Kara Ölü Bir Güneş’in Hikayeleri Bir Tam Tutulmanın Ardından Nesiller Boyunca Hayatta Kaldı

Gök bilimciler, folklor ve antik metinlerdeki betimlemeleri deşifre ederek eski olaylarla ilgili bilgimizdeki boşlukları dolduruyorlar. Hokkaido adasından üç güneş tutulması anlatılarında, hem şiirsel hem de potansiyel olarak bilimsel açıdan oldukça önemli olan bir betimleme buldular.

Nagoya Üniversitesi'nden Dr. Hisashi Hayakawa ve meslektaşlarının yeni makalede bildirdiği gibi, 19. yüzyılın ortalarından önce, Hokkaido'dan yazılı astronomik kayıtlar seyrektir. Ancak araştırmacılar daha geniş bir bakış açısına sahip olduklarında, Japonya'nın ana adalarının en kuzeyindeki yerli halk Ainu'nun kültürü hakkında birkaç eser yazan Anglikan misyoner John Batchelor tarafından yazılmış bir mektup buldular.

1887'de Japonya'nın bazı bölgelerinden tam bir güneş tutulması görüntülendi ve hatta fotoğraflandı. Batchelor tam tutulma hattının dışındaydı, ancak Güneş'in kısmi engellemesini güvenli bir şekilde görmek ve yerel Ainu'ya göstermek için karartılmış gözlükler hazırladı. Batchelor, Ainu'nun, atalardan kalma "ateş ve şimşek uzantıları" ile çevrili "kara ölü bir Güneş"in ve ayrıca uluyan köpeklerin ve tüneyen kuşların anlatılarından bahsettiğini bildirdi. Batchelor, “Sonra güneş hayata dönmeye başladı ve insanların yüzlerinde ölümün bir görünümü vardı; ve güneş yavaş yavaş canlandıkça, insanlar yeniden yaşamaya başladı.” diye yazdı.

Japonya'dan 1887 tam güneş tutulması görüntüleri. Ikunosuke Arai tarafından fotoğraflandı.

 

Hayakawa bir açıklamada, Batchelor'un bahsettiği "etkinlik için açık bir tarih yoktu." dedi. Ancak Batchelor şunları da yazdı; "Babam çocukken, yaşlı dedesinin, dedesinin tam güneş tutulması gördüğünü söylediğini duydu." Hayakawa ve ortak yazarlar bunu ve Hokkaido üzerinde tutulmaların ne zaman gerçekleştiğine dair astronomik bilgimizi, betimlemeyi 1824 tutulmasıyla eşleştirmek için kullandılar.

Gök mekaniği konusundaki bilgimiz, tutulmaları yüzlerce yıl sonraya veya geçmişe yerleştirmek için yeterli olduğundan, böyle bir anlatının astronomik önemi hemen açık değildir. Ancak, Batchelor'un bildirdiği şey, bugün tam bir güneş tutulmasının tipik bir betimlemesi olsa da, o zaman için sürpriz bir şey.

Bahsedilen flamalar muhtemelen güneş tacıdır ve tutulmanın tamamı sırasında genellikle çıplak gözle görülebilir. Ancak, bu tutulma, güneş lekelerinin neredeyse ortadan kaybolduğu otuz yıllık bir dönem olan Dalton Minimum sırasında ve minimumdaki döngüsel bir minimumdan sadece bir yıl sonra gerçekleşti.

Daha uzun ve daha derin Maunder Minimum sırasındaki tutulma betimlemeleri, güneş lekeleri varlığını bildirir; koronal flamalar, dönemin tutulmaları sırasında ifade edilmemiştir. Bu tür flamalar Dalton Minimum sırasında bu noktada görülebiliyorsa, Hayakawa'nın da 1806'da bildirildiğini bulduğu bir şey, bu iki olay arasında önemli bir fark olduğunu gösterir. Bunu açıklamak, güneş aktivitesine ilişkin anlayışımızı artırabilir.

Makale ayrıca Hokkaido'dan görülen diğer iki tutulmayı da araştırıyor. Bunlardan biri, 1786'dan Tokunai Mogami'nin bir seyahat anlatısında betimlendi. Daha önce bir halkalı tutulma (Ay'ın yörüngesinin uzak bir bölümünde olduğu ve Güneş'i tamamen engellemediği) olduğu düşünülüyordu, bunun yerine yazarlar bunun nadir görülen bir melez tutulma olduğu sonucuna varıyorlar. Melez tutulmalar, Dünya'nın eğriliği sayesinde, yörüngelerinin bir kısmında halka şeklinde ve diğerlerinde tamdır. Konumu göz önüne alındığında, Tokunai tam tutulmanın yüzde 4 altında sadece kısmi bir tutulma görmüş olurdu. Kan'ichiro Mozume tarafından yapılan bir betimleme, 1872'deki bir halkalı tutulma ile eşleştirildi.

Makale, Publications of the Astronomical Society of Japan’da yayınlandı.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.