0

Bazı şeyleri anlatırken fizikçiler kısaltmalar ya da benzetmeler yaparlar. Bunlar aktarılırken yorum yapılmadan aktarılır. Yani aslında "Bir gözlemci elektrona baktığında" derken, gözlemci yerine kullanılan düzeneğin gözlendiğini söylemiş olurlar. Çünkü zaten bir elektron hiç bir şekilde gözlemci olsun veya gözlemci yerine kullanılan düzenek olsun gözlenemez. Ancak dolaylı yoldan yani çarpma sonucu elektron yok olduğunda meydana gelen ışıma gözlenmiştir. Parçacıklar ancak yok olduklarında meydana gelen etki nedeniyle gözlenebilirler. Nedeni çok basit aslında. Çünkü kuantum boyutunda "belirsizlik" ilkesi var. Hiç bir parçacığın yeri yani konumu gözlenemez. Yani parçacık gözlenemez. Belirsizlik ilkesi buna izin vermez. Bu yüzden parçacığı gözlemek için bir düzenek kullanırsanız parçacık olarak görürsünüz. (İki yarık örneğinde bu yarıkları gözlemek anlamına geliyor.) Yarıkları gözlerseniz elektronun sadece birinden geçtiğini görürsünüz. Yarıklara bakmadan varış yerini gözlerseniz o zaman da dalga özelliğinin girişim deseni karşınıza çıkar. Yani olayın özü şu; Sizin düzeneğiniz parçacık özelliğini görmek için kurulmuşsa parçacık özelliği görürsünüz. Dalga özelliğini görecek şekilde kurulmuşsa o zaman dalga özelliği yüzünden girişim olur ve şeritli sonuç ortaya çıkar. Belirsizlik ilkesi bu iki şeyin yani konum ve hızın aynı anda ölçülmesine izin vermediği için ikisini birden ölçecek bir düzenek yapamazsınız. Bu mümkün olmaz. Yani aslında garip veya sihirli bir şey yoktur ama bunu anlatırken nedense gizemli bir şeymiş gibi göstermek hoşlarına gidiyor belki de...

Necmi Tüfek 6 yıl önce 0