Uykusuzluk Problemi Olan Kişiler, Bilişsel Sorun Riski Altında

Finlandiya'dan 3.748 katılımcının katıldığı yeni bir araştırmaya göre, hayatlarının ortasında uykusuzlukla mücadele eden insanların, yaşamlarının ilerleyen dönemlerinde bilişsel problemler geliştirme riski daha yüksektir.

Araştırmacılar, bu bilişsel problemlerin hafıza, konsantrasyon ve öğrenme yeteneği ile ilgili sorunları içerdiğini ve uykusuzluk ne kadar uzun sürerse, yıllar geçtikçe bu beyin işlevlerinin daha kötü olacağını, uykusuzluk semptomları hafiflerse bile bilişsel işlevin daha kötü olacağını bildiriyor.

Zihinsel (ve fiziksel) sağlığımızın yeterli miktarda uykuya bağlı olduğunu zaten biliyoruz. Bununla birlikte, katılımcıların değerlendirmelerinin yapılmasından 15-17 yıl sonra gerçekleştirilen takip anketleri ile bunun ne kadar sürdüğünü çok az çalışma göstermektedir.

Sonuç olarak, çalışmanın başlangıcında değerlendirilen ve orta yaşta olan katılımcılar, takip sırasında, yasal emeklilik yaşına ulaşmış veya maluliyet nedeniyle emekli olmuştur.

Helsinki Üniversitesi'nden araştırmacılar makalelerinde, "Sonuçlarımız, çalışma çağındaki uykusuzluk semptomlarının emeklilik çağında bilişsel gerileme riskini artırabileceğini gösterdi" diyor.

"Analiz, artan uyku şikâyetlerinin öznel bilişsel işlevdeki daha ciddi problemlerle ilişkili olduğunu gösterdi."

Çalışma, bağlantının nedenleri hakkında derinlemesine inceleme yapmıyor. Önceki çalışmalar, uyku sırasında beyinde çalışan atık temizleme sisteminin veya REM uykusunun hafıza konsolidasyon etkilerinin, kötü uyuyan kişilerde uzun vadede bilişsel işlev üzerinde bir etkisi olabileceği ihtimaline bakmıştı.

Araştırmacılar, yaşlılıkta bilişsel gerileme ile bağlantılı olduğu bilinen diğer sağlık faktörlerini de düzeltti. Bunlar arasında yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, obezite, diyabet, depresyon ve düşük düzeyde fiziksel aktivite bulunur.

Çalışma yazarları, uykusuzluğun üstesinden gelmek ve onu daha erken tedavi etmek, beyin sağlığı sorunlarını ve hatta yaşamın ilerleyen dönemlerinde Alzheimer gibi hastalıkları potansiyel olarak ortadan kaldırabilir, diyorlar - ancak araştırma kesin olarak nedensellik göstermek için yeterli değil.

Başka bir deyişle, görülen ilişki kesinlikle gelecekteki araştırmaları garanti etse de, artan bilişsel gerileme riskine neden olan şeyin uykusuzluk olduğundan emin değiliz.

Araştırmacılar, "Halihazırda hayatın ortasında olan uykusuzluk semptomlarının erken tespiti, uyku kalitesini iyileştirmek ve sonraki yaşamda bilişsel gerilemeyi önlemek için potansiyel bir müdahale noktası olabilir" diye açıklıyor.

"Bu eylemler, kamu fonlarından tasarruf sağlayabilir ve kişinin refahını iyileştirebilir, yaşlanma bağlamında yaşam kalitesi yılları ekleyebilir."

Ekip, daha düzenli bir uyku ritmine girmek, uyku ortamımızın (sıcaklık ve aydınlatma açısından) iyi yönetilmesini sağlamak ve yeme ve içme alışkanlıklarımızı kontrol etmek de dâhil olmak üzere uyku kalitemizi iyileştirmenin sayısız yolu olduğuna dikkat çekiyor.

Araştırma ile ilgili olarak bilinmesi gereken bazı sınırlılıklar bulunmaktadır. Çalışma, nesnel testler yerine kendi kendini raporlamaya dayanıyordu, bu nedenle veriler, katılımcıların durumlarının ne kadar farkında olduklarına ve bu konuda ne kadar dürüst olduklarına dayanıyor. Ayrıca, yalnızca ikinci takip anketinde bilişsel sorunlar sorulmuştur.

Ancak, Helsinki Sağlık Çalışmasının bir parçası olarak toplanan buradaki sonuçlarda, gelecekteki çalışmalar ve sağlık değerlendirmeleri için faydalı olabilecek bir ilişki önermek için yeterli kanıt var. Uykusuzluğun beyin üzerinde hem uzun hem de kısa vadeli etkileri var gibi görünüyor.

Helsinki Üniversitesi tıp sosyoloğu Tea Lallukka, "Daha sonraki çalışmalarda, örneğin uykusuzluk tedavisinin hafıza bozukluklarının gelişimini de yavaşlatıp yavaşlatmayacağına daha fazla ışık tutmak ilginç olacaktır" diyor.