Dünyanın En Nadir Minerali O Kadar Nadir ki Sadece Bir Kez Bulundu

Kyawthuite (cha-too-ite) olarak adlandırılan bu mineral, bir gramın sadece üçte biri (1,61 karat) ağırlığında, küçük, alaca renkli bir tanedir. İlk bakışta onu kehribar veya topaz ile karıştırabilirsiniz; ancak bu mütevazı mineral zerresinin değeri ölçülemeyecek kadar büyüktür.

Taşın kendisi 2010 yılında Myanmar'da Chaung-gyi'deki bir pazardan, ham mücevherin şelit adı verilen bir mineral olduğunu düşünen gemolog Kyaw Thu tarafından satın alındı. Ancak taşın yüzünü aldıktan sonra alışılmadık bir şeye baktığını fark etti.

Minerali bilinen herhangi bir şeyle eşleştiremeyince, taşı Bangkok, Tayland'daki Gemological Institute of America (GIA) Laboratuvarı'na gönderdi. Orada mineraloglar taşı sentetik BiSbO4 - bizmut antimonat - ile ilişkilendirebildiler, ancak Bi3+Sb5+O4 formülüyle, daha önce doğada hiç bulunmayan bir düzenlemeyle.

“Bu dünyada bir ilk. Başka ülkelerde bulunmuyor” diyen Thu, 2016 yılında Myanmar Times'a şunları söyledi

“Arazide çalıştığım ve Khanae pazarından taş satın aldığım için bu taşın biraz tuhaf olduğunu anladım ve satın aldım. Sonra Yangon'a vardığımda onu inceledim [ve] bunun şimdiye kadar bulduğumuz diğer taşlara benzemediğini tespit ettim.”

Taşın kendisi hakkında pek bir şey bilmiyoruz. Kırmızı bir ton ve beyaz bir çizgi ile doymuş turuncu bir renge sahip; bu, taşın kaba bir yüzeyde sürüklendiğinde ürettiği tozun rengi. Ayrıca en echelon damarlar olarak adlandırılan ve doğal oluşumunun kanıtı olan kesme geriliminin neden olduğu içi boş, tüp şeklinde kapanımlara sahiptir.

Jeologlar bunun muhtemelen magmatik kökenli olduğunu, taşın bulunduğu bölgede yaygın olan pegmatit adı verilen bir tür yaygın volkanik kayaya dahil olduğunu düşünüyor. Granit gibi, pegmatitin bileşimi de farklı minerallerin bir araya gelmesiyle oluşan bir meyve kekine benzer; pegmatitte büyük mücevher kristalleri bulmak yaygındır.

Kyawthuite'deki titanyum, niyobyum, tungsten ve uranyum izleri pegmatit oluşumuyla tutarlıdır. Ayrıca, laboratuvarda yapılan deneyler, bizmut antimonit kristallerinin soğuyan magma sıcaklıklarıyla tutarlı olarak yüksek sıcaklıklarda oluştuğunu göstermektedir. Mineral çok nadir görüldüğünden, nasıl oluştuğuna dair muhtemelen başka özel koşullar da vardır, ancak bunların ne olduğunu bilmiyoruz.

Kyawthuite'in değeri şu anda paha biçilemez olarak listelenmiştir. Dünyanın en nadir ikinci mücevheri olan painite adlı mineralin bir karatına 50.000 ila 60.000 ABD Doları değer biçilmektedir. Oof.

Dünyanın bilinen tek kyawthuite parçası şu anda Los Angeles County Ulusal Tarih Müzesi'nde güvenli bir şekilde muhafaza edilmektedir.

Bu yazı SCIENCEALERT’ de yayınlanmıştır.