Kan Testi Biyolojik Yaşınızı Ortaya Çıkarabilir ve Hastalık Riskinizi Öngörmenizi Sağlayabilir

Pittsburgh Üniversitesi'ndeki bir ekip tarafından yapılan yeni bir çalışma, kişinin biyolojik yaşını ortaya çıkarabilecek kan bazlı belirteçler keşfetti; bu da vücudumuz yaşlandıkça ortaya çıkabilecek çeşitli sağlık sorunlarının tedavisine yardımcı olabilir.

Bir gerçek yaşımız var- hayatta olduğumuz yıl sayısı - bir de biyolojik yaşımız var, bu da basit bir ifadeyle hücreler ve organlar üzerindeki yıpranma ve aşınmadır. Bu biyolojik yaşı bilmek, hastalık riskini hesaplamaya, tedavileri uyarlamaya ve vücudumuzun bozulduğu farklı hızları daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir.

Pittsburgh Üniversitesi'nde geriatri uzmanı olan Aditi Gurkar, "65 yaşında iki insan düşünün" diyor. "Biri işe bisikletle gidip geliyor ve hafta sonları kayak yapıyor, diğeri ise bir kat merdiveni bile çıkamıyor."

"Kronolojik yaşları aynı ama biyolojik yaşları çok farklı. Bu iki insan neden farklı yaşlanıyor?"

Araştırmacılar bu soruyu yanıtlamaya yardımcı olmak için 196 yaşlı yetişkinden yardım aldılar ve iki gruba ayırdılar: biri sağlıklı yaşlananlar olarak tanımlanan 75 yaş ve üzeri gönüllüler, diğeri ise hızlı yaşlananlar olarak sınıflandırılan 65-75 yaş arası gönüllüler.

Sağlıklı yaşlananlar dinlenmeden bir kat merdiven çıkabilir ya da 15 dakika boyunca yürüyebilirken, hızlı yaşlananlar her aktivite sırasında mola vermek zorunda kaldı. Bu ayrım, çalışma ekibine gruplar arasındaki farklılıklara moleküler düzeyde bakma şansı verdi.

Araştırmacılar özellikle farklı metabolitler aradılar; vücuttaki biyolojik süreçlerin bıraktığı küçük moleküller. Bunlar hangi süreçlerin gerçekleştiğine ve ne kadar iyi işlediğine dair kanıt olarak kullanılabilir.

Sağlıklı yaşlananlar ile hızlı yaşlananlar arasında önemli farklılıklar gösteren toplam 25 metabolit tespit edildi. Bu molekül grubuna Sağlıklı Yaşlanma Metabolik (HAM) Endeksi adı verildi. Ekip ayrıca biyolojik yaşlanmayı yönlendirmede özellikle önemli görünen üç metabolit belirledi.

Gurkar, "Metabolitlere bakmayı seçtik çünkü bunlar dinamik" diyor. "Mevcut sağlığımızı ve nasıl hissettiğimizi yansıtmak için gerçek zamanlı olarak değişirler ve yaşam tarzlarımız, diyetimiz ve çevremiz aracılığıyla onları etkileme gücüne sahibiz."

Ayrı bir grup üzerinde yapılan testlerde, HAM Endeksi'nin biyolojik yaşı hesaplamada yüzde 68 oranında doğru olduğu kanıtlandı. Daha fazla araştırmayla, hızlı ve kolay biyolojik yaş değerlendirmesi için bir kan testi geliştirmek mümkün olabilir.

Bu test daha sonra, moleküler süreçlerdeki değişikliklerin daha kolay değiştirilebildiği daha erken yaşlardaki insanlar üzerinde uygulanabilir: örneğin, biyolojik yaşının olması gerekenden çok daha yüksek olduğu söylenen 30'lu yaşlardaki bir kişi üzerinde.

Gurkar, "Bu kişi daha sonra biyolojik yaşını tersine çevirmek için yaşam tarzını erkenden değiştirmeyi düşünebilir- uyku, diyet veya egzersiz rejimini iyileştirmek gibi-" diyor.

Bu yazı SCIENCEALERT’ de yayınlanmıştır.