Serbest elektronların foton absorbe edememesini ele alalım...
Niçin?
Bunun diğer anlamı, atom çekirdeği etrafındaki elektronlar ile serbest elektronlar arasında, bir şekilde bir farklılık olduğudur. Aynı değiller.
Bu farklılığı ortaya koyabilirsek, serbest elektronların neden foton absorbe edemediğini, buna karşılık çekirdek etrafındaki elektronların neden (ve nasıl?) absorbe edebildiğini de anlayabiliriz bence...
İlk olarak, çekirdek etrafındaki elektronlar, bir sistemin alt birimleri... Tüm sistem bir çok alt birimin bir araya gelmesinden oluşuyor.
1) Aralarında bağlar var.
2) Her bir elektron çiftinin yörüngesi ve spini farklı. Enerji seviyeleri farklı.
3) Eklenen enerji ile enerji seviyeleri ile yörüngeleri değişebiliyor.
...
...
Şu şekilde örnekliyorum.
Elimizde bir elektrik motoru olsun. Hani şu cep telefonlarında olanlardan.
Bu atomun çekirdeğini temsil etsin.
Sonra bu motorun çevresine, matruşka bebekler gibi kauçuk kılıflar yerleştirelim. Kılıflar arasında çok az boşluk var.
Her kauçuk kılıf, bir elektron kabuğunu temsil etsin.
Amaç, çekirdek motor ne kadar titreşirse titreşsin, bu enerjinin sistemde kalması ve kauçuk kılıfların dışından hiç bir titreşimin tespit edilemez olması (sistem nötr=0).
Eğer kılıflardan biri iç motor ile fazla titreşirse, bu enerji ile titreşimi artacak ve enerjinin bir kısmını bir sonraki kılıfa aktaracak.
Ya da sistem dışarıdan uyarılırsa, bu sefer ters yönden olmak üzere, enerji gene sisteme, çekirdeğe kadar yayılacak. Sonunda kendi dengesini tekrar bulana kadar.
Bence,
İşte bu şekilde atom uyarıldığı zaman, elektronlar da bu eklenen enerjinin titreşimini tüm sistemle paylaşıyor. Eğer dış titreşim kaynağı kalkarsa, bu sefer doğal durumlarına dönerken, üzerlerindeki bu fazla enerjiyi foton olarak atıyorlar.
Oysa serbest elektronların, enerjiyi paylaşabilecekleri ve tekrar yeni denge kurabilecekleri bir sistemleri yok. Bu yüzden, foton absorbe edemiyorlar veya ışıyamıyorlar.