'Soyu Tükenmiş' Bir Avustralya Hamamböceği 80 Yıl Sonra Yeniden Ortaya Çıktı

1887'de Avustralya Müzesi bilim insanları, Avustralya'nın doğu kıyısındaki küçük bir kara parçası olan Lord Howe Adası'na öncü bir keşif gezisine giriştiler. Keşifleri arasında, çürüyen bir kütüğün altında "büyük bir Blatta" - bir tür hamamböceği - kaydettiler.

Bu daha sonra, Lord Howe Adası'nda odunla beslenen hamamböceği olarak tanımlandı. P. lata'nın oldukça bol olduğu, besin geri dönüşümünde önemli bir rol oynadığı ve muhtemelen adadaki birçok kuş için bir besin kaynağı olduğu kaydedildi.

Ne yazık ki, 1918'de sıçanlar adaya bir gemi enkazından geldi. 20. yüzyılın sonlarına doğru, P. lata, onlarca yıl boyunca yapılan kapsamlı aramalara rağmen bulunamadı ve farelerin avlanması nedeniyle neslinin tükendiği varsayıldı.

2019 yılında, Yeni Güney Galler Planlama ve Çevre Dairesi (NSW DPE), son derece başarılı (zaman zaman tartışmalı olsa da) sıçanları yok etme programının son aşamasını adada uygulamaya koydu.

Panesthia lata, oldukça sevimli, karizmatik ve insanların evlerine girmeye hiç ilgi duymayan bir hamamböceğidir. Kanatsızdır, yaklaşık 4 santimetre uzunluğundadır ve ormanda gizli kalır, burada toprağa gömülür ve geceleri yaprak çöpleri ve çürüyen odunlarla beslenir.

Temmuz ayında, P. lata'nın genetiğinin ve ekolojisinin araştırılması için çalışmalar başladı.

Ekip,  Lord Howe Adası'na fareler gelmeden önce bir zamanlar P. lata ile dolup taşmış olabilecek potansiyel yerleri incelemeye karar verdiler.

Adanın kuzeyindeki tenha bir alana yürüdüler ve birkaç kayayı ters çevirmeye karar verdiler. Kelimenin tam anlamıyla kontrol ettikleri ilk kaya, hamamböceklerinin küçük bir topluluğunu ortaya çıkardı!

Aynı incir ağacının altında birkaç metre içinde birkaç tane daha buldular, ancak sonraki birkaç gün boyunca yapılan kapsamlı aramalar, yakınlardaki diğer bölgelerde veya adanın diğer bölgelerinde başka ize rastlamadı.

Daha sonra bazı ön DNA testleri yapıldı ve yeniden keşfedilen Lord Howe Adası hamamböceği popülasyonunun Blackburn ve Roach adalarında bulunanlardan farklı olduğu tespit edildi.

Bu çalışmalar aracılığıyla, yeniden keşfedilen nüfusun, aslen bir asır veya daha fazla bir süre önce adada toplananlarla ve dış adalarda bulunanlarla ilişkisinin belirlenmesi umuluyor. Ekip, ayrıca P. lata'nın kökenlerini ve evrimsel tarihini ortaya çıkarmayı hedefliyor.

Lord Howe Adaları küresel doğal öneme sahip bir UNESCO dünya mirası alanıdır ve Dünya'da başka hiçbir yerde bulunmayan 100'den fazla bitki türüne ve daha birçok endemik hayvan türüne ev sahipliği yapmaktadır. Bu türlerin birçoğunun, özellikle de adanın omurgasızlarının biyolojisi hâlâ gizemini koruyor.

Bu makale, The Conversation'da yayınlanmıştır