Büyüleyici Dörtlü Yıldız Sistemi Nadir Süpernovaya Giden Yol Olabilir

2017'de iki tane ikili yıldız sistemi HD74438 keşfedildi ve bulguları çok tuhaftı. İki çift çok yakın ikili yıldız, nadir görülen bir dörtlü sistemde birbirinin yörüngesinde dönüyor. Bu zaten inanılmaz derecede havalı olsa da gök bilimciler daha fazlası olduğuna inanıyor. Simülasyonlar, bu tür kurulumların belirli ve nadir bir süpernova tipine yol açabileceğini öne sürüyor.

Bir ikili çift, her 20 günde bir birbirinin etrafında döner, diğeri ise dört günde bir. Her bir çift yaklaşık altı yılda birbirinin yörüngesinde dönerek HD74438'i en kısa süreye sahip dörtlü sistem yapıyor. Aynı zamanda 43 milyon yıllık tahmini yaşıyla en genç olanı. Ancak Nature Astronomy'de yayınlanan simülasyonlar, sistemin geçmişten çok geleceğine bakıyor.

Dıştaki ikili çift, içtekinin eksantrikliğini değiştirerek yörüngeyi bir daire gibi daha az ve daha oval hale getiriyor. Simülasyonlar, bu etkinin bir veya daha fazla yıldız çarpışmasına ve oradan beyaz cücelerin süpernovaya dönüşmesine yol açabileceğini gösteriyor.

Yazar Canterbury Üniversitesi'nden Doçent Karen Pollard yaptığı açıklamada, "Güneşimiz gibi bir yıldız, beyaz cüce olarak bilinen küçük, yoğun bir ölü yıldız olarak yaşamına son verecek ve beyaz cücelerin kütlesi Chandrasekhar sınırının (güneş kütlesinin yaklaşık 1,4 katı) üzerine çıkamaz. Eğer öyleyse, kütle transferi veya birleşme olayları nedeniyle çökebilir ve bir termonükleer süpernova üretebilir. İlginç bir şekilde, tüm termonükleer süpernovaların %70 ila %85'inin, Chandrasekhar'ın altında kütlelere sahip beyaz cücelerin patlamasından kaynaklandığından şüpheleniliyor. Kütle transferi veya birleşmelerin bir sonucu olarak, bu beyaz cüce yıldızlar termonükleer bir süpernova patlaması olarak patlayabilir." dedi.

Tip Ia (tek A olarak telaffuz edilir) olarak da bilinen termonükleer süpernovalar, kozmolojik çalışmalar için çok önemlidir. Kabaca aynı parlaklıkta patlama eğilimi gösterirler, bu da onları ideal standart mumlar yapar. Bir cismin parlaklığının uzaklığıyla orantılı olduğu göz önüne alındığında, bir olayın gerçek parlaklığını biliyorsanız ve onu Dünya'da ölçtüğünüz parlaklıkla karşılaştırırsanız, ne kadar uzakta olduğunu hesaplayabilirsiniz.

Mesafe tahminleri için paha biçilmez bir yöntem olsa da, anlayışımızın sınırları bu ölçümleri etkiler. İşte bu yüzden bu nesneleri incelemek önemlidir. Ama hepsi bu değil. Dörtlü yıldızlar, tüm çoklu yıldız sistemlerinin birkaç yüzdesini oluşturur, bu nedenle hepsi süpernovaya dönüşmeye mahkum edilirse, evrendeki belirli miktarda ağır elementin oluşumunda rol oynayacaklardır.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.