Mars Muhtemelen 3 Milyar Yıl Önce Soğuk ve Islak Bir Dünyaydı

Mars oldukça kafa karıştırıyor. Gezici ve uydu gözlemlerinden, bir zamanlar yüzeyinde bol miktarda su bulunduğunu biliyoruz, bu da genellikle ılık ve ıslak koşullara işaret ediyor. Öte yandan kanıtlar, gezegenin uzak geçmişte bile her zaman oldukça soğuk olduğunu gösteriyor, ancak soğuk ve kuru bir çöl de değil. Bu iki fikir çoğu zaman çatışıyor, fakat yeni araştırmalar ikisinin de doğru olabileceğini gösteriyor. Eski Mars muhtemelen hem soğuk hem de ıslak, soğuk bir dünyaydı.

Araştırmacılar, Kızıl Gezegen’de tanık olunan şaşırtıcı özellikleri açıklayabilecek bir model oluşturmak için yola çıktılar. Gezegen sıcak ve ıslak ya da soğuk ve kuru değilse üçüncü bir seçenek olabilir miydi? Bulgularını Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabı'nda yayınlayarak, soğuk ve ıslak senaryolarının, Mars'ın Kuzey Yarım Küresinde kutup bölgesine uzanan geniş bir sıvı okyanusun varlığını açıklayabileceğine inanıyorlar.

Bununla birlikte, modelin hem sıvı bir okyanusun varlığını hem de güneydeki dağlık bölgelerdeki buzul vadileri ve buz tabakalarının varlığı gibi buzla kaplı bölgelerin varlığını açıklaması gerekiyordu.

Mars'ı inceleyen gezegen bilimciler, Kızıl Gezegen’i sallayan eski tsunamilerin kanıtlarını buldular. Okyanus çok soğuk bir iklim nedeniyle donmuş olsaydı, bu tsunamiler olmayacaktı. Ancak daha ılıman bir iklim, suyun okyanustan karaya yağış yoluyla aktarılması anlamına gelirdi. Bu yüzden, soğuk ve ıslak koşullar var olabilirdi.

Ekip, bu dünya için gerekli parametreleri belirlemek için gelişmiş bir genel sirkülasyon modeli kullandı. Mars'ın ortalama sıcaklığı 3 milyar yıl önce suyun donma noktası olan 0°C'nin altında olsa bile bir okyanusun istikrarlı olmasının mümkün olduğunu hesapladılar. Güneyde buzulların ovalardan akıp okyanusa geri döndüğü buzla kaplı platolar hayal ettiler. Yağış kıyı şeridinde ılımlı olurdu. Bu senaryoda, okyanus yüzeyi 4,5°C'ye kadar çıkabilir; tropikal değil ama suyun sıvı kalması için yeterli.

Bu koşulların anahtarı havadadır. Bugün Mars'ın atmosferi, Dünyanınkine kıyasla yoğunlukta yaklaşık yüzde 1'dir. Ancak, geçmişte kabaca aynı olsaydı ve yaklaşık yüzde 10 hidrojen ve geri kalan karbondioksitten yapılmış olsaydı, bu senaryo gerçekten işe yarardı. Önceki analizler, Güneş'ten gelen düzenli parçacık akışı tarafından gezegenden ayrılmadan önce daha kalın bir atmosfer için güçlü kanıtlar buldu.

Model, Mars'ın özelliklerini açıklamakta kesinlikle zorlayıcı, ancak elbette, Kızıl Gezegenin milyarlarca yıl önce gerçekte nasıl olduğunu anlamak için çok daha fazla kanıt gerekiyor.

 

Kaynak:

https://www.iflscience.com/space/mars-was-likely-a-cold-wet-world-3-billion-years-ago/