Sivrisineklerin Nerede Olursak Olalım Nasıl Bizi Bulabiliyorlar?

Bazı sivrisinek türlerinin insanları avlarken gösterdiği amansız çaba, insan kokularını algılamak için yerleşik bir desteğe sahip olan tuhaf koku alma sistemlerinden kaynaklanıyor olabilir.

Sivrisinekler, eklemli bir duyusal uzantısı olan maksiller palpte benzersiz kemoreseptörler kullanarak CO2'yi veya insanlardan süzülen terleri algılayabilir.

Boston Üniversitesi ve Rockefeller Üniversitesi'ndeki araştırmacılar tarafından yürütülen yeni bir çalışma, araştırmacılar genetik olarak insana özgü kemoreseptörleri devre dışı bıraksa bile sivrisineklerin bizi algılamada neden bu kadar iyi olduğunu açıklıyor.

Araştırmaya göre, en az bir sivrisinek türü olan Aedes aegypti, koku alma sistemini çoğu hayvandan tamamen farklı bir şekilde organize ediyor.

CRISPR'yi bir gen düzenleme aracı olarak kullanan araştırmacılar, koku alma nöronları flüoresan proteinleri ifade eden ve belirli kokular yakınlarda olduğunda mikroskop altında parlayan sivrisinekler geliştirdiler. Bu, araştırmacıların farklı kokuların koku alma sistemini nasıl uyardığını görmelerini sağladı.

Aedes aegypti'nin birkaç koku alma duyu alıcısını bir nörona bağladığı ortaya çıktı.

Bu ekibe göre, bu, her nöronun kendisiyle ilişkili yalnızca bir kemoreseptöre sahip olduğunu belirten koku alma biliminin temel ilkesini alt üst ediyor.

Boston Üniversitesi'nden sinirbilimci ve kıdemli yazar Meg Younger, "Bu şaşırtıcı derecede garip" diyor. "Beklediğimiz gibi değil."

Younger, "Koku almadaki merkezi dogma, bizim için burnumuzda bulunan duyu nöronlarının her birinin bir tür koku alma reseptörünü temsil ediyor olmasıdır" diyor.

Ancak araştırmacılar, A. aegypti'de glomerüllerin en az iki katı reseptör bulunduğunu ve bunun "çarpıcı bir uyumsuzluk" olduğunu yazıyor.

Sonuçlar, bireysel nöronlarda çoklu duyu reseptörlerini birlikte temsil eden geleneksel olmayan bir koku alma sistemine işaret ediyor.

Araştırmacılar, "Bir koku alma sisteminin sağladığı fazlalık, sivrisinek koku alma sisteminin sağlamlığını artırabilir ve insanların sivrisinekler tarafından tespit edilmesini uzun süredir engelleyemememizi açıklayabilir" diyor.

Dişi sivrisineklerin üremek için insan veya hayvan kanıyla beslenmesi gerekir.

Araştırmanın uzun vadeli hedefi, insan kokusunu etkili bir şekilde gizleyen veya sivrisinekleri bizden uzaklaştıran cezbediciler geliştiren gelişmiş sivrisinek kovucular üretmektir.

Sivrisineklerin insanları bulma yeteneği, sivrisinekleri dang, Zika, sarı humma ve chikungunya gibi viral hastalıklar için tehdit unsuru yapar. Toplu olarak, bu virüsler her yıl yaklaşık 700.000 insanı öldürür.

Younger, "Koku alma sistemlerinde kokunun nasıl kodlandığını öğrendikçe, biyolojilerine dayalı olarak daha etkili bileşikler oluşturabiliriz" diyor.

Bu yazı Cell'de yayınlandı.