"belki titresim yönleri ile alakalıdır"... Uykudaki nöronları uyandıran bir cümle olmuş. Teşekkür ederim. :-)
Gene bir kaç varsayım geldi aklıma... :-)
Aklıma şöyle bir düşünce deneyi geldi. Aslında fizik simülasyon programları ile yapmayı denedim ama uygun program bulamadım ya da bulduklarımı kullanamadım.
Düşünce şu: Farklı yönlere titreşim yapan birimleri düşündüm. Hepsinin titreşimi aynı frekansta olsa bile, titreşim yönleri faklı olacağı için, aralarında faz farkları oluşacaktır. (Özdeş birimleri hem dikine hem de enine titreştirince)...
Tüm birimlerin titreşimi zaten ortama genel bir basınç uyguluyor. Bu yüzden faz farkıyla birbirleriyle tamamlayıcı şekilde uyumlu olanlar, bu basınç ile birbirlerine yapışık kalmaya zorlanacaktır. Böylece diğerlerine daha fazla alan açılmış olacak.
Yani bir grup düzensiz içsel olarak titreşen lastik top arasında, bazıları düzenli yapı kurmaya zorlanacaktır. (Kitapda bağlar konusunu buna yakın bir mantıkla ele almıştım.)
İşte simülasyonda, bunun doğruluk derecesini görmek isterdim...
İkinci konu ise Bose- Einstein yoğunlaşmasında fotonun hızının düşmesi.
Bunu Zaman'ın Dalgasal özelliği ile bağlantılı olduğunu düşünüyorum.
Çünkü "Işık tüm gözlemciler için sabit C hızındadır."
Bu durumda Bose-Einstein ortamında da ışığın hızı gene "C" olmalı. ama bize göre yavaşlıyorsa, bunun olası tek açıklaması, Zaman'ın da bu ortamda genleştiği olabilir. (Sonuçta hız kavramı mesafe x zaman bağıntısıyla alakalı. Mesafe sabit olduğuna göre, tek olası değişken Zaman)
Zaman'ın genleşmesi ise ancak (Önceki Özel Görelilik açıklamalarındaki gibi), Zaman dalgalarının aktarılma süresinin artması, yani titreşim yolunun uzaması ile mümkündü.
Burada ise tam tersi bir durum var. Titreşim yolları düşüyor (genlik azalıyor) buna karşılık bir birimden, bir diğer birime aktarım zorlaşıyor.
Yani benzetme olarak, ses dalgaları'nın su'daki hızı gibi...
Hava da 343 m/s
Buhar da 448 m/s civarı
Tuzlu su ve ısı farklarına göre 1531 m/s
Saf su 1498 m/s
Buz 4000 m/s
Bulabildiğim veriler. Ancak esas aradığım bilgiyi bulamadım.
Eğer yaklaşımın doğruluk payı var ise, buzun sıcaklığı düştükçe, soğutuldukça, ses hızın bir süre artması sonra da (sanırım) keskin bir düşüş yaşaması gerekiyor.
Çünkü bu sefer dalgaları ileten moleküller birbirlerine yaklaşmış olsalar da, aralarındaki titreşimler azaldığı için, dalgayı aktarım mekanizması azalmış olacak.