NASA'nın Yeni Uzay Teleskobu İlk Görüntülerini Yayınladı
SPHEREx, Evrenin Tarihi, İyonlaşma Çağı ve Buzlar Kaşifi için Spektro-Fotometre anlamına gelmektedir.

NASA'nın neden bu kadar şık bir isim bulduğunu tahmin edebilirsiniz! Bu yeni kızılötesi uzay teleskopu, bize Evrenin evrimi hakkında benzeri görülmemiş bilgiler vermek üzere tasarlandı.

NASA'nın Medium Explorer programının bir parçası olarak 2019'da seçildi ve amaçları; galaksi oluşumunun tarihini ölçmek için tüm gökyüzünü kapsayan bir spektral araştırma yapmak, yıldızların ve gezegenlerin oluştuğu bölgelerdeki su ve moleküllerin kökenini araştırmak ve yıldızlararası buzun dağılımını keşfetmek.

SPHEREx, 0.75 ila 5.0 mikron arasında değişen dalga boylarını gözlemleyebilmesi ve görünür ışığı gizleyen tozun içinden bakabilmemizi sağlamak için en ileri spektroskopi teknolojisine sahiptir.

Yeni uzay gözlemevi iki yıllık bir görev süresince tüm gökyüzünü dört kez tarayacak ve spektroskopiyi kullanarak daha önceki tüm gökyüzü araştırmalarından daha fazla dalga boyunda yüz milyonlarca gök cisminden gelen ışığı inceleyecek.

İnsan gözüyle görülemeyen kızılötesi ışığı yakalayacak ve görüntüleri işlemek için her kızılötesi dalga boyuna görünür bir ışık rengi atayacak. Bu teknik, bilim insanlarının bir nesnenin bileşimini veya bir galaksinin uzaklığını belirlemelerine olanak tanıyarak, Evren'in doğumunun ilk anlarından Galaksimizdeki suyun kökenine kadar uzanan temel konularda araştırma yapılmasını mümkün kılıyor.

Işık teleskopa girdiğinde, her biri üç dedektörden oluşan sıralara giden iki yol boyunca ayrılır. Altı dedektörün her biri 17 benzersiz dalga boyu bandı yakalayarak her pozlamada 102 farklı tondan oluşan ayrıntılı bir spektrum oluşturur.

Belirli bir renk dışında tüm dalga boylarını engelleyen standart filtrelerin aksine SPHEREx, engellenen dalga boylarının yukarıdan aşağıya doğru kademeli olarak değiştiği özel “gökkuşağı renkli” filtreler kullanarak daha eksiksiz bir kozmik ışık spektrumu yakalamasını sağlar!

Fırlatılmasının ardından Jet İtki Laboratuvarı'ndaki mühendisler SPHEREx'in uzay aracı kontrollerini tamamlıyorlar. Bugüne kadar tüm sistemler düzgün çalışıyor ve uzay aracı sağlıklı durumda.

Dedektörleri ve donanımı yaklaşık 210°C'lik çalışma sıcaklığına kadar soğutuluyor, bu da tasarımının kritik bir parçası çünkü ısı teleskobun kızılötesi ışığı tespit etme yeteneğini engelleyebilir.

Yayınlanan ilk görüntüler teleskobun odağının doğru olduğunu teyit ediyor ki bu da mühendisler için sevindirici bir gelişme zira teleskobun odağı fırlatmadan önce kalıcı olarak ayarlanmıştı ve yörüngedeyken ayarlanması mümkün değildi!

Caltech ve NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı'nda SPHEREx proje bilimcisi olan Olivier Doré, “Uzay aracımız evrene gözlerini açtı, tam da tasarlandığı gibi performans gösteriyor” diyor.

SPHEREx'in Nisan ayı sonunda faaliyete başlaması bekleniyor ve dünya çapındaki gökbilimciler heyecanla bekliyorlar. Bu görev, Evren'in evrimini anlama çabalarımızda ileriye doğru önemli bir sıçramayı temsil ediyor.

SPHEREx, tüm gökyüzünü eşi benzeri görülmemiş ayrıntılarla haritalandırarak, kozmosumuzun daha önce hiç olmadığı kadar kapsamlı üç boyutlu bir haritasını oluşturacak ve hiç şüphe yok ki önümüzdeki aylar bu yenilikçi yeni gözlemevinin tüm yeteneklerini ortaya çıkaracak.

Bu yazı SCIENCEALERT’ de yayınlanmıştır.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum