Şimdiye Kadar Görülen En Uzak Tek Yıldız Hubble Tarafından Açığa Çıkarıldı

Hubble Uzay Teleskobu, yörünge gözlemevleri söz konusu olduğunda biraz yaşlı olabilir, ancak yine de inanılmaz keşifler sunar. En sonuncu keşfi, ışığı Büyük Patlama'dan sadece 900 milyon yıl sonra gelen tek bir yıldızın veya bir yıldız sisteminin gözlemidir. 

Nature dergisinde bildirildiği gibi, bu tür gözlemlerin en uzak olanı ve kendine özgü yer çekimi merceklenmesi fenomeninin başarılması gerekiyor. Yıldıza ev sahipliği yapan gökadadan gelen ışık, ön plandaki bir gökada kümesinin olağanüstü yer çekimi tarafından çarpıtılmıştır. Galaksi ince bir ışık şeridi olarak göründüğü için “Gündoğumu Arkı” takma adını aldı. 

“Gündoğumu Arkı” çalışmaları, galaksinin geri kalanından izole edilebilecek tek bir yıldız veya belki bir ikili sistem ortaya çıkardı. Galaksinin bükülmesi sayesinde, yıldızın ışığı binlerce kat büyütülür. Büyütülmüş ışık 3,5 yıl boyunca sabit kalır ve bunun geçici bir olay olmadığını gösterir. 

Yıldız (burada bir okla gösterilmiştir) uzay-zamanda ona aşırı büyütme sağlayan bir dalgalanma boyunca konumlanmıştır ve bu, gökyüzünde kırmızı bir leke olarak görünen ev sahibi gökadasından görüntüye çıkmasına olanak tanır. Tüm sahne, aradaki uzayda devasa bir gökada kümesi tarafından yaratılan ve gökadanın özelliklerinin görülmesine izin veren, ancak aynı zamanda görünüşlerini çarpıtan bir çarpık mercek aracılığıyla izlenir - gökbilimcilerin kütleçekimsel merceklenme dediği bir etki. 

 

Ekip, yıldıza, Sabah Yıldızı veya Yükselen Yıldız anlamına gelen Crist'in Eski İngiliz şiirinden "Earendel" adını verdi. Kökü Proto-Germen'dir ve fantezi meraklıları, Tolkien'in Silmaril'den birinin ışığını gökyüzünde taşıyan yarı elf denizciye verdiği isim olarak da tanıyabilir. Earendel'in Güneşimizin yaklaşık 50 katı ağırlığında olduğu tahmin ediliyor. 

Baş yazar Brian Welch, IFLScience'a “Şu ana kadar keşfedilen en uzak yıldız ve bu sadece onun üstünlüğü için çok heyecan verici. Ayrıca Evrenin ilk milyar yılı içinde, yani galaksilerin çok farklı göründüğünü bildiğimiz ve yıldızların da çok farklı görüneceğini umduğumuz bir zamanda." dedi.

Saati bu galaksinin zamanına geri sararsak, Evren sadece birkaç yüz milyon yıldır yıldız oluşturuyordu. O zamana kadar bir yıldız nesli doğup gitmiş olsa da, evrimleri henüz gezegenler (ve bizler) gibi şeyleri yapan ağır elementleri yaymamıştı. Bu zamanda oluşan ve parlayan yıldızlar, bu hala gizemli geçmişe açılan bir penceredir. Yani Earendel gerçekten harika bir buluş. Welch, ayrıca şunları söyledi: "İşlerin bugün Evren'de olduğundan çok farklı göründüğü bir zamanda, bu tek bir yıldız hakkında ayrıntılı bir çalışma elde etmek gerçekten heyecan verici bir yol.” 

Hubble'ın gözlemleri gerçekten rekor kırıyor ancak belirsizlikler önemli. Neyse ki NASA'nın yepyeni gözdesi JWST, gözlemleri daha da ileri götürmeye hazır. Welch ve ekibinin, ilk gözlem döngüsünü takip etmek için JWST'de zamanları var. Ekip, daha derin görüntüler ve yıldızın ışık spektrumunu bekliyor. Yıldızın en eksiksiz bileşimini sağlamayabilir, ancak Earendel'in kütlesini ve sıcaklığını daha iyi sınırlamalarına izin vereceğini umuyorlar. 

 

Kaynak:

https://www.iflscience.com/space/most-distant-single-star-ever-seen-revealed-by-hubble/