Magma Muhtemelen Hala Mars'ı Şekillendiren Büyük Bir Kuvvet

Son birkaç yılda toplanan sismik sinyaller, bilim insanlarının Mars hakkında daha önceki bir fikri yeniden gözden geçirmelerine yol açtı. Gezegenin hala magmaya sahip olması muhtemel ve Mars yüzeyini değiştirmede aktif bir rol oynayabilir. Birçok mars depremi, olası bir volkanik özellik tarafından oluşturulmuş gibi görünüyor. Eğer durum buysa, Mars'a bakış açımız çarpıcı bir şekilde değişebilir.

Güneş Sistemi’nde volkanik olarak aktif olduğu doğrulanmış iki dünya vardır: Dünya ve Io, Jüpiter'in en büyük aylarından biri. Venüs'ün de volkanizme sahip olduğundan şüpheleniliyor ve buzlu ayların bazılarının okyanuslarının derinliklerinde jeotermal bacalar var. Ay bir zamanlar volkanikti ve Mars da öyle. Güneş Sistemi'ndeki en yüksek dağ olan Olympus Mons, Everest Dağı'nın üç katı yüksekliğinde sönmüş bir yanardağdır.

Ancak Mars'ta volkanizma geçmişe ait bir şey olarak görülüyordu. NASA'nın InSight'ının birkaç yıl önceki varışı bütün bunları değiştirdi. Araç 1.300'den fazla mars depremi kaydetti. Ve en az birkaç tanesi meteoritlerin yüzeye çarpmasından kaynaklanmış olsa da, birçoğu, fayların oluşturduğu bir dizi yarık olan Cerberus Fossae olarak bilinen bölgeden geldi.

Bu sarsıntıların merkez üssü, Cerberus Fossae Mantling Unit olarak adlandırılan tuhaf bir yapının yakınında gibi görünüyor. Bu yapıdan her yönde daha koyu toz birikintileri görülmüştü, bu da bunun genç bir volkanik çatlak olabileceğini düşündürmekte.

ETH Zürih Jeofizik Enstitüsü'nden baş yazar Simon Stähler bir açıklamada, "Tozun daha koyu tonu, daha yakın tarihli, belki de son 50.000 yıl içinde, jeolojik açıdan nispeten genç volkanik aktivitenin jeolojik kanıtını gösterir." dedi.

Cerberus Fossae bölgesi, pişen bir keke benzetilmiştir. Fırındaki bir kekte  çatlaklar oluşması gibi, yarıklar da kabuğun ayrılmasının ürünüdür. Ancak kabardıkça çatlayan kekin aksine, bunun nedeni volkanik bölgenin çökmesidir.

ETH Zürih ve Harvard Üniversitesi'nde Doktora Sonrası Araştırma Görevlisi Anna Mittelholz, "Öğrenecek daha çok şey olsa da, Mars'taki olası magmanın kanıtı merak uyandırıyor." diye ekledi.

NASA'nın InSight'ı neredeyse ömrünün sonuna geldi. Beklenenden neredeyse iki kat daha uzun süre çalışan güneş paneli artık tozla kaplı ve her şeyi çalışır durumda tutmak için yeterli güç alamıyor. Aralık'ta kapanması bekleniyor; ama arkasında ne büyük bir miras bırakıyor.

Yine ETH Zürih'ten Profesör Domenico Giardini, "InSight'ın SEIS'i [İç Yapı için Sismik Deney] şimdiye kadar başka bir gezegene kurulmuş en hassas sismometredir." diye ekledi. "Jeofizikçilere ve sismologlara bugün Mars'ta neler olduğunu gösteren - hem yüzeyde hem de içinde - güncel verilerle çalışma fırsatı veriyor."

Makale Nature Astronomy'de yayınlandı.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.