@Mehmet Ali, teşekkür ederim. Peki, tanımlama (detection) için kullanılan parçacıkların, gözlem sırasında , gözlenen parçacıklara etkisi olmuyor mu? Bir de; "parçacık, yarıktan geçtikten sonra", dedektör açılırsa verdiği tepki ne oluyor?

Gözlem sırasında dedektörler parçacıkla etkileşime giriyorlar ama bunun bir önemi yok. Önemli olan parçacığın hangi yarıktan geçtiğinin anlaşılıp anlaşılmaması. dedektörler açık, ama parçacığın hangisinden geçtiği konusunda bilgi edilecek düzenek yoksa yine dalga deseni ortaya çıkıyor. Parçacık yola çıktığında bir süperpozisyon durumu var. Schrödinger'in kedisi konusu gibi. Kediye bakmadıkça kedinin hem ölü hem de diri olması ve açıldığında bu durumdan birisinin gerçekleşmesi olayı gibi. Yani parçacık dedektöre gelip gözlenene kadar kadar hem dalga hem de parçacık olarak bir süperposizyon durumunda. Dedektörün açık ya da kapalı olma durumuna göre, gözlemlendiğinde parçacığın baştan beri ne olması gerektiği belirleniyor.

O zaman parçacık deseni oluşacak

Evet parçacık deseni oluşur. Hatta daha deneyin daha farklı bir versiyonunu açıklayayım. Bilim adamları parçacık yola çıkıp yarıklardan geçtikten sonra tam ekrana çarpacakken dedektörün açılıp açılmayacağına karar veren bir düzenek kurdular. yani parçacık yarıklardan geçiyor ve tam ekrana çarpacak, o sırada dedektör rastgele bir karar veriyor, ya açıyor ya da açmıyor. Açılıp açılmayacağı son ana kadar belli olmadığı için önceden bilinmesine imkan yok. Deney sonuçları şöyle oluyor: dedektör son anda karar verip açtığında ekranda parçacık deseni, açmadığında ise dalga deseni çıkıyor. Yani daha dedektörün açılıp açılmayacağı bile belli değilken parçacık sanki geleceği görmüşcesine yarıklardan parçacık ya da dalga olarak geçiyor. Yani dedektör son anda açtığında parçacık aslında baştan beri parçacıkmış gibi yarıklardan geçiyor, açmazsa dalga olarak geçip dalga deseni oluşturuyor.

Teşekkürler

Bir kaç soru: Detektörün gözlem açısı ? Yollanan ( gözlemci tarafından) fotonların enerji düzeyi veya elektromanyetik dalganın özellikleri? Bunlar hakkında bilgi nasıl bulunabilir?

Sorduğum fotonlar detektörden çıkanlar...

Sorduğum fotonlar detektörden çıkanlar...

Sorduğum fotonlar detektörden çıkanlar...

@shibumi Bu bilgilerle neden ilgileniyorsunuz?

Doğru soruyu sorabilmek için; Niye? Sanırım gözlemin yapılması ile parçacık olarak gözlenmesi arasındaki doğrudan ilişkiyi kabul ediyorsunuzdur. Parçacık-foton hangi aşama da olursa olsun. gözlem ile parçacık olarak hareket ediyor. Bu durumda iki olasılık var. İlki parçacık-foton geleceği görüyor ki bu bana kesinlikle uymuyor. İkincisi, ortamdaki tek etken değişken olan "gözlem" ile sonuçlar değiştiğine göre. bu değişkenin bir etkisi olduğunu kabul etmek. Bu nedenle de bu değişken etkenin özelliklerini anlamaya çalışıyorum. Niye sadece gözlem durumunda parçacık olarak tepki veriyor? Yazdığınız gibi, gözlem bitince de dalga durumuna dönüyorsa tekrar, bu etkeni sorgulamamak hatadır. (Elbette kendimce tutarlı bir cevabım var. Tahmin edersiniz. :-) Ama bu cevap, yukarıdaki süperpozisyonla karşılaştırınca basit ve doğal kalıyor. Bu kadar kabul görmüş, benimsenmiş bir bakış açısıyla mücadele edecek kadar sağlam değil yaklaşımım. Bu bilgilerle, güçlendirmeyi umuyorum.)

Dedektörler hakkında pek bilgim yok ama dedektörler parçacık görmeye odaklı ise foton parçacık olur. Herhangi bir dedektör dalgaları görebilir mi bilmiyorum

@Shibumi "gözlem bitince dalga durumuna döner" diye bir şey yazmadım. Gözlem yapıldığında dalga fonkisyonu çöker. Ayrıca kendinizce bir cevabınız varsa formülleriyle beraber açıklamanızı rica ederim. Yoksa "bence şöyle oluyor" demenin hiç bir hükmü yok. Schrödinger'in dalga denklemine alternatif bir keşfiniz varsa sizin denklemlerinizi, hesaplarınızı görmemiz gerekir. Düşüncelerinizi neye dayandırdığınızı bilmemiz gerekir. Fizik sözel bir bilim olmadığından sözlü olarak teori üretilemez. Fizikte "sözel teori" yoktur.

@Mehmet Ali, siz elbette; "gözlem bitince dalga durumuna döner" diye bir şey yazmadınız. Siz, "Dedektör açık olduğu sürece parçacık deseni (çift çizgi) görünür. Dedektör kapatıldığı anda dalga deseni (çoklu çizgi) oluşur. Açıldığı anda tekrar parçacık deseni görünür. İkisi birbirine karışmaz. Mehmet Ali 28 Temmuz 2017 " yazdınız. Buna istinaden yazdım. Özellikle "Açıldığı anda tekrar parçacık deseni görünür. " Kısmı ile... Diğer yandan ortaya"... şöyle oluyor"... diye de bir şey yazmadım. "İkincisi, ortamdaki tek etken değişken olan "gözlem" ile sonuçlar değiştiğine göre. bu değişkenin bir etkisi olduğunu kabul etmek. Bu nedenle de bu değişken etkenin özelliklerini anlamaya çalışıyorum. " Yazdım. Gene, " cevapsız bir Niye?" sorusu sordum sadece. Niye sadece gözlem durumunda parçacık olarak tepki veriyor? Kendi yaklaşımımı ise açıklamadım. Basit ama yetersiz - hatta sağlam olmadığını ifade ettim. Böyle bir düşünceyi bu aşamada nasıl açıklayabilirim? Ben bile kâni değilim, henüz. Eğer düşünce bazında oturursa, nasıl formüle döküleceği konusunda uzmanların yol göstermesinden elbette faydalanırım. Kendi başıma yapmam gerekiyorsa, onuda sonuç alınca yaparım ama şahsınıza veya değerlendirmenize sunacağımı filan ummuyorsunuzdur sanırım. Neyse, zaten henüz ortada olmayan şey üzerine çene yapıyoruz. Siz kitap bilgisi olarak çok iyisiniz. Yazılı kaynaklardan gelen bilgiler konusunda, yazdıklarınızı sorgulamıyorum bile bu yüzden. Kitaplarda geçen sınırları çok iyi ayırt edip, kullanıyorsunuz. Sanırım bu alanda eğitim de alıyorsunuzdur. Taze bilgi avantajı da var. Sizin bu özelliklerinizden faydalanmaya çalışıyorum. Tepkisel yaklaşımınıza rağmen, sizden hala ümitliyim. Burada tekrar yazmanız-katılmanız içinde zaman zaman, sizinle ilgili takdirlerimi de yazdığımı farketmişsinizdir. Çünkü herkes hayal gücünün peşinde iken, birilerinin de katı sınırları ve imkansızlıkları hatırlatması lazım. Hoşlanmasanızda, buradaki tartışmacı "ekibin", değerli bir parçası olduğunuzu düşünüyorum. Neyse...