
NASA'nın bir gezgini tarafından yapılan bir keşif, bu gizemin çözümü için bir ipucu sağladı. Çarşamba günü yayınlanan yeni bir araştırma, Mars'ta bir zamanlar nehirlerin ara sıra aktığını, ancak gezegenin çoğunlukla çöl gezegeni olmaya mahkum olduğunu ortaya koydu.
Mars'ın şu anda yaşam için gerekli tüm bileşenlere sahip olduğu düşünülüyor, ancak belki de en önemlisi olan sıvı su hariç.
Ancak kırmızı yüzey, eski nehirler ve göller tarafından oyulmuş durumda, bu da en yakın komşumuzda bir zamanlar su aktığını gösteriyor.
Şu anda, milyonlarca yıl önce daha yaşanabilir olduğu düşünülen zamanlarda Mars'ta yaşam belirtileri arayan birkaç gezici araç var.
Bu yılın başlarında, NASA'nın Curiosity gezgini bu bulmacanın eksik parçasını keşfetti: karbonat mineralleri açısından zengin kayalar.
Dünyadaki kireçtaşı gibi bu “karbonatlar”, karbondioksiti sünger gibi emerek atmosferden çekip kayaların içinde hapseder.
Nature dergisinde yayınlanan yeni bir çalışma, bu kayaların varlığının Mars'ın geçmişine dair anlayışımızı nasıl değiştirebileceğini tam olarak modellemiştir.
Kısa süreli “vaha”lar
Çalışmanın baş yazarı, Chicago Üniversitesi'nde gezegen bilimci ve Curiosity ekibinin üyesi olan Edwin Kite, AFP'ye Mars'ta “bazı zamanlarda ve yerlerde kısa süreli yaşanabilirlik dönemleri” olduğunu söyledi.
Ancak bu “vaha”lar kuraldan çok istisnaydı.
Dünya'da, atmosferdeki karbondioksit gezegeni ısıtır. Uzun zaman dilimlerinde karbon, karbonatlar gibi kayalarda hapsolur.
Daha sonra volkanik patlamalar gazı atmosfere geri püskürtür ve sürekli akan suyu destekleyen dengeli bir iklim döngüsü oluşturur.
Ancak Kite, Mars'ın Dünya'ya kıyasla “zayıf” bir volkanik gaz salınım oranına sahip olduğunu söyledi. Bu, dengeyi bozarak Mars'ı çok daha soğuk ve daha az yaşanabilir hale getiriyor.
Modelleme araştırmasına göre, Mars'ta sıvı suyun kısa süreli varlığını 100 milyon yıllık çorak çöl izlemiştir – bu, herhangi bir şeyin hayatta kalması için çok uzun bir süredir.
Kite, Mars'ın yeraltında henüz keşfedilmemiş sıvı su ceplerinin olması ihtimalinin hala mümkün olduğunu söyledi.
2021'de eski bir Mars deltasına inen NASA'nın Perseverance Rover'ı da kurumuş gölün kenarında karbonat izleri buldu, diye ekledi.
Bilim adamları şimdi karbonatların daha fazla kanıtını bulmayı umuyorlar.
Kite, en iyi kanıtın Mars yüzeyinden alınan kaya örneklerini Dünya'ya geri getirmek olacağını söyledi – hem Amerika Birleşik Devletleri hem de Çin önümüzdeki on yıl içinde bunu yapmak için yarışıyor.
Yalnız mıyız?
Sonuçta, bilim adamları büyük sorulardan birinin cevabını arıyorlar: Dünya gibi yaşam barındırabilen gezegenler ne kadar yaygındır?
Astronomlar, 1990'ların başından bu yana Güneş Sistemimiz dışında yaklaşık 6.000 gezegen keşfettiler.
Ancak bilim adamları, gezegenin geçmişini anlamalarını sağlayan kayaları yalnızca Mars ve Dünya'da inceleyebiliyorlar, dedi Kite.
Mars'ın suyla kaplı olduğu dönemlerde bile en ufak mikroorganizmaların yaşamadığını tespit edersek, bu, evrende yaşamın başlamasının zor olduğunu gösterir.
Ancak eski yaşamın kanıtlarını keşfedersek, bu “temelde bize yaşamın gezegen ölçeğinde kolay bir şekilde başladığını gösterir” dedi Kite.
Bu yazı SCIENCEALERT’ de yayınlanmıştır.
0 yorum