Parçalanarak Ölen Yıldız, Gizli Kara Deliği Ortaya Çıkarıyor
Nadir görülen bir kara delik türü, bir yıldızı öldürürken yakalandı.

Orta kütleli kara delikler, bu uç cisimlerin en nadir türüdür. Bir yıldızdan çok daha ağır, ancak galaksilerin merkezindekiler kadar büyük olmayan bu kara delikler, yalnızca birkaç kez tespit edildi. Şimdi, yeni bir aday orta kütleli kara delik, korkunç eylemleri sayesinde bulundu: uzak bir cüce galaksideki bir yıldızın parçalanması.

Ekibin, AT 2020neh geçici olayının bir yıldızın kara delik tarafından yok edilmesi olduğuna inanmak için nedenleri vardı. Olayın modellenmesi, kara deliğin Güneş'in kütlesinin 50.000 ila 800.000 katı olduğunu tahmin ediyordu. Karşılaştırma için, kütleçekim dalgalarıyla bulunan kara delikler genellikle Güneş'in kütlesinin onlarca katıdır. Galaksilerin merkezindeki süper kütleli kara delikler, milyarlarca değilse, milyonlarca güneş kütlesi olabilir.

Niels Bohr Enstitüsü'nden ilk yazar Charlotte Angus bir açıklamada, "Bu orta büyüklükteki kara deliği bir yıldızı yutarken yakalayabilmiş olmamız, bize aksi halde bizden gizlenmiş olacak şeyleri keşfetmemiz için olağanüstü bir fırsat sundu." dedi.

"Dahası, galaksilerin merkezlerindeki kara deliklerin çoğundan sorumlu olabilecek bu anlaşılması zor orta ağırlıklı kara delikler grubunu daha iyi anlamak için parlamanın özelliklerini kullanabiliriz."

Galaxy SDSS J152120.07+140410.5, located 850 million light-years away, hosts an intermediate-mass black hole that was caught ripping a star apart. Image credit: NASA, ESA, Ryan Foley/UC Santa Cruz

850 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan Galaxy SDSS J152120.07+140410.5, bir yıldızı parçalarken yakalanan orta kütleli bir kara deliğe ev sahipliği yapıyor.

 

Süper kütleli kara delikler, evrenin çok erken dönemlerinde zaten vardı - birçok teoride bir anlam ifade etmeleri için fazla erken. Bir olasılık, süper kütleli kara deliklerin oluşumunun, birçok orta kütleli kara deliğin birleşmesinden kaynaklanmasıdır. Ancak bunun doğru olup olmadığını bilmek için, bu kara deliklerden kaçının var olduğunu bilmemiz gerekiyor.

 

Washington Eyalet Üniversitesi'nde fizik ve astronomi profesörü ortak yazar Vivienne Baldassare, "Astronomideki en büyük açık sorulardan biri şu anda süper kütleli kara deliklerin nasıl oluştuğudur." diye ekledi.

Kaliforniya Üniversitesi, Santa Cruz'da astronomi ve astrofizik profesörü ve Kopenhag Üniversitesi'nde Niels Bohr Profesörü ortak yazar Enrico Ramirez-Ruiz, "Eğer oradaki orta kütleli kara deliklerin popülasyonunu anlayabilirsek - kaç tane olduklarını ve nerede bulunduklarını - süper kütleli kara delik oluşumu teorilerimizin doğru olup olmadığını belirlemeye yardımcı olabiliriz." diye açıkladı.

Bu cismin keşfi, süpernovalar veya bu gelgit bozulma olayı gibi, geçici olayları mümkün olduğunca erken tespit etmeye yönelik bir yaklaşım olan Genç Süpernova Deneyi sayesinde mümkün oldu. Hızlı yanıt, kara deliğin kütlesinin tahmininde kilit rol oynadı. Bu tür gözlemlerin daha fazlası, bu nadir kara delikleri daha iyi anlamamızı sağlayabilir.

Çalışma Nature Astronomy'de yayınlandı.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum