant bölgesinde yer alan bu antik gömü alanları üzerine yapılan yeni bir çalışma, bu iki yakın akraba insan grubunun ölülerini nasıl gömdüklerine dair başka benzerlik ve farklılıkları da ortaya koyuyor.

Bazı alanların Avrupa'daki Neandertal ve Afrika'daki Homo sapiens gömülerinden daha erken bir tarihe ait olduğunu ortaya koyan çalışma, ölü gömme uygulamasının ilk kez burada başladığını öne sürüyor.

İsrail'deki Tel Aviv Üniversitesi ve Hayfa Üniversitesi'nden araştırmacılara göre, 17 Neandertal ve 15 Homo sapiens yerleşimi, bazı kültürel örtüşmelerin yanı sıra rekabetin de söz konusu olabileceğini gösteriyor.

Araştırmacılar yayınladıkları makalede, “Batı Asya'da bu iki popülasyon tarafından gömülme sıklığının artmasının, bu popülasyonların gelişinden kaynaklanan kaynaklar ve alan için yoğunlaşan rekabetle bağlantılı olduğunu varsayıyoruz” diye yazıyor.

Kasıtlı olarak gömülen cesetler ile düştükleri yerde doğa tarafından örtülen kemikler arasındaki fark her zaman net değildir. Araştırmacılar sonuca varmak için iskeletlerin farklı konumlarını, mezar eşyalarını ya da işaretlerini ve kazı yapıldığına dair kanıtları incelediler.

Hem Neandertallerin hem de H. sapienslerin her yaştan insanı gömdüğünü, ancak bebek ölümlerinin Neandertallerde daha yaygın olduğunu buldular. Her iki grup da mezarlara küçük taşlar, hayvan kemikleri ya da boynuzlar gibi çeşitli eşyalar koyuyordu.

Ancak Neandertaller ölülerini mağaraların derinliklerine gömme eğilimindeyken, H. sapiensler mağara girişlerine ya da kaya sığınaklarına gömülüyordu. Dahası, H. sapiens iskeletleri genellikle cenin pozisyonu gibi bir pozisyondayken, Neandertal iskeletleri çeşitli düzenlemelerden herhangi birinde keşfedilmiştir.

Farklılıklar bununla da bitmiyor. Neandertal gömütlerinde kayalar -belki de ilkel mezar taşları olarak- daha fazla kullanılırken, H. sapiens gömütlerinde aşı boyası ve deniz kabukları gibi Neandertallerde bulunmayan daha fazla dekoratif öğe yer alıyordu.

Araştırmacılar, “Neandertaller ve Homo sapiensler maddi kültürlerinin pek çok yönünü ayırt edilemeyecek kadar paylaşırken, gömü söz konusu olduğunda tablo daha karmaşık” diye yazıyor.

Araştırmacılar, Orta Paleolitik dönemde her iki hominin grubunun da Levant'a benzer zamanlarda gelmesiyle bir miktar nüfus baskısı yaşanmış olsa da, bunun gömülerin aniden ortaya çıkışını yalnızca kısmen açıkladığını düşünüyor.

Neandertallerin soyunun yaklaşık 50.000 yıl önce tükenmesinden sonra, dünyanın bu bölgesinde insan gömülerinin on binlerce yıl boyunca durmuş gibi göründüğünü de belirtmek gerekir- bu da daha fazla araştırmaya değer bir başka ilgi çekici veri noktasıdır.

Araştırmacılar, “Levant'taki bir sonraki gömü salgını, Paleolitik dönemin sonunda, erken yerleşik topluma ve son avcı toplayıcılara- Natufianlara - eşlik ederek ortaya çıktı” diye yazıyor.

Bu yazı SCIENCEALERT’ de yayınlanmıştır.