Grönland'ın Buzulları Düşündüğümüzden Çok Daha Hızlı Eriyor Gibi Görünüyor

Kuzey Kutbu'ndaki buz erimesine ilişkin mevcut tahminler muhtemelen durumunda düşündüğümüzden daha vahim olduğunu gösteriyor. Güncellenmiş bir modele göre, kuzeydeki buzullar önceden tahmin edilenden 100 kat daha hızlı denize kayıyor olabilir.

Bu, buz erimesi tahminlerinin ilk kez incelendiği veya revize edildiği bir durum değil. 2020'de yapılan bir araştırma, buzulların iklim sisteminin geri kalanıyla nasıl etkileşime girdiğine dair mevcut bilgisayar simülasyonlarının gerçeklikle pek uyuşmadığını buldu.

Mevcut modellerimizde bir şeyler yanlış olmalı veya modellerde bir şeyler eksik olmalı. Ama ne?

Austin'deki Texas Üniversitesi'ndeki (UT) bilim insanları, sorunun en azından bir kısmını çözdüklerini düşünüyorlar.

Verilerdeki boşluklar, iklim bilimcilerinin tüm buzulların nasıl eridiğine dair modeller oluşturmak için erişilebilir buzullardan gözlemler yaptıkları anlamına geliyordu.

Ancak hızlı küresel ısınmanın ortasında Antarktika buz tabakasına olan şey, Kuzey Kutbu buzullarına olandan önemli ölçüde farklıdır.

Örneğin Grönland'da yapılan son gözlemsel araştırmalar, ülkenin fiyortlarındaki ılık okyanus suyunun yüzen buz tabakasının bazı kısımlarını alttan yonttuğunu ortaya çıkardı.

Bu denizaltı erimesini ölçmek inanılmaz derecede zordur, özellikle de araştırma gemilerinin buzdağlarının buzağılamaya ne kadar tehlikeli bir şekilde yaklaşması gerektiğini düşündüğünüzde.

Riskli işlerden kaçınmak için, bilim insanları Antarktika'nın daha erişilebilir buzul kısımlarını incelediler ve verileri Kuzey Kutbu için bir vekil olarak kullandılar. Ancak Antarktika ve Grönland kıtasal buz tabakalarına sahip olsalar da birebir aynı değiller.

Gelecekteki iklim modellerini iyileştirmek için bu buzulların deniz suyuyla nasıl etkileşime girdiğini acilen öğrenmeye ihtiyacımız var.

2019'da Alaska'da yüzen buzul cepheleri üzerinde çalışan araştırmacılar, buz erimesinin ardındaki fiziği analiz etmeye çalıştı. Ekip, zorlu yapılara olabildiğince yaklaşmak için otonom kanoları kullandı ve buzun denizle keskin bir açıyla buluştuğu noktada hassas ölçümler yaptı.

Erime suyu, okyanusta buz duvarından 400 metre kadar uzakta ölçülmüştür, bu da önceki tahminlerden çok daha fazla buzun daha hızlı eridiğini göstermektedir, yaklaşık olarak 100 kat daha fazla.

Araştırmacılar şimdi bu daha doğru ölçümleri, kuzey yarımkürenin diğer bölgelerindeki Arktik buzul eriyiğinin daha iyi bir modelini oluşturmak için kullandılar.

UT'den fiziksel oşinograf Kirstin Schulz, "Yıllarca insanlar Antarktika yüzen buzulları için erime hızı modelini alıp Grönland'ın dikey buzul cephelerine uyguladılar" diye açıklıyor.

"Sınırlı gözlemler göz önünde bulundurulduğunda elimizden gelenin en iyisi buydu. Doğru mu yanlış mıydı, kim bilebilirdi? Ancak geleneksel yaklaşımın Grönland'ın dikey buzul cephelerinde çok düşük erime hızları ürettiğine dair giderek daha fazla kanıt var."

Güncellenen modeller, Grönland'da ne kadar denizaltı buz kaybı meydana geldiğini tahmin etmek için buzulların şeklini ve çevredeki suların sıcaklığını ve tuzluluğunu kullanır. Bilgisayar tabanlı iklim modelleri, yalnızca yerinde gözlemlerle bölgesel farklılıkları daha iyi çözebilir.

Kuzey Kutbu'nun dünyanın geri kalanından 4 kat daha hızlı ısındığı göz önüne alındığında, araştırmacılar denizaltı erimesinin burada Antarktika'dan daha kötü olduğundan şüpheleniyorlar.

Schulz ve meslektaşları, "Derin, ılık sularla erime, buzul uçlarının alt kısımlardan kesilmesini artırır, böylece buzağılamaya ve buzul cephesinin geri çekilmesine neden olur," diye yazıyor.

Aslında, bazı bilim insanları Grönland'ın buz tabakasının iyileşme noktasını çoktan geçtiğini iddia ediyor; bazıları ise bu noktaya 2035 yılına kadar ulaşmış olacağını belirtiyor.

Yalnızca 2019'da kıtadan yarım trilyon ton buz kayboldu.

Buna karşılık Antarktika, yılda ortalama 150 milyar ton buz kütlesi kaybediyor.

Buzul kaybının küresel etkileri, deniz seviyesinin yükselmesinin çok ötesine uzanıyor.

Grönland'ın buzu okyanusta eridiğinde, gezegenimizin ekvatorunu soğutmaya yardımcı olan büyük okyanus akıntılarını durdurabilir.

Üstelik buz tabakası eridikçe bilinmeyen bakterileri dünyaya salmaya başlıyor.

Schulz, "Okyanus iklimi modeli sonuçları, insanoğlunun iklim değişikliğiyle ilişkili eğilimleri tahmin etmesi açısından son derece önemlidir, bu yüzden onları doğru tahmin etmeye çok önem vermeliyiz" diyor.

Sırada neyin olacağını bilmiyorsak, hazırlanmamızın hiçbir yolu yoktur.

Çalışma Geophysical Research Letters'da yayınlandı.