Jüpiter'in Uydularında Yaşanabilir Ortamlar Araştırılacak

2023'te fırlatılması planlanan keşif gemisi, Jüpiter'i ve onun "okyanus dünyası" uydularından üçünü yaşanabilir ortamlar için araştıracak.

Jüpiter'in uyduları Europa, Ganymede ve Callisto, ESA'nın yaklaşan JUICE görevinde incelenecek

Avrupa Uzay Ajansı yakın bir tarihte JUICE veya JUpiter ICy Explorer'ı, Jüpiter'i ve 79 uydusundan üçü olan Europa, Callisto ve Ganymede'yi keşfetme görevine gönderecek.

Nisan 2023'te göreve başlaması planlanan JUICE, gaz devine ulaşmak için 7 buçuk yıllık bir yolculuğa çıkmadan önce bir Ariane 5 roketinden fırlayacak. Venüs ve Dünya'dan gelen yerçekimi desteği ve bir uzay aracının hızını ve yörüngesini ayarlamaya yardımcı olan itme sistemleri ile dünyadan ayrılacak olan kâşif, dış güneş sistemine şimdiye kadar uçurulmuş en güçlü uzaktan algılama ve jeofizik araçlarından bazılarını taşıyacak.

Geçen ay, ESA'nın Hollanda'daki test merkezinde JUICE'nin 1:18 ölçekli bir modeli, Radar For Icy Moons Exploration olarak da bilinen araçlardan biri olan RIME'yi denemek için kullanıldı. RIME, bu uyduların yüzey altı yapısını yaklaşık 9 kilometre aşağıya kadar haritalamak için buz delici radar ve 16 metre uzunluğunda bir anten kullanacak.

Model, test amaçlı, gelen radyo sinyallerini engelleyen metal duvarlarla ve giden radyo sinyallerini emen köpük kaplamayla izole edilmiş bir odaya yerleştirildi. Bu test, JUICE ekibinin uzayın engin boşluğunu ve geminin görev sırasında karşılaşabileceği zorlukları simüle etmesine yardımcı oldu.

JUICE’un proje bilimcisi Olivier Witasse “Özellikle Avrupa Uzay Ajansı ile her zaman Jüpiter'e gitmiyoruz. Dolayısıyla bu bizim için büyük bir görev" diyor. "Vizyon gerçekten Jüpiter'in etrafında 'yaşanabilir yerler' diyebileceğimiz yerlere sahip olup olmadığını anlamaktır."

Witasse, Mars'ın uzun süredir yaşam arayışında sıcak bir araştırma noktası olduğunu, ancak buzlu gezegenlerin de umut verici koşullara sahip olduğunu söylüyor. "Yirmi yıl önce, bu gezegenlerin yüzeyinin altında çok fazla sıvı su olduğunu keşfettik ve bu büyük bir sürpriz değildi."

1970'lerin başından beri Jüpiter'i incelemek için uzay sondaları gönderildi, ancak gelecek yıl JUICE, gezegenin uydularının etrafında yörüngeye giren ilk araç olacak. Görev, NASA'nın 2025 yılına kadar uzatılan JUNO'su ile birlikte, toplam Jüpiter uzay sondası sayısını 10'a çıkaracak ve onu kozmik mahallemizde en çok ziyaret edilen yerlerden biri haline getirecek.

Jüpiter ve uydularının popüler araştırma noktaları olmaya devam etmesinin bir nedeni, geniş ortam çeşitliliği ile bilinen Jovian Sistemindeki konumlarıdır. Bilim insanlarının iç okyanusları barındırdığından şüphelendikleri Callisto, Europa ve Ganymede'yi inceleyerek, buzlu dünyaların yaşanabilirliği hakkında yeni ipuçları ortaya çıkaran ayrıntıları öğrenebiliriz.

Bu yaşanabilir ortamların nasıl ortaya çıkmış olabileceğine ilişkin koşulların araştırılmasının yanı sıra, uzay aracının ana amacı, Jüpiter'in atmosferini ve gezegenin manyetik alanının hâkim olduğu bölge olan manyetosferini gözlemlemek olacaktır. Ayrıca işlerin zorlaşacağı yer burası çünkü JUICE, gaz devine bu kadar yakın olmanın fiziksel yükünden kurtulabilmelidir.

George Mason Üniversitesi'nde gezegen bilimi ve astronomi profesörü Michael Summers, “Dünyada manyetosfer bizi güneşten gelen yüklü parçacıklardan koruyor” diyor. "Ama Jüpiter'de, Dünya'nınkinden çok daha büyük bir manyetik alanınız var."

Summers'a göre, Jüpiter'in daha geniş olan bu manyetosferi veya radyasyon kuşağı o kadar güçlü ki, bir uzay aracının üzerinde taşıdığı hassas aletlere ciddi hasar verebilir. Bu senaryodan kaçınıldığından emin olmak için JUICE, Jüpiter'in zorlu ortamı düşünülerek özel olarak tasarlanmıştır. Yüzlerce kiloluk kalın alüminyum kalkan, en hassas bölgelerini koruyor ve hiçbir zaman Europa'nın yörüngesinin altına inmeyerek, görev operasyonlarının çoğunda gezegenin ana radyasyon kuşağının dışında kalmayı planlıyor.

Ancak herhangi bir deneyde olduğu gibi, mükemmel senaryonun gerçekleşmesi garanti edilmez. Summers, “Şaşıracağımızı bilsek ve bizi şaşırtabilecek her şeyi düşünmeye çalışsak bile yine de sürekli şaşırıyoruz” diyor.

On yıl önce, JUICE gibi bir görevi başarmanın neredeyse imkânsızdı. Ancak yeni teknolojik gelişmeler ve Yeni Ufuklar gibi benzer uzay projelerinin ortaya çıkmasıyla Summers, görevin zorlu olsa da başarılı olacağı konusunda iyimser.

Summers, “Bilimle ilgilenen herkes, evrende yalnız olup olmadığımızı bilmek istiyor” diyor. Ve JUICE ile araştırmacılar, bu soruyu cevaplayabileceğimiz günün düşündüğümüzden daha yakın olabileceğini umuyorlar.