ZAMAN NEDİR? Zaman konusunda şöyle düşünüyorum. Enerjinin hareket etmesi için uzay alanı gerekliyken zaman gerekli görünmüyor. Zaman evrendeki enerji etkileşimleri, hız farklılıklarının uzay alanında olmasından kaynaklandığı için yoğun kütleli alanlarda zamanın yavaşlaması veya farklı alanlarda hızlanması evren için geride veya ileride olma anlamına gelmez. Sadece evrenin içindeki etkileşim farklılıkları anlamına gelir görünmektedir. Eğer evren hiper bir uzaydaysa bile durum değişmez ve hiper uzay içindeki etkileşimler onun zamanını oluşturur. Yani eğer hiper uzaydaysak hiperuzaysal bir zamanda ileriye akış olmaz. Zamanın evrensel bir akış olmadığını, burası önemli evrensel bir akış olmadığını, evrendeki etkileşimlerden kaynaklandığını şöyle bir örnekle görebiliriz. Çok uzak galaksileri gözlüyoruz ve bu galaksiler birkaç milyar yıl uzakta olsun. Işıkları milyarlarca yıl öteden geliyor ve geçtiği galaksı merceklemelerinde, veya zamanın değiştiği yerlerde uzun süre yol alıp zamanları yavaşlıyor yada değişiyor. Bu durumda farklı yerlerde işleyen zaman nedeniyle milyarlarca yıl önce yola çıkan ışığın bizim zamanımızla denkleşmesi sorun olmazmıydı? Yoğun kütleli alanlarda farklı zaman işleyişleri sorun oluştururdu. Bunu fark eden ve zamanın bir boyut olduğunu düşünen Einstein ''Blok zamanla'' Geçmiş, şimdi ve geleceğin aynı anda var olması gerektiğini düşündü. Oysa evrensel olarak ileriye bir zaman akışı olası gözükmemektedir. Zaman evrenin içindeki etkileşimlerdir. Uzaklıktan, tüm enerji alanları arası hız farklılıklarından (Maddede enerji alanı olduğundan) oluşan evren içi etkileşimlerdir. Yani zamanda deyil uzayda hareket ediyoruz. Evrensel olarak ileriye akan zaman yoktur. Zaman 4.boyut olarak gözükmemektedir. Evren bir etkileşim alanı. Uzay alanının yoğunlaşarak enerjiyi ve hız farklılıklarını oluşturması ve bunların etkileşiminden algılayabildiğimiz zaman oluşuyor. Enerji alanlarının hareket etmesi için uzaya ihtiyaç duyarken zamana ihtiyaçları yoktur. Yani zaman var diye hareket etmiyorlar. Enerji alanlarının uzaydaki etkileşimlerinden zaman oluşuyor. Uzay alanında en süptilinden en makrosuna enerji alanı etkileşimlerinden, Hız farklılıklarından, hareket edecekleri alandaki mesafelerden zaman oluşuyor görünmektedir. Evrimleşen uzay alanı enerji yoğunluğu farklarına neden olup enerji hareketlerine neden oluyor. Maddede enerji olduğundan temelde enerji diyorum. Uzaydaki enerji etkileşimleri zamanı oluştururken, uzay alanının daha temelden, süptil alanın büyüyen yoğuşması yani evriminden, her şeyin doğup, büyüyüp, ölmesi, yani enerjisinin dağılmasından, nedensellikten yani etki tepki, neden sonuç ilişkisi zamanın ileriye doğru akışı olarak algılanıyor. Yaşamda organize olmuş enerji alanıdır. Ve canlının ölmesi demek bu organizasyonun bozunmasıdır. Zaman evrendeki enerji etkileşimleri ve evrimlerinin bize yansıttığı bir durumdur. Enerjinin hareket etmesi için uzay alanı gerekliyken zaman gerekliliğinin olmadığı anlaşılıyor. Zaman uzaydaki etkileşimlerden oluşuyor. Uzaysal olarak akıp gittiği falan yok. Üç boyutlu uzayın içindeki etkileşimlerden oluşuyor. Uzaysal olarak İleride, geride bir zaman yokki gidebilelim. Zaman uzayın içindeki etkileşimlerden ibarat. Etkileşim ve hız farkları farklı yoğun kütlelerde daha yavaş olup o alanda zamanın yavaşlığına neden oluyor. Peki geride bıraktığımız ne? Oda evrenin içindeki tüm etkileşimlerin şimdimizi evrimleştirmesidir. Tüm hareket ve etkileşimleri kavrayıp biraraya getiremeyeceğimizden topluca zaman diyoruz. Zaman evrenin evrimiyle oluşan farklılıkların etkileşim ve hız farklılıklarından ortaya çıkıyor. Zaman koca uzaydaki hareketler yani en mikrosundan, belkide anlayıp ölçemeyeceğimiz en süptilinden en makrosuna kadar uzay alanı-enerji etkileşimleri, hız farkları ve bu etkileşimlerin oluşturduğu değişimler. Sonuçta enerjide uzay alanının yoğuşup kısmen farklılaşmasıdır. Yani enerjide maddede uzayın yoğuşup kısmi düzen alıp kısmen farklılaşmış halidir. Işık elektromanyetik alanda elektron-pozitron çiftine zorlanıp ayrılırken aslında tamda karşıt olmayan iki parçacık alanına dönüşüyor. Yani maddeleşme bir çeşit indirgenme. Enerjinin bölüşülerek kısmı farklılıkla yeniden düzenlenmesi. Einstein'in düşündüğü ''Blok zaman'' diye bir durumun olması olası gözükmüyor. Zamanda gerçekten ileri geri gitmek olası gözükmüyor. Önceki dünya görüntüsü vb uzayda yayılıyor. Bu durum blok zaman düşüncesindeki geçmişin, şimdinin ve geleceğin aynı uzay bloğunda var olduğu anlamına gelmez. Filmi sonradan izlemek gibi. Ayrıca bilgi enerjinin düzen almış etkilerinden oluşuyor. Mesela görüntümüzde kısmi düzenli bir ışık yayılımıdır ve karşılaştığı ortamlarda dağılıp bozulabilir. (Bilgi nedir? https://www.youtube.com/watch?v=GadidAwf5TM&feature=share )Referans aldığımız yere göre zaman hızlı veya yavaş geçebilir. Daha yoğun kütleli bir yere gidilip dönüldüğünde daha genç kalınır ama bu zamanda yolculuk sayılmaz. Aslında zaman ileriyede akmıyor. kuantumdaki önceki bişeylerin değişmesi zamanda gerisine yapılan değişim olarak algılanıyor. Oysa değişimi zamanın gerisine gidipmi gözlemliyoruz. Aslında o zamandaki etkileşim değişimleridirler. şöyle düşünebiliriz. Beynimizinde oluşturduğumuz düşüncelerin öncekileri değiştirmesi gibi. Ama bu zamanda geri gitmek anlamına gelmiyor. Işık hızı bizim algılayabildiğimiz nedensellik ölçüsü olarak gözüküyor. Oysa evren daha temelinde çok hızlı ve belkide yer değiştirmeden dalgasal bir etkileşim olabilir. Işık hızı nedensellik ölçüsü alındığından zamanla sorunlar yaşanıyor gözükmekte. Işık hızından daha hızlılık nedenselliği değil bizim algımızı yanıltır, ondanda evrene ne, evren bizemi bağlıki? Zamanı en temel fizik denklemlerinden çıkartmak gerektiği görülmektedir. Zaten hiçbiyerde zaman aynı deyilki. Zaman bizim ölçüm yapmamız için gerekli ama bundan evrene ne? Einstein zamanın hiçbiryerde aynı olamayacağını farketmesiyle uzay, zaman, hareketi birbirleriyle denkleştirdi. Enerjinin üç boyutlu uzayda hareket etmesi için zamana ihtiyacı yoktu. Zaman ışık hızına endekslendi. Zamanın nedeni sadece ışık hızı deyildir. Bilebildiğimiz Üç boyutlu evrensel alanda, ( maddede enerji olduğundan) enerji alanlarının etkileşiminden oluşmaktadır. Evrenin vakum, süptil alanıda buna dahil olup enerji etkileşimleri, hız farklılıklarından oluşmaktadır. Işıkla temel olarak görüntü bilgisi taşınır. Uzaydaki hareketler ve bu hareketlerin, enerjinin evrimleşerek büyük enerji alanlarını oluşturmasıda zamanın ileriye doğru akması gibi algılanıyor. Evrendeki başlangıçlı ve sonlu hareketleri ki bunlar enerji dönüşümleridir, zamanda oluyor sanıyoruz. Oysa uzaydaki bu enerji etkileşim ve dönüşümlerin hız farklılıkları ve etkileşimleri zamanı oluşturuyor Görünmekte. Zaman dediğimiz uzaydaki farklı enerji ve hız etkileşimlerden oluşuyor gözükmektedir. Evet evren genişliyor ama zaman onun içindeki hareketler, etkileşimler, olup bitenlerdir. Biyerden biyere akmadığı anlaşılıyor. Hiper bir uzayda genişleyen evren hem kendine potansiyel enerji alanı hemde hareket alanı katıyor görünmekte. Alanlardaki etkileşim, hız farklılıklarıda referans aldığımız yere göre tüm alan hareketlerinin yavaşlaması ve hızlanması olarak görünüyor. Yani yoğun kütle çekim alanlarında tüm alan hareketlerinin yavaşlaması zamanda ileri veya geri gitmemiz anlamına gelmiyor diye düşünüyorum. Sadece enerji alan etkileşimleri yavaşladığından tıpki kalbi yavaş atıp metabolizması yavaş işleyen büyük canlılar gibi yavaş ve hızlı yaşlanmamıza neden olabilir. Bu enerji alanları içinde geçerli olup yoğun etkileşimin yavaşlamasıyla daha az erezyona uğrarlar. Ve bozunmaları gecikir. Işık hızında zaman durmaz. Hızlanan parçacığın evrensel alanla olan etkileşimi yani parçacığın yer değiştirmesi alanla olan etkileşimini sürekli değiştirdiğinden direnç oluşur ve enerji parçacığının iç hareketleri, iç zamanı yavaşlayarak parçacığın ömrü uzuyor görünmektedir. Anlayamadığımız bişeyden evrimleşen uzayın suptil alanı yine anlayamadığımız bir şekilde çok hızlı bir etkileşim alanı olabilir. Ve yöğunlaşan enerji, madde, kütleli yapılar bu alanda bir yavaşlama olarak gözüküyor. Öyle görünmekteki zamanda deyil uzayda hareket ediyoruz ve etkileşim, hız farklılıklarıda zamana neden oluyor. Evrimleşip yoğunlaşan enerji farklılıkları zaman var diye hareket etmiyor, enerji farklılıkları uzay alanında farklı hız ve etkileşimlerle harekete neden olup zamana neden oluyor görünmekte. Kütleleşme uzay yoğunluğuyla uzay alanının kendinde bir yavaşlama olarak gözüküyor. Anladığımız kadarıyla her şey hareket ediyor ve biz aslında zaman kordinatı deyil hareket kordinatı veriyoruz. Yarın 12 de şurda görüşelim derken dünyanın evrende sürekli hareket halinde olduğunu gözardı ediyoruz. Gibi görünüyor. Bu durumda temelinde hız zamana bağlı deyil zaman hızlara bağlı gözüküyor. Ve uzay zamana bağlı deyilde zaman uzaydan doğuyor.Ama evren süptil alanında çok hızlı, farklı etkileşiyor olabilir. Bunu gözlemleyemiyor olabiliriz. Belirsizlik ilkesinde hareketli parçacıkların konumunu ve hızını ölçmeye çalışmak fotoğrafını kağıt üzerine çekmek gibi, ölçemememizin evren için ne anlamı olabilirki? Kuantum parçacıklarının evrenle etkileşimi daha farklı, hassas olduğundan onlardaki gariplikleri pek anlayamıyoruz. Ölçüm sorunlarıda buralardan doğuyor gibi görünüyor. Çift yarık deneyi çözüldümü? https://youtu.be/iyN27R7UDnI Uzay kaç boyutlu bilmiyoruz ama Üç boyutta enerji alanları hareket etmek için zamana ihtiyaç duymaz. Enerji alanlarının etkileşimlerinden zaman doğar. Yani zaman da deyil uzayda hareket ediyoruz, ve hareket etmek için enerjinin zamana ihtiyacı yok gözükmektedir. Yoğuşan uzay alanlarının kısmen farklı enerjiler ve hızlar oluşturması ve aralarındaki etkileşimlerden, çokluğun etkileşiminden zaman oluşuyor görünüyor. Çevresine göre enerjik uzay alanı enerjisinden dolayı hareket eder. Zamana ihtiyacı olmuyor görünmekte. Evren dahil her oluşan enerji alanı onu oluşturanların birliğidir. ve parçacıkların içleride yoğuşup kısmen farklılaşmış küçük bir uzay gibi etkileşim alanı olarak düşünebiliriz. Her enerji alanı aynı zamanda yoğunlaştığı uzay alanı olarak doğduğu alanla etkileşim içinde olmalıdır. Işık dahil her enerji alanı anlayamadığımız, ölçemediğimiz düzeyde çevresiyle etkileşiyor olmalıdır. Parçacık yoğun kütle alanlarında yoğun etkileşimle iç etkileşimleri yavaşlıyor, yani hareketleri yavaşlayarak zamanı yavaşlayıp geç bozunuyordur. Benzer şekilde hızlanmayı yer değiştirme olarak alırsak hareket eden enerji alanının doğduğu uzay alanı ve alandaki etkileşimleride o şeyin tüm iç alanlarıylada etkileştiğinden yer değişimine direnç gösterdiğinden ışık hızına çıkamayıp verilen enerji kütleye dönüşüyor vede ısınarak enerji yayıyor olabilirken tüm iç hareketleri yavaşlayarak iç zamanı ve bozunumu yavaşlıyordur. Harekete olan direnci iki mıknatısın birbirini çeken yönlerini yapıştırmadan yer değiştirmeye zorlarsanız oluşan direnç gibi düşünebiliriz. Uzay alanından evrimleşen, yoğuşarak farklı düzenlerde enerjileşen alan doğduğu alanla etkileşiyordur. Sezyum atomu bozunumu zaman, saat olarak kullanılıyor haliyle farklı kütle alanlarında ve hızlarda bozunumu değişecek gözükmektedir. Zaten zaman algımızda, bilinçte yoğun nöronal etkileşimlerden oluşuyor. Yani beynimizdede durum uzayda olanla temelde aynı. Zaman algımız beynimizde nasıl oluşur? videoma bakabilirsiniz. https://youtu.be/acz4Q00pZdM Evren hiper bir uzayda bir alan ve alanın yoğuşup kısmen farklılaşmış temeli benzer olan ama kısmen farklı etki ve etkileşimler oluşması parçacık alanları olarak gözüküyor.Evren kendisiyle dalgasal olarak yer değiştirmeden çok hızlı bir etkileşim içinde olabilir. Belki hiper uzaylada. Bilinç dediğimizde organize olmuş bir enerji alanıdır. Doğanın organize olmuş halidir. Onu ruhlaştırmak çokda farklı bişeymiş gibi görmek anlamsızdır. Tabiiki enerji alanı olarak çevresini etkiler. Ama biz ölçmeden gerçeklik yoktur demek abartılı gözüküyor. Ölçüp etki etmemiz nörmaldir. Evrenin canlı olmasını bikenara bırakalım. Aslında bildiğimiz anlamda bir canlılık yoktur. Ama canlılar bu evrenin bildiğimiz en ileri organize olmuş enerji alanları olup evrenin harikasıdırlar. Muhteşem bişey ve evrenin başka yerlerinde canlılık olması, vede olacağı yüksek bir olasılık gözüküyor. Yunus İlik

Blok zaman; geçmiş- şimdi- gelecek aynı anda var kısmı doğru ama mevcut açıklama ve bakış açısı bence hatalı...