Yeni ilaç henüz geliştirilme aşamasındadır, ancak kemirgenler üzerinde yapılan ilk deneylerde, ilacın genellikle egzersizle tetiklenen doğal bir metabolik yola girdiği görülmüştür.
Farelere günlük olarak uygulandığında, SLU-PP-332 adı verilen ilacın, hayvanların alışkın olduklarından daha fazla hareket etmelerine gerek kalmadan kas fonksiyonunu, zindeliği ve dayanıklılığı geliştirdiği görülüyor.
En son sonuçları Amerikan Kimya Derneği'nin 2024 Bahar toplantısında sunan Washington Üniversitesi'nden baş araştırmacı ve kimyager Bahaa Elgendy, kendisinin ve ekibinin başkalarının başarısız olduğu yerde başarılı olduğunu iddia ediyor.
İlaçlarının metabolik hedefinin bir zamanlar 'ilaçla tedavi edilemez' ya da ilaçlarla tetiklenemeyecek kadar zor olduğu düşünülüyordu. Ancak durum hiç de öyle olmayabilir.
Eğer araştırmacılar insanlarda da aynı metabolik yolu başarılı bir şekilde hedefleyebilirlerse, Elgendy bunun "nörodejeneratif hastalıklar ve kalp yetmezliği gibi bugün karşı karşıya olduğumuz en zorlu hastalıklardan bazıları için terapötiklerin geliştirilmesine yol açabileceğini" düşünüyor.
Dünyanın dört bir yanındaki bilim insanları yıllardır, egzersizin faydalarının en azından bir kısmını ihtiyacı olanlara aktarabilecek bir 'egzersiz hapı' üretmek için çalışıyor.
Fiziksel aktivite, insan sağlığını çok çeşitli şekillerde iyileştirebilen çok sayıda metabolik yola dokunur, ancak özellikle etkileyici sağlık yararları olan bir yol östrojenle ilişkili reseptörleri (ERR'ler) tetikler.
Bu reseptörler kas, kalp ve beyin dokularında bulunur ve metabolizma, bağışıklık, iltihaplanma, homeostaz, gelişim, hücresel büyüme ve üreme ile ilişkili çok sayıda geni düzenledikleri bilinmektedir.
Yine de tarihsel olarak, hedef alınmalarının gerçekten zor olduğu kanıtlanmıştır. Egzersiz, tabiri caizse ERR topunu yuvarlamanın tek yollarından biridir.
Florida Üniversitesi (UF) ve St. Louis'deki Washington Üniversitesi'nden bilim insanları birkaç yıldır ERR ilacının bir versiyonu üzerinde çalışıyorlar. Bu ilaç, bir değil üç farklı ERR türüne odaklanmak üzere tasarlandı- daha önce hiç başarılmamış bir başarı.
Elgendy ve meslektaşları kaydettikleri ilerlemeden o kadar cesaretlendiler ki, Pelago Pharmaceuticals adında bir ilaç şirketi kurdular ve bu şirketin "bu hedefin kliniğe aktarılabilirliğini başlatacağını" tahmin ediyorlar.
Geçmiş deneylerde Elgendy ve meslektaşları, SLU-PP-332'nin farelere verildiğinde, vücutlarında yorgunluğa dirençli bir kas lifi türünü artırdığını göstermiştir.
Bu da kemirgenlerin koşu bantlarındaki dayanıklılığını artırarak, ilacı almayanlara göre yüzde 70 daha uzun ve yüzde 45 daha fazla koşmalarını sağlıyor. Bunun nedeni muhtemelen iskelet kası hücrelerinin enerji dengelerini daha iyi koruyabilmeleridir.
Daha sonra yapılan deneyler, bir ay boyunca günde iki kez SLU-PP-332 alan farelerin, aynı miktarda yemek yemeye devam etmelerine ve eskisi gibi aynı miktarda egzersiz yapmalarına rağmen, tedavi edilmeyen farelere göre 10 kat daha az yağ kazandığını ortaya koydu.
Sonuçların 2023'te yayınlandığı sırada UF'den eczacı Thomas Burris, "Bu bileşik temel olarak iskelet kasına dayanıklılık antrenmanı sırasında gördüğünüz değişikliklerin aynısını yapmasını söylüyor" dedi.
"Fareleri ilaçla tedavi ettiğinizde, tüm vücut metabolizmalarının, insanların oruç tutarken veya egzersiz yaparken kullandıklarına çok benzeyen yağ asitlerini kullanmaya yöneldiğini görebilirsiniz. Ve hayvanlar kilo vermeye başlıyor."
Bu, SLU-PP-332'nin egzersiz için mükemmel bir alternatif olduğu anlamına gelmiyor, ancak egzersizin birçok faydasını kalp, beyin ve böbreklere ileten moleküler bir yolu tetiklediği görülüyor.
Hatta SLU-PP-332'ye benzer bazı yeni bileşikler kan-beyin bariyerini geçecek şekilde tasarlanıyor ve muhtemelen beyindeki hücreleri zinde tutabilecek ilaçları beyne ulaştırıyor.
Elgendy, YouTube'daki American Chemical Society toplantısından bir klipte "Birçok insan egzersiz yapamıyor ve bir hap, yaşlanan, belirli hastalıkları olan veya diğer bazı ilaçları kullanarak kas kaybı yaşayan insanlar için egzersizin etkilerini taklit etmek veya geliştirmek için çok faydalı olabilir" diyor.
Bu yazı SCIENCEALERT’ de yayınlanmıştır.
0 yorum