Gökbilimciler Tarafından Şimdiye Kadar Kaydedilmiş En Hızlı Nova Tespit Edildi

Nova, bir beyaz cücenin yoldaşından madde çaldığı ikili yıldız sisteminde parlak bir patlamadır. Madde, tutuşacağı noktaya kadar ısıtılır ve yüksek hızda fırlatılır, bu da yıldızı öncekinden çok daha parlak hale getirir. Süpernovadan farklı olarak, beyaz cüceler bir nova olayından kurtulabilir ve bunu tekrar yapabilirler. Gökbilimciler şimdiye kadar kaydedilen en hızlı novayı gördüler.

Çoğu nova parlama ve birkaç hafta içinde sönme eğilimindedir, ancak Amerikan Astronomi Topluluğunun Araştırma Notlarında bildirildiği gibi, V1674 Herkül, her zamanki novanız değil. V1674 Herkül sadece bir günde söndü ve bu onun tuhaflığının sadece başlangıcıydı.

ASU'nun Dünya ve Uzay Araştırmaları Okulu'nda bir astrofizikçi olan proje lideri Profesör Sumner Starrfield yaptığı açıklamada, “Sadece yaklaşık bir gün kadardı ve önceki en hızlı nova 1991'de incelediğimiz yaklaşık iki veya üç gün içinde sona eren V838 Herculis'ti” dedi.

Yıldız yankılanan bir çan gibi davranıyor. Her 501 saniyede bir gökbilimcilerin hem görünür ışıkta hem de X-ışınlarında tespit edebildikleri bir salınım meydana gelir. 12 Haziran 2021'de o kadar parlaktı ki çıplak gözle görülebiliyordu. Novanın ilk gözlemlenmesinden bir yıl sonra bile salınım kendini tekrar etmeye devam ediyor.

İki yıldızın ve takas ettikleri maddenin bir "ara kutup sistemi" çizgisinde olduğuna inanıyorlar. Bu ikili etkileşimlerde, büyük yoldaştan yıldız arkadaşına gaz akışı, önce beyaz cüceyi (tüm hidrojenini yakan bir yıldızın yoğun artık çekirdeği) çevreleyen yığılma diskini etkiler ve ardından manyetik alan çizgileri boyunca cüceye doğru hareket eder. 

Novayı gözlemlemek için kullanılan Büyük Binoküler Teleskop Gözlemevi'nde bilim başkanı ortak yazar Dr. Mark Wagner, "En sıra dışı olan şey, bu salınımın patlamadan önce görülmesiydi, ancak nova 10 kadir daha parlakken de belirgindi" diye ekledi. "İnsanların çözmeye çalıştığı gizem, sistemdeki bu parlaklık aralığında göreceğiniz bu periyodikliği yönlendiren şeyin ne olduğu."

Cisim ilk olarak Japonya'dan amatör bir astronom olan Seidji Ueda tarafından keşfedildi ve onu bilim adamlarının radarına koydu. Bu gibi son derece nadir durumlarda bile bu yıldız patlamalarını anlamak, yalnızca yıldızlar hakkındaki bilgimizi genişletmekle ilgili değil. Bu olayların Güneş Sistemi'nin kimyasal bileşimine nasıl katkıda bulunduğunu da söyleyebilir.

Starrfield, “Güneş Sisteminin nasıl oluştuğunu, Güneş Sistemindeki kimyasal elementlerin nereden geldiğini her zaman anlamaya çalışıyoruz.” dedi.

"Bu novadan öğreneceğimiz şeylerden biri, örneğin, bu patlama tarafından ne kadar lityum üretildiği. Artık Dünya'da sahip olduğumuz lityumun önemli bir bölümünün bu tür patlamalar tarafından üretildiğinden oldukça eminiz."

Sistem ayrıca fırlatılan malzemenin akışını bir şekilde şekillendiriyor, bu da astronomların araştırması gereken tuhaf V1674 Herkül sistemi hakkında daha fazlasının olduğunu öne sürüyor.

Nova, bir süpernova olmasa da öncü olarak kabul edilir. Her novada maddenin bir kısmı beyaz cüce üzerinde kalır, ta ki çok fazla gelene ve kendi üzerine çökerek bir Tip Ia süpernova oluşturana kadar.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.