Cüce Yıldız Etrafındaki "Yasak" Dev Gezegen, Gezegen Oluşumu Hakkında Bildiklerimize Meydan Okuyor

Kırmızı cüceler, en yaygın yıldız türüdür. Güneşimizden daha küçük ve daha az parlaktırlar ve çok daha uzun yaşarlar. Ayrıca gezegenlerin oluşması için harika yerlerdir, ancak her tür gezegen için değil: mevcut modeller, gaz devlerinin oluşması için olası bir yer olmadıklarını öne sürüyor. Gök bilimciler TOI-5205b gezegenini bulduklarında yaşadıkları sürprizi hayal edin.

Gezegen Jüpiter'den biraz daha büyük ve ağır ancak biraz daha büyük bir yıldızın yörüngesinde dönüyor. Güneş kütlesinin yüzde 40'ında, gezegenin kütlesi ile yıldızın kütlesi arasındaki oran yüzde 0,3. Kırmızı cücelerin yörüngesinde dönen bilinen tüm gezegenler arasında en yüksek olanı.

Carnegie Bilim Enstitüsü'nden baş yazar Shubham Kanodia, bir açıklamada, "Ev sahibi yıldız TOI-5205, Jüpiter'in yaklaşık dört katı büyüklüğünde, ancak bir şekilde Jüpiter boyutunda bir gezegen oluşturmayı başardı ki bu oldukça şaşırtıcı!" dedi.

Jüpiter ve bu ötegezegen bir bezelye büyüklüğündeyse, Güneş bir greyfurt ve TOI-5205 bir Limondur.

 

Gezegenler, yeni doğan yıldızları çevreleyen madde diski olan yıldız çevresi diskinde oluşur. Bu büyüklükteki bir gezegenin, yaklaşık 10 Dünya kütlesinden oluşan kayalık bir çekirdeği biriktirmesi ve ardından gezegenimizin kütlesinin 320 katına yakın bir şeye ulaşacak kadar gaz elde etmesi gerekir. Ve modeller bu senaryonun bir kırmızı cüce etrafında gerçekleşmesini beklemiyordu.

Kanodia, "TOI-5205b'nin varlığı, bu gezegenlerin doğduğu diskler hakkında bildiklerimizi genişletiyor. Başlangıçta, diskte ilk çekirdeği oluşturmaya yetecek kadar kayalık madde yoksa, o zaman gaz devi bir gezegen oluşamaz. Ve sonunda, disk, büyük çekirdek oluşmadan buharlaşırsa, o zaman gaz devi bir gezegen oluşamaz. Yine de TOI-5205b, bu bariyerlere rağmen oluştu. Gezegen oluşumuna ilişkin nominal mevcut anlayışımıza dayanarak, TOI-5205b var olmamalı; bu bir 'yasak' gezegen.” dedi. 

Gezegen ilk olarak Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu (TESS) tarafından tespit edildi. Daha sonra Kanodia'nın ekibi tarafından takip edildi ve onun gerçekten bir gezegen olduğunu doğrulayabildiler ve bazı özellikleri üzerinde çalıştılar. Gezegen, yıldızının ışığına bakılarak, geçiş yöntemiyle keşfedildi. TESS, gezegen önünden geçerken ışıkta bir düşüş ölçtü. Ve oldukça düşüktü. Işığın yüzde yedisi engellendi, ötegezegen geçişinde bilinen en büyüklerinden biri.

Böylesine aşırı bir özellik, uzay gözlemevi JWST de dahil, gelecek gözlemler için iyiye işaret.

Bu keşfin detayları The Astronomical Journal'da bildirildi.

Bu içerik IFLSCIENCE’da yayınlanmıştır.