"Çığır Açan Astım Çalışması Daha Önce Hiç Fark Etmediğimiz Bir Tetikleyiciyi Ortaya Çıkardı "

Bir astım atağının akciğerlere giden kanalları daraltmasına ek olarak, hava yolunun iç yüzeyindeki iltihaplanma ve artan mukus üretimi sorunu haftalar ya da aylar boyunca daha da kötüleştirerek insanları sürekli atakları tetikleme riskiyle karşı karşıya bırakır.

Bilim insanları şimdi ilk kez bir astım atağı sırasında hava yollarının mekanik olarak daralmasının akciğer zarındaki hücreleri nasıl aşırı büyüttüğünü gösterdiler. Bu hücreler sıkışarak ölüyor ve bu da iltihaplanmayı, mukus salgılanmasını ve hava yolu bariyerinin hasar görmesini tetikliyor.

Yeni çalışmanın kıdemli yazarı King's College London'dan hücre biyoloğu Jody Rosenblatt, "Bu bariyer olmadan, astım hastalarının uzun süreli iltihaplanma, yara iyileşmesi ve daha fazla atağa neden olan enfeksiyonlara yakalanma olasılığı çok daha yüksektir" diyor.

"Bu temel mekanizmayı anlayarak, tüm bu olayları önlemek için artık daha iyi bir konumdayız. Keşfimiz on yılı aşkın bir çalışmanın doruk noktasıdır."

Ve umut verici bir çözüme sahipler: farelerin hava yolu astarında epitelyal ekstrüzyon adı verilen aşırı kalabalık hücrelerin bu sıkışmasını engelleyen bir bileşik. Güvenirliği henüz insanlarda test edilmemiş olsa da Rosenblatt ve ABD, İngiltere ve İspanya'dan meslektaşları, bunun sadece iltihabı tedavi etmekle kalmayıp astım ataklarını önlemeye yönelik tamamen yeni yaklaşımlara yol açabileceğini düşünüyor.

Astım dünya çapında yaklaşık 300 milyon insanı etkilemektedir. Çoğu hırıltılı solunum, öksürük, nefes darlığı ve göğüste sıkışma hissi yaşar. Polen ve toz akarlarından evcil hayvan tüylerine ve dumana, egzersize ve hatta soğuk havaya kadar her şey, şiddeti değişen bu semptomları tetikleyebilir.

Tedavisi yoktur, ancak bazı tedaviler, özellikle de hava yolu iltihabını hedef alanlar, astım semptomlarını kontrol edebilir. Hava yollarını açmak için inhale bronkodilatörler ve enflamasyonu azaltmak için kortikosteroidler sıklıkla kullanılır.

Tetikleyicilerden kaçınmak da yardımcı olabilir, ancak kombine bir yaklaşım bile her zaman etkili değildir.

Çalışmada yer almayan Asthma + Lung UK araştırma ve yenilik direktörü Samantha Walker, "Astımlı kişilerin yaklaşık yüzde 31'inin kendileri için işe yarayan tedavi seçeneklerine sahip olmadığını biliyoruz, bu da onları potansiyel olarak yaşamı tehdit eden astım atakları riski altına sokuyor" diyor.

Ekip, bir atak sırasında hava yollarının etrafındaki düz kasın sıkılaşması ve sıkışması olan bronkokonstriksiyonu inceledi. Farelerde hava yollarının daralması, astımda görüldüğü gibi akciğer zarında hasara ve iltihaplanmaya neden oldu.

Rosenblatt, "Hava yollarındaki bu daralma ve tahribat, astımlı kişilerin nefes almasını zorlaştıran atak sonrası iltihaplanmaya ve aşırı mukus salgılanmasına neden oluyor" diyor.

Albuterolün en iyi bronkodilatör tedavi olduğu düşünülüyor ve araştırmacılar farelerin ve insan hava yolu dokusunun analizinde, çevredeki düz kasları gevşettiğini buldular. Ancak hava yolu epitel hücre hasarını veya astım atağından sonra ortaya çıkan iltihabı durdurmuyor.

"Rosenblatt şöyle açıklıyor: "Neyse ki, fare modellerinde hava yolu hasarının yanı sıra bunu izleyen iltihaplanma ve mukus salgılanmasını durdurmak için MRI görüntülemede sıklıkla kullanılan gadolinyum gibi ucuz bir bileşik kullanabileceğimizi bulduk.

"Bu hasarın önlenmesi daha sonra gelecekteki ataklara neden olan kas birikimini önleyebilir."

Daha önceki bir çalışmada Rosenblatt ve başka bir ekip gadolinyumun (Gd3+) ekstrüzyonu engellediğini bulmuştu. Bu araştırma, bronkokonstriksiyon başladıktan sonra farelerde ekstrüzyonu klinik olarak daha uygun bir şekilde durdurabileceğini gösterdi. Gd3+, albuterol gevşemesine yardımcı olduğu için hava yollarının astarının çevredeki düz kaslara yeniden bağlanmasına izin veriyor gibi görünüyordu.

Gd3+ insanlarda tedavi için güvenli bulunmasa bile, bilim insanları semptomları önlemek için ekstrüzyon yolunu hedef alan benzer tedaviler geliştirebilir.

Walker, "Bu keşif, yalnızca enflamasyona odaklanmak yerine astımlı insanlar için umutsuzca ihtiyaç duyulan olası yeni tedavi seçeneklerini keşfetmek için önemli yeni kapılar açıyor" diyor.

Yazarlar, benzer bir mekanizmanın, irritabl bağırsak sendromu veya inflamatuar bağırsak hastalığı gibi daralma ile karakterize diğer inflamatuar durumların altında yatabileceğini öne sürüyorlar. Bunların nasıl meydana geldiğine dair gizemin aydınlatılması, çok ihtiyaç duyulan tedavilere yol açabilir.

Bu yazı SCIENCEALERT’ de yayınlanmıştır.