Teklik, tekillik, (Tekil nokta) terimleri ölçülemeyen bir şeyi anlatmak için kullanılır. Bir cismin sadece bir özelliğini (boyutunu) biliyorsak ve onun hakkında başka hiç bir bilgimiz yoksa (Cisim ölçülebilecek hiç bir özelliğini göstermiyorsa) o cisim tekil bir noktadır. Karadelik tekil bir noktadır. Çünkü, onun sadece kütle ağırlığını bilebiliyor, ölçebiliyoruz. Bunun dışında hiç bir özelliğini bize göstermiyor. Bu yüzden karadeliğin kendisi "tekilliktir."

Yukarıdaki tanımı doğru kabul ederek, ek olarak: Tekillik (Tek'lik diye de adlandırıldığını bilmiyordum), enerjinin (çünkü karadeliğe giren madde bu düzeyde iken artık madde özelliğinde değildir, enerji formuna "geri dönmüştür") hiç bir titreşim yapmadığı şeklidir. Yani onu tanımlayabilecğeimiz fiziksel özellikleri kalmamıştır. En başta 3 uzamsal boyutu (en, boy, yükseklik) Bu karşılık içerdiği enerji çok yoğundur. Ve uzay dokusunu o kadar zorlar ki, enerji eşdeğer miktarı kütle kadar uzay-zaman'ı büker. Bu etkisi sayesinde, onun kütleçekim kuvvetini ve buna bağlı olarak içerebileceği kütle miktarını Einstein denklemleri ile hesaplayabiliriz. Her ne kadar tekil bir nokta olduğunu düşünsekte, bu noktanın boyutsuz olmasından kaynaklanıyor. En uygun ve makul açıklama bu şu an için. Karadeliğin kendisi tekildir. Yani kütle gibi ölçülebilen (3 uzamsal boyutu) yoktur. Tahminen, uzay-zaman dokusundaki bbükülme sonucu 3 boyutlu gibi gözükse de, biz hangi tarafından yaklaşırsak yaklaşalım, 2 boyutlu olarak algılayacağız. Benzetme olarak; büyük, çok esnek ve sağlam bir balon zarına, 20 kglık bilye koyduğunuzda (kurşun veya daha yoğun), zarın sizin bulunduğunuz üst kısmından göreceğiniz şekli düşünün. Bu çökme alanı 3 boyutlu mu, 2 boyutlu mu? Tüm esneme ve çökmeye rağmen hala aynı yüzeyin alanı olduğu için, 2 boyutludur.

Zaten, üç boyutlu olduğunu söyleyebilmek için maddenin "madde" halinde olması gerekir. Aslında, iki boyutlu olduğunu kabul edebiliriz. Ama bu iki boyutun da yine küresel bir kapsama alanı içinde tanımlanamaz bir durumda olduğunu da kabul etmemiz gerekir. "Holografik evren" teorisi bu bağlamda ele alınabilir aslında. Madde boyutsuz bir duruma çökmüş olsa da ihtiva ettiği "bilgi" hologram olarak muhafaza ediliyor olsa gerektir. Yani madde formundan ayrılmış olsa bile içerdiği bilgi kaybolmaz, kaybolmamalı. Olay ufkunun iç çeperi, plank boyutunda piksellerde bilgiyi kayıt altında tutar diyen bir teori kabul edilebilir. Bu, bir şekilde "entropi" kavramını da işin içinde tutmak anlamına gelir. Yani, tüm evren bir karadelik halinde çökse ve tekrar büyük patlamayla evren haline gelse bu edinilmiş bilgi yani entropi, yeni evrenin artık eskisi gibi sıfır entropiyle başlayamayacağı demek olur. Meydana gelen bu yeni madde daha önceki bilgiyi hatırlar. Yani o bilgi bir yerlerde ortaya çıkar. (Daldan dala atladık ama bazı şeyler çağrışım yapıyor.)

Son zamanlarda fazla oturmaktan kilo aldığım için, dallar kıra kıra atlıyorum ben de... Karadeliğin 2 boyutlu olmasına rağmen, uyguladığı kütleçekimi her yöne olduğu için, küresel. Bu konuda hemfikirim. Gene de bilginin kaybolmaması olayı ilgimi çok çekiyor. Ayrıca hologram, üç boyutlu bilginin 2 boyuta dönüşürken, karadelik yüzey alanına dahil olması ilginç bir konu. Tersine mühendislik yaparsak, Eğer 3 boyut dediğimiz şey, gördüğümüz, algıladığımız durum aslında, karadelikte de gördüğümüz durumun bir benzeri olmasın? Aynı ilke, farklı koşullar. Söz gelimi; Evrendeki 3 boyutlu olarak tanımladığımız her şey aslında 2 boyutlu bir enerji titreşim alanı olsa... Ve bu 2 boyutlu alanlar, bir etki, hareket sonucu çökse ve 3 boyutlu bir alan kaplasa, gördüğümüz 3 boyutlu nesne aslında hareket eden 2 boyutlu bir alanın hologramı olarak kabul edilebilinir mi? Eğer öyle ise, kütlenin karadeliklerin içinde özüne döndüğünü de düşünebilir miyiz? Bunlar kendi kendime sorduğum ve kimseden cevap beklemediğim ama başkalarının da kendi sorularını merak ettiğim konular. Öylesine paylaştım.

"Bilgi" konusu kendi başına bir fenomen. Ama, zaten bilginin kendisi iki boyutlu olmalı. Çünkü kaydedilen bir şey doğal olarak iki boyutlu olur. Görüntü olsun, dijital kayıt olsun iki boyutlu muhafaza edilir. Bu yüzden bilgiyi iki boyutlu olarak kabul edebiliriz. Eğer, Higgs alanını gerçek kabul edersek, zaten "evrendeki her şey iki boyutludur, Higgs alanı olmasa hiç bir şey kütle özelliği gösteremez" anlamı çıkar. Ama bu alanda üç boyutlu varlık kazanmak için "çökme" gerekmez sanırım. Sadece hareket gerekir. Yani buradan maddenin iki boyutlu bir alanın hologramı olduğu çıkarımını yapamayız gibi geliyor. Yani bence "önce madde ve üç boyutlu gelişim alanı olacak ki, daha sonra bu üç boyutlu alandaki olayların hologramı kaydedilecek." İki boyutlu bir alanın hologramı nasıl olur? Ben canlandıramıyorum. Enerjinin karadeliklerin içinde özüne döndüğü söylenebilir. Belki bu öz daha da ileridedir. Yani salt karadelik enerjiyi özüne döndürmeye yetmeyebilir ama bir basamak daha yaklaştırır denilebilir.