Ilk, bilgim dahilindeki cevap , doppler etkisinin tabii ki gozlemci acisindan olacagi, bunu "bagil hiz" gibi , ama "bagil frekans" seklinde cevrilmesi olarak kabul ediyorum. Bize kizila kayma olarak gorunen bir foton, diger taraftaki icin maviye kayma seklinde olur.
Bunun anlami, fotonun referansa bagli acisinin cok onemi oldugu.
Ancak referansa bagli olmayan kutlecekimsel kaymalar , gecicidir. alandan ciktiginda, mantiken eski enerjisinde ilerler.Buradaki soru , kutlecekimine ugrayan bir foton , alandan ciktiginda ayni foton mudur ?
Bence dediginiz gibi degil, en azindan henuz tartmadan, zaman ayirmadanki fikrim bu. Carpistiricilarda da gordugumuz gibi , foton olustugu anda ( daha dogrusu parcaciklar maddesel tepkimelerini yapip atik olan enerjilerini foton olarak saldiklarinda ) , ne ise odur.Tabii ki bunu prizmadan cikan mavi veya kizil fotona kiyaslayamayiz. Prizmadan gecen tek bir foton kirilmaz, ancak foton demetleri renklere ayrilir.Ve tabii ki enerjileri esit degil, bu da , isik demetinin bir tur etkilesime giren ve oprtaya cikardigi sonuctur, feymann diyagramlari gibi bile ifade edebiliriz, ama bilimi mahvetmis oluruz. bu gunahi ben isleyeyim Xyw+p = yb+yr+yg ( y foton , x foton sayisi , rgb renkler ).
Kisacasi kirmizi bir foton , prizma gibi bir etki olmadikca yaratilmaz tahminimce evrende. ( iste prizma deyin, nemli ortam ve fon ile mesela gokkusagi gibi, ayin etrafindaki hale gibi ) .
Auroralarda farkli renk cikislarinin nedeni de ayni sekilde, parcaciklarin sahip oldugu enerji miktarlarindaki farklilik.
Simdilik klasik fizigin tarafindayim, ama ikna edilebilirligim var.