Bu Devasa Ötegezegen, Şimdiye Kadar Keşfedilen En Devasa Süper Dünyalardan Biri
Bu Devasa Ötegezegen, Şimdiye Kadar Keşfedilen En Devasa Süper Dünyalardan Biri

Sadece 200 ışık yılı uzaklıkta yeni bulunan bir ötegezegen, gezegen biliminin en garip gizemlerinden birine yeni bir ışık tutabilir.

Dünya'nın yarıçapının yaklaşık 1,8 katı olan TOI-1075b adlı nesne, bugüne kadar bulduğumuz en büyük süper Dünya ötegezegen örnekleri arasında yer alıyor. Aynı zamanda, küçük gezegen yarıçapı dediğimiz yere de sağlam bir şekilde oturuyor. Bu boyutlar 1,5 ila 2 Dünya yarıçapı arasındaki boyutlardır.

TOI-1075b'nin kütlesi Dünya'nınkinin 9,95 katıdır. Bu, gazlı bir dünya için çok ağırdır yani; ötegezegenin Merkür, Dünya, Mars ve Venüs gibi kayalık olması muhtemeldir. Bu özellik, onu gezegen oluşumu ve evrim teorilerini araştırmak için ideal bir aday yapar.

TOI-1075b, NASA'nın ötegezegen avlama teleskopu TESS'ten alınan verilerde tespit edildi. Transiting Exoplanet Survey Satellite'ın kısaltması olan TESS, diğer yıldızların ışığındaki zayıf, düzenli düşüşleri arar ve bu yıldızların yörüngesinde bir ötegezegen döndüğünü düşündürür. Gökbilimciler ayrıca yıldızın ışığının ne kadarının kısıldığına bağlı olarak o ötegezegenin yarıçapını da söyleyebilirler.

TESS verileri, turuncu cüce yıldız TOI-1075'in yaklaşık 14,5 saatlik bir yörünge periyodunda Dünya'nın yarıçapının 1,72 katı civarında bir ötegezegene sahip olduğunu gösterdi. Bu, sıcak süper Dünyalar üzerinde çalışan MIT'den astronom Zahra Essack'in dikkatini çekti.

Bu ötegezegenin doğasını anlamaya çalışmanın bir sonraki adımı, onu tartmaktır. Bu, bir ötegezegenin ev sahibi yıldızı üzerinde sahip olduğu farklı bir etkiden yararlanarak yapılır: Yerçekimi. Bir yıldız-gezegen etkileşimindeki yerçekiminin çoğu yıldız tarafından sağlanır, ancak gezegen de yıldıza küçük bir çekim kuvveti uygular. Bu, bir yıldızın yerinde çok hafif sallandığı anlamına gelir ve gökbilimciler bunu yıldızın ışığındaki küçük değişikliklerde tespit edebilirler.

Yıldızın kütlesini biliyorsak, bu değişiklikler yıldızı sallayan gezegenin kütlesini ölçmek için kullanılabilir. TOI-1075, kendi Güneşimizin yaklaşık yüzde 60'ı kadar bir kütleye ve yarıçapa sahiptir, bu nedenle Essack ve meslektaşları, ötegezegenin kütlesini 9,95 Dünya kütlesine kadar kesin olarak hesaplayabildiler.

Bir şeyin ne kadar büyük ve ne kadar ağır olduğunu biliyorsanız, ortalama yoğunluğunu hesaplayabilirsiniz. TOI-1075b’nin yoğunluğu santimetre küp başına 9.32 gramdır. Bu, Dünya'nın santimetreküp başına 5,51 gram yoğunluğunun neredeyse iki katıdır, bu da onu katalogdaki en yoğun süper Dünya için bir yarışmacı yapıyor.

Kütle boşluğundaki bir ötegezegen, önemli bir hidrojen-helyum atmosferine sahip olmalıdır. TOI-1075b'nin yoğunluğu, önemli bir atmosferle tutarsız. Bu çok ilginç. Ancak ötegezegenin sahip olabileceği şey, potansiyel olarak daha da büyüleyici.

TOI-1075b (yıldızına çok yakın olduğu için) o kadar sıcak ki, yüzeyi buharlaşmış bir kaya atmosferi üreten bir magma okyanusu olabilir.

Burada gördüğmüz gibi, JWST ötegezegenlerin atmosferlerini gözlemleme konusunda son derece usta. TOI-1075b'ye işaret etmek, ince bir atmosfere, silikat bir atmosfere sahip olup olmadığını veya hiç atmosfere sahip olup olmadığını ortaya çıkarmalıdır. Bu bilgi, gezegen oluşumu ve evriminin daha önce bilinmeyen bazı tuhaflıklarını ve süper Dünyaların gazlarını nasıl kaybettiğini ortaya çıkarabilir.

Ekibin araştırması The Astronomical Journal'da kabul edildi ve arXiv'de mevcut.

Fizikist
Türkiye'nin Popüler Bilim Sitesi

0 yorum