Alzheimer Kadınlarda Daha Sık Görülüyor ve Bu Nedenini Açıklamaya Yardımcı Olabilir

ABD'de Alzheimer hastası her üç kişiden yaklaşık ikisi kadındır ve bu istatistik kısmen kadınların erkeklerden daha uzun yaşamasıyla açıklanabilir.

Yine de araştırmacılar bu hikâyede daha fazlası olabileceğinden şüphelenmektedir. Şimdi iki yeni çalışma, hormonlar ve değişen bağırsak mikrofloası arasındaki karmaşık etkileşimlerin potansiyel katkıda bulunan faktörler olma olasılığını artırıyor.

Chicago Üniversitesi'nden araştırmacılar tarafından yürütülen bir çalışmada, fareler üzerinde yapılan deneyler, kadınlık hormonu östrojenin, Alzheimer hastalığının temel bir özelliği olan beyinde amiloid beta protein kümelerinin birikmesiyle önemli ölçüde bağlantılı olduğunu ortaya koydu.

Alzheimer benzeri bir hastalık geliştirmek üzere yetiştirilen dişi farelerin bağırsak mikroflorası antibiyotiklerle bozulduğunda, kan östrojen seviyeleri yükseldi.

Dahası, farelerde östrojen üretimi engellendiğinde, beyin dokularında daha az amiloid birikimi gözlendi. Bağırsak bakterilerinin yapısındaki değişiklikler, yumurtalıkları olmayan bu farelere hormon seviyelerini düzeltmek için östrojen takviyesi verildiğinde de fark edildi.

Ekibin daha önce antibiyotiklerin erkek farelerde sadece amiloid beta birikimlerini azaltmada etkili olduğunu gösteren çalışması göz önüne alındığında, östrojenin patolojinin arkasındaki mekanizmalarda önemli bir rol oynadığı görülüyor. Büyük olasılıkla, bağırsak mikrobiyomu, mide ve bağlı borulardaki mikroorganizmaların karışımı ile birlikte.

Chicago Üniversitesi'nden nörobiyolog Sangram Sisodia, "Östrojen, Alzheimer patolojisinde gördüğümüz değişikliklerin itici gücü gibi görünüyor, ancak mikrobiyomun da değiştiğini biliyoruz" diyor. "Yani bu ikisi arasında bir çapraz etkileşim var."

Aynı araştırmacılar tarafından yürütülen ikinci bir çalışmada, sodyum oligomannat (veya GV-971) adı verilen bir Alzheimer ilaç adayı fareler üzerinde test edildi. Sadece amiloid beta birikintilerini azaltma ve erkek hayvanların bağırsak mikrobiyomunu değiştirme üzerinde bir etkisi oldu, bu da dişi farelerde bir şeyin - belki de bağırsak mikrobiyomu ve östrojenle bağlantılı - Alzheimer hastalığı ile ilişkili biyolojik belirteçleri etkilediğini ima ediyor.

Alzheimer inanılmaz derecede karmaşık bir hastalıktır ve üzerinde çalışmayı çok zorlaştırmaktadır: örneğin amiloid beta kümelerinin Alzheimer'ın bir nedeni mi yoksa sonucu mu olduğundan emin değiliz. Bunun gibi araştırmalar, bazı ince ayrıntıların ortaya çıkarılmasına yardımcı olabilir.

Sisodia, "Mevcut çalışmada östrojen seviyelerinin amiloid birikimi üzerinde her zaman bir etkisi olduğunu görüyoruz" diyor. "Farelerde östrojen kaynağını çok erken bir aşamada ortadan kaldırırsanız, amiloid birikimi ortadan kalkıyor. Bu oldukça dikkat çekici."

Daha fazla araştırmayla, bu gibi çalışmalardan elde edilen bulgular Alzheimer'ı daha etkili bir şekilde tedavi etmemize veya mevcut uygulamaları yeniden düşünmemize yardımcı olabilir - menopoz sonrası kadınlarda östrojen seviyelerini korumak için genellikle hormon replasman tedavisinin kullanıldığını belirtmek gerekir.

Elbette östrojen üretimini durdurmak da sağlıklı bir seçenek değil; bu nedenle araştırmacılar, Alzheimer hastalığı ve bağırsağın bir şekilde nasıl bağlantılı olduğu hakkında daha fazla bilgi edinmek için gerçekleşebilecek kimyasal reaksiyonlara daha ayrıntılı bakmak istiyor.

"Bu yollar nasıl etkileşime giriyor? Ve bu durum beyin fonksiyonlarında nasıl değişikliklere yol açıyor?" Sisodia "Bunların hepsi henüz belirlenmedi" diyor.

Bu yazı SCIENCEALERT’ de yayınlanmıştır.